Do 1 marca 2020 r. połączenie odwrotne budziło liczne kontrowersje, szczególnie ze względu na zakaz nabywania własnych udziałów lub akcji przez spółki kapitałowe, wyrażony w art. 200 § 1 oraz art. 362 § 1 Kodeksu Spółek Handlowych (KSH). Ponadto także wiele wątpliwości budził sam sposób przeprowadzenia połączenia odwrotnego oraz możliwości bezpośredniego wydania wspólnikom spółki przejmowanej udziałów lub akcji spółki przejmującej nabytych w wyniku połączenia, w świetle poprzedniego brzmienia art. 515 § 1 KSH. Nowelizacja KSH, która weszła w życie 1 marca 2020 r., wprowadziła regulacje umożliwiające przeprowadzenie takiego połączenia i obecnie ten sposób przejęcia nie budzi już wątpliwości.
4 czerwca 2020 r. Sejm przyjął ustawę w związku z pandemią Covid-19 dotyczącą daleko idących konsekwencji dla inwestowania w Polsce w niektórych sektorach gospodarki. Przepisy ustawy przewidują ochronę przedsiębiorstw z siedzibą w Polsce, których wartość znacznie spadła z powodu kryzysu ekonomicznego wywołanego Covid-19 przed przejęciami inwestorów spoza Unii Europejskiej.
Wyróżnia się trzy modelowe fazy postępowania łączeniowego: fazę czynności przygotowawczych prowadzonych przez zarządy łączących się spółek, tzw. faza menadżerska, fazę uchwał zgromadzeń wspólników (walnych zgromadzeń) łączących się spółek (art. 506 k.s.h.), tzw. faza właścicielska, oraz fazę rejestracji i ogłoszenia połączenia tzw. faza autoryzacji połączenia przez organy publiczne. Dziś przyjrzymy się temu jak przebiega faza właścicielska.
Pierwsza faza połączenia w procesie przejęcia prowadzona jest przez zarządy łączących się spółek. Jest to też jednocześnie etap najobszerniejszy pod względem liczby podejmowanych czynności faktycznych i prawnych związanych z procesem połączenia.
Zagadnienie dotyczące określenia roku podatkowego na tle ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w przypadku łączenia spółek kapitałowych należy analizować w oparciu o przepisy prawa handlowego w zakresie dojścia do skutku połączenia, jak również prawa bilansowego, decydujących o zasadach zamknięcia ksiąg rachunkowych.
W art. 494 ksh w sposób wyraźny ustawodawca wypowiedział zasadę sukcesji generalnej praw i obowiązków łączących się spółek. Dotyczy to również sukcesji zezwoleń, koncesji i ulg.
Zasady opodatkowania połączenia spółek kapitałowych stanowią regulację szczególną w odniesieniu do zasad opodatkowania dochodów (przychodów) na tle ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.
Zgodnie z regulacjami kodeksu spółek handlowych, połączenie spółek może przybrać jedną z następujących form:
Łączenie się przez przejęcie (inkorporacja, wcielenie), polegające na przeniesieniu całego majątku spółki (przejmowanej) na inną spółkę (przejmującą) za udziały lub akcje, które spółka przejmująca wydaje wspólnikom spółki przejmowanej – zgodnie z art. 492 § 1 pkt 1 ksh,
Łączenie się przez zawiązanie nowej spółki (zjednoczenie), polegające na zawiązaniu spółki kapitałowej, na którą przechodzi majątek wszystkich łączących się spółek za udziały lub akcje nowej spółki – zgodnie z art. 492 § 1 pkt 2 ksh,.
