16 listopada 2022 r. Sejm ostatecznie uchwalił nowelizację Kodeksu Karnego, na mocy której zaostrzone zostaną przepisy dotyczące kar dla pijanych kierowców. Ustawa wejdzie w życie po trzech miesiącach od złożenia podpisu Prezydenta.
Projektowanym zmianom kodeksu karnego towarzyszy konsekwentna krytyka przez środowisko prawnicze. Przykładowo Krakowski Instytut Prawa Karnego, w skład którego wchodzą pracownicy naukowi Katedry Prawa Karnego UJ, upublicznił krytyczną ekspertyzę[1] zarzucającą projektowi populizm penalny. Zastrzeżenia wobec większości zmian przedstawili również m. in. Rzecznik Praw Obywatelskich[2] oraz Helsińska Fundacja Prawa Człowieka[3]. Niestety wszystko wskazuje na to, że zmiany wejdą w życie.
Ministerstwo Sprawiedliwości przygotowuje duże zmiany w kodeksie karnym, do opiniowania bowiem trafił bowiem projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks karny i innych ustaw, m.in. przewidujący surowsze kary za niektóre przestępstwa jak również wykreślający z kodeksu karnego karę 25 lat pozbawienia wolności, po której lukę zapewni przedłużenie maksymalnego okresu pozbawienia wolności z dotychczasowych 15 lat na 30 lat, a także szereg innych zmian, które będą miały wpływ na spraw.
Projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw (druk sejmowy nr 867 dalej: „Projekt”) jest w wielu miejscach niezgodny z prawem ochrony danych osobowych, na co Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych.
14 lipca 2020 roku Trybunał Konstytucyjny orzekł, że ustawa z dnia 13 czerwca 2019 roku o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw jest w całości niezgodna z konstytucyjną zasadą legalizmu. Tym samym powstaje wątpliwość co do tego czy zmiany wprowadzone w kodeksie na mocy „tarczy 4.0” powinny obowiązywać.
Ustawa z dnia 19 czerwca 2020 roku o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19 oraz o uproszczonym postępowaniu o zatwierdzenie układu w związku z wystąpieniem COVID-19 (tzw. „Tarcza 4.0”), wprowadziła zmianę do kodeksu karnego.
Ustawą z dnia 19 lipca 2019 roku o zmianie ustawy – Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw, został zmieniony tryb postępowania w sprawie wnoszenia subsydiarnego aktu oskarżenia.
Formuła sporządzania wyroków na formularzach, zgodnie z ustalonym przez Ministerstwo Sprawiedliwości wzorem, budzi wiele wątpliwości, gdyż mogą one być nieczytelne nie tylko dla podmiotów profesjonalnych, lecz także dla stron procesowych. W sprawach wielowątkowych, o dużym stopniu skomplikowania, gdzie świadkowie zeznają obszernie, a zeznania ich mogą być uznane za wiarygodne w części, jak i również niewiarygodne, uzasadnienie wyroku może być kompletnie nieczytelne.
W dniu 5 października 2019 r. weszła w życie nowelizacja ustawy z dnia z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks postępowania karnego (dalej jako „k.p.k.”). Nowe regulacje mają przyspieszyć postępowania, mamy również wiele nowych rozwiązań wzmacniających rolę prokuratora w toku procesu.
Nowelizacja kodeksu karnego wprowadza zmianę zakresu odpowiedzialności karnej za popełnienie przestępstwa określonego w art. 296 kodeksu karnego w ustawie z dnia 13 czerwca 2019 roku o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw. Nowy zakres kar za niegospodarność nie znajduje uzasadnienia ani w aspekcie ekonomicznym, ani aksjologicznym.
