Odpowiedzią na problemy podatników związane z dochowaniem należytej staranności ma być opracowana przez Ministerstwo Finansów wraz z Krajową Administracją Skarbową w dokumencie „Metodyka w zakresie oceny dochowania należytej staranności przez nabywców towarów w transakcjach krajowych”. W ramach tego dokumentu wypracowano zbiór wskazówek pomocnych urzędnikom skarbowym, w celu oceny dochowania należytej staranności w VAT przez przedsiębiorców.

Fot. by snowing / Freepik

Prawo podatkowe jest jednym z najbardziej skomplikowanych działów prawa, który podlega nieustannym zmianom. Przedsiębiorcy muszą się w tym odnaleźć i podejmować sami właściwe decyzje w kwestii oceny prawnopodatkowej własnej działalności gospodarczej. W przeciwnym wypadku mogą się narazić nie tylko na negatywne konsekwencje o charakterze finansowym, lecz także na odpowiedzialność karnoskarbową.

Kontrole fiskusa są bardzo uciążliwe dla przedsiębiorców. Dlatego Krajowa Izba Doradców Podatkowych, wspólnie z NIK, zamierzają pomóc w dopilnowaniu przestrzegania standardów przez organy podatkowe. Skuteczna obrona praw podatnika jest celem strategicznym KIDP.

Wojna z wyłudzeniami VAT od dłuższego czasu wydaje się być jednym z kluczowych tematów politycznych i ekonomicznych zarazem. Restrykcyjna praktyka postępowania organów podatkowych jest konsekwentnie ukazywana jako sukces, który zmniejsza lukę w podatku VAT i odstrasza od wszelkich podatkowych nadużyć. Należy jednak zwrócić uwagę na potencjalną drugą stronę medalu.

Unijni eksperci zdecydowali rozszerzyć czarną listę rajów podatkowych o Bahamy i Wyspy Dziewicze Stanów Zjednoczonych. Zmiana czeka obecnie na akceptacje odpowiednich władz UE.

Odpowiedzialność członków zarządu spółek kapitałowych (spółka akcyjna lub spółka z ograniczoną odpowiedzialnością) za niezapłacone zobowiązania podatkowe tej spółki jest jednym z przykładów odpowiedzialności za „nieswoje długi”. Mówiąc fachowo jest to odpowiedzialność za zobowiązania podatkowe osób trzecich.

Ministerstwo Finansów planuje, że w styczniu 2019 r. wejdą w życie kolejne zmiany w podatkach dochodowych, które zawarte zostały w tzw. dyrektywie ATAD. Jest to dyrektywa Rady (UE) 2016/1164 z dnia 12 lipca 2016 r., ustanawiająca przepisy mające na celu przeciwdziałanie praktykom unikania opodatkowania, które mają bezpośredni wpływ na funkcjonowanie rynku wewnętrznego. Znaczna część przepisów zawartych w dyrektywie została już wprowadzona do polskich ustaw podatkowych na mocy dużej nowelizacji, która weszła w życie 1 stycznia 2018 r. W chwili obecnej trwają prace nad projektem ustawy implementującej jej kolejne postanowienia.

Podatek od niezrealizowanego zysku kapitałowego – exit tax

Mowa tu o tzw. exit tax czy też podatku od niezrealizowanego zysku kapitałowego. Definicję tej daniny znaleźć można w art. 5 ust 1 dyrektywy. Przepis ten stanowi, że podatnik podlega podatkowi w kwocie równej wartości rynkowej przenoszonych aktywów (w chwili ich przeniesienia), pomniejszonej o ich wartość do celów podatkowych. Podatek ten będzie powstawał w sytuacji gdy:

Podatnik dokonujący czynność przeniesienia aktywów bądź rezydencji podatkowej do państwa członkowskiego UE lub do państwa będącego stroną Porozumienia o Europejskim Obszarze Gospodarczym, będzie mógł skorzystać z odroczenia płatności podatku poprzez rozłożenia płatności na raty na okres co najmniej pięciu lat. Naturalnie dyrektywa określa sytuacje kiedy rozłożenie na raty podatku przestanie obowiązywać i podatnik będzie musiał uregulować go w całości. Chodzi tu o przeciwdziałanie sytuacji kiedy podatnik przeniesie aktywa do innego państwa członkowskiego, a następnie dokona zbycia zakładu, przeniesie aktywa poza obszar UE i EOG, ogłosi upadłość czy zaprzestania terminowo uiszczać rat.

UE dąży do utrzymania suwerenności podatkowej państw członkowskich

Podobne rozwiązania funkcjonują już w innych państwa UE, jednak aktualna polityka organów Unii Europejskiej wymaga od państw członkowskich szybszego wdrażania takich rozwiązań także w pozostałych państwach należących do UE. Wyjaśnienie tego stanu rzeczy znajduje się w preambule dyrektywy, w której wskazuje się, iż „obecne priorytety polityczne dotyczące międzynarodowego opodatkowania wskazują na konieczność zapewnienia, aby podatki były płacone w miejscu, gdzie są generowane zyski i wytwarzana jest wartość. Konieczne jest zatem przywrócenie zaufania do systemów podatkowych jako sprawiedliwych mechanizmów i umożliwienie rządom rzeczywistego utrzymania suwerenności podatkowej”.

Obecnie nie jest znany jeszcze projekt nowelizacji. Założyć jednak można, iż Rząd wraz z tą zmiana wprowadzi szereg uszczegóławiających przepisów regulujących to zagadnienie, które w założeniu będą miały na celu przeciwdziałanie unikaniu opodatkowania.

Autor:

Mikołaj Stanisławski

Od 2017 r. związany z kancelarią Russell Bedford Poland. W 2007 r. ukończył Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego. W latach 2008-2011 r. odbył aplikację adwokacką. Od 2011 r. wpisany na listę adwokatów przy Okręgowej Radzie Adwokackiej w Warszawie.  W 2016 r. ukończył Podyplomowe Studium Podatków i Prawa Podatkowego UW. Specjalizuje się w sprawach podatkowych oraz karno-skarbowych.

Klauzula obejścia prawa funkcjonuje w polskim systemie podatkowym od 15 lipca 2016 r. Niewątpliwie jest to potężne narzędzie w rękach fiskusa, które pozwala organom podatkowym na zmianę kwalifikacji prawnej zaistniałych zdarzeń gospodarczych.

W związku z pojawiającymi się informacjami oraz wcześniejszymi zapowiedziami o zwiększonej intensywności kontroli podatkowych dotyczących bezpośrednio cen transferowych, postanowiliśmy sprawdzić jak faktycznie przebiegła realizacja zamierzeń przyjętych przez MF. Trzeba przyznać, że kwoty dochodu doszacowanego przez organy podatkowe są coraz wyższe.

Organy podatkowe stają się coraz bardziej restrykcyjne podczas kontroli. Przedmiotem weryfikacji ze strony fiskusa są nie tylko kwestie związane z prawidłowością rozliczania podatku VAT, lecz także – podatków dochodowych (CIT oraz PIT), cen transferowych, akcyzy, jak również podatki i opłaty lokalne (np. podatek od nieruchomości).