W dniu 30 grudnia 2014 r. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług – planowana zmiana ma stanowić kolejny etap dostosowania przepisów podatkowych do przepisów unijnych. Projekt ustawy określa jednolito gospodarczo transakcję jako sytuację, w której w ramach jednej umowy realizowane są dostawy powyższych towarów, również na podstawie odrębnych zamówień. Najistotniejsze zmiany przewidziane w projekcie dotyczyć mają następujących kwestii:
Od 1 stycznia 2015 r. weszły w życie korzystne zmiany w VAT dla firm importujących przez polskie porty morskie. Dzięki nim podatnicy VAT posiadający status tzw. przedsiębiorców upoważnionych (Authorised Economic Operator - AEO) są uprawnieni do rozliczania kwoty podatku należnego z tytułu importu towarów w deklaracji podatkowej VAT-7.
Zastosowanie w relacjach umownych formy odszkodowania nie zawsze wiąże się z potwierdzeniem neutralności podatkowej takiego świadczenia z punktu widzenie przepisów o podatku od towarów i usług. Wypłacenie na podstawie ugody sądowej odszkodowania stanowiącego substrat określonego umową wynagrodzenia podlegającego opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług może być bowiem opodatkowane podatkiem od towarów i usług. Określenie wynagrodzenia zawartego w umowie jako „odszkodowanie" w postępowaniu związanym z brakiem realizacji danej umowy mającym na celu zawarcie ugody sądowej nie przekreśla faktu, że ma ono związek z wykonywaniem działalności gospodarczej i czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług. Wypłacone odszkodowanie może pełnić funkcję zapłaty za wykonane czynności, a zatem należy je potraktować analogicznie jak wynagrodzenie należne na podstawie zawartej umowy. Uzyskanie odszkodowania na podstawie ugody sądowej zawartej w ramach prowadzonego postępowania pojednawczego samo w sobie nie zmienia charakteru prawnego roszczenia i nie ma wpływu na opodatkowanie roszczenia podatkiem od towarów i usług.
Czy obrót przedmiotami kolekcjonerskimi, jeśli ma na celu wyłączenie wymianę i uzupełnienie zbiorów, jest opodatkowany podatkiem VAT? W jednym ze swoich ostatnich orzeczeń Naczelny Sąd Administracyjny zajął się tym zagadnieniem.
Już tradycyjnie nadejście nowego roku wiąże się z licznymi zmianami w podatku od towarów i usług. Nie inaczej będzie w 2015 r. Zmiany w podatku VAT wynikają przede wszystkim z dużej nowelizacji ustawy oraz zmiany miejsca świadczenia przy usługach telekomunikacyjnych i implementacji systemu VAT MOSS. Pozostałe zmiany wiążą się przede wszystkim ze zmianą rozporządzeń do ustawy o VAT.
Ministerstwo Finansów konsekwentnie dąży do uchwalenia nowego rozporządzenia w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy wykorzystaniu kas fiskalnych. Ostatni projekt rozporządzenia w tej sprawie pochodzi z dnia 10 października 2014 r.
W związku ze zmianą miejsca świadczenia przy usługach telekomunikacyjnych i elektronicznych, zmianie ulegnie rozporządzenie Ministra Finansów w sprawie określenia podatników niemających obowiązku składania zgłoszenia rejestracyjnego (aktualny projekt z dnia 5 października 2014 r.). Zgodnie z tym projektem, z obowiązku składania zgłoszenia rejestracyjnego VAT-R zostaną zwolnieni podatnicy nieposiadający na terytorium kraju siedziby lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej, jeżeli wykonywać będą wyłącznie usługi telekomunikacyjne, nadawcze i elektroniczne, świadczone na rzecz konsumentów (tj. podatnicy objęci procedurą VAT MOSS).
Planowo, rozporządzenie ma wejść w życie z dniem 1 stycznia 2015 r.
Zmiana miejsca świadczenia przy usługach telekomunikacyjnych generuje również konieczność zmiany rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie zwrotu podatku od towarów i usług niektórym podmiotom. Projekt z dnia 23 października 2014 r. dostosowuje przedmiotowe rozporządzenie do uczestników implementowanego systemu VAT MOSS, regulując zasady ubiegania się o zwrot podatku VAT przez tych podatników.
Rozporządzenie ma wejść w życie dnia 1 stycznia 2015 r.
Kasy rejestrujące (fiskalne)
Ministerstwo Finansów konsekwentnie dąży do uchwalenia nowego rozporządzenia w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy wykorzystaniu kas fiskalnych. Ostatni projekt rozporządzenia w tej sprawie pochodzi z dnia 10 października 2014 r.
Podstawowa zmiana, którą założono w projekcie, to rozszerzenie zakresu usług, które nie będą korzystać ze zwolnienia z obowiązku stosowania kasy fiskalnej do ewidencjonowania sprzedaży ze względu na wysokość obrotu. Od 1 stycznia 2015 r. prawo do zwolnienia utracić mają podatnicy świadczący na rzecz osób fizycznych usługi:
naprawy pojazdów silnikowych i motorowerów oraz naprawy opon i wymiany kół dla tych pojazdów;
badania i przeglądów technicznych pojazdów;
medyczne (w tym dentystyczne);
doradztwa podatkowego i prawnicze, z wyłączeniem usług notarialnych;
związane z wyżywieniem;
fryzjerskie, kosmetyczne i kosmetologiczne.
Kolejna ważna zmiana to likwidacja zwolnienia, określonego dotąd w pozycji 34 załącznika do rozporządzenia. Zwolnienie to aktualnie dotyczy braku obowiązku ewidencjonowania za pomocą kasy fiskalnej świadczenia usług na rzecz osób fizycznych, jeżeli sprzedaż dokumentowana jest fakturami, a liczba świadczonych usług w poprzednim roku podatkowym nie przekroczyła 50, a liczba odbiorców usług była mniejsza niż 20.
Z obowiązku ewidencjonowania obrotu za pomocą kas fiskalnych zwolnieni będą również zagraniczni dostawcy usług telekomunikacyjnych, objęci systemem VAT MOSS.
Istotną zmianą jest również zwolnienie z obowiązku ewidencjonowania za pomocą kasy fiskalnej dostawy nieruchomości i innych środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. Dostawa powyższych nie będzie też miała na wpływu na limit zwolnienia z obowiązku stosowania kasy rejestrującej. Limit ten nadal będzie wynosił 20 000 zł.
Zwolnienia określone w projekcie rozporządzenia mają charakter czasowy i obowiązują do końca 2016 r. Oznacza to, że jeżeli do końca 2016 r. nie zostanie uchwalone nowe rozporządzenie, wszystkie zwolnienia stracą moc obowiązującą. Należy się jednak spodziewać nowego rozporządzenia w drugiej połowie 2016 r.
Przypomnieć należy, iż w 2015 r. podatnicy VAT, będący właścicielami samochodów osobowych (i niektórych innych niż samochody osobowe pojazdów samochodowych o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony), niestosujący ewidencji przebiegu pojazdu, uzyskają możliwość odliczania 50% kwoty podatku naliczonego z faktur zakupu paliwa. Na tę możliwość trzeba jednak poczekać do 1 lipca 2015 r.
Wydawać by się mogło, że po rewolucji w podatku od towarów i usług, która miała miejsce w 2014 roku, rząd da podatnikom chwilę oddechu od zmian. Nic bardziej mylnego – 2015 rok przyniesie kolejne nowe regulacje Największy pakiet zmian przewiduje rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw z dnia 10 września 2014 roku. Do najważniejszych można zaliczyć następujące.
Na wejście w życie oczekuje podpisana przez Prezydenta ustawa z dnia 25 lipca 2014 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy Ordynacja podatkowa. Akt implementuje znowelizowany artykuł 5 dyrektywy 2008/8/WE, wprowadzający nowe regulacje w zakresie świadczenia usług telekomunikacyjnych, nadawczych i elektronicznych na rzecz osób niebędących podatnikami.
Z dniem 1 stycznia 2015 r. znacznie ograniczony zostanie zakres zwolnień z obowiązku ewidencjonowania za pomocą kas fiskalnych – tak wynika z projektu rozporządzenia z dnia 22 lipca 2014 r. przygotowanego przez Ministerstwo Finansów ws. zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących. Przedsiębiorców czekają spore zmiany w kwestii obowiązku ewidencji sprzedaży z użyciem kas rejestrujących. Kasy fiskalne w 2015 r., niezależnie od osiąganej wysokości obrotu, będą musieli mieć m.in. prawnicy i doradcy podatkowi.
Na gruncie obecnie obowiązującego stanu prawnego produkty spożywcze podlegają opodatkowaniu stawką podstawową podatku od towarów i usług, a w niektórych przypadkach stawkami obniżonymi 5% lub 8%. W niniejszym artykule omówiony zostanie sposób implementacji przepisów Dyrektywy 112 w zakresie stosowania obniżonych stawek podatku od wartości dodanej do polskiego porządku prawnego w kontekście przeglądu aktualnego orzecznictwa.
Ministerstwo Finansów planuje wprowadzenie w życie kolejnych nowelizacji przepisów dotyczących podatku VAT, które mają wejść w życie na początku 2015 r. Proponowane zmiany dotyczą m.in. rozszerzenia tzw. odwróconego podatku VAT a także zmiany zasad określania miejsca świadczenia usług telekomunikacyjnych nadawczych radiowych i telewizyjnych oraz świadczonych drogą elektroniczną.
Rozszerzenie tzw. odwróconego podatku VAT, a więc przesunięcia obowiązku odprowadzenia VAT do urzędu skarbowego ze sprzedawcy na kupującego oraz rozszerzenie tzw. solidarnej odpowiedzialności za nieuregulowany podatek VAT to część zmian jakie Ministerstwo Finansów przewidziało w Projekcie założeń projektu nowelizacji ustawy o VAT z dnia 25 czerwca 2014 r.
Od 1 stycznia 2015 r. przewidywane jest rozszerzenie listy towarów objętych obciążeniem odwrotnym zawartej w obecnie obowiązującym załączniku nr 11 do ustawy o VAT. Lista ta ma być rozszerzona o takie pozycje jak: telefony komórkowe i smartfony, złoto w postaci surowca lub półproduktu oraz dostawy złota inwestycyjnego oraz blachy.
Uzasadniając proponowaną zmianę Ministerstwo powołuje się na przeprowadzone analizy rynku obrotu złotem, rynku elektroniki – telefonów komórkowych. Wskazano, że branża ta jest podatna na oszustwa podatkowe, z kontroli przeprowadzonych przez organy podatkowe wynika, że aktywność nieuczciwych podmiotów rośnie. Wprowadzenie mechanizmu reverse charge dla tych kategorii towarów ma służyć zwalczaniu tego rodzaju oszustw podatkowych.
Jednocześnie MF przewiduje wprowadzenie progu kwotowego dla zastosowania reverse charge na zasadzie art. 17 ust. 1 pkt 17 – czyli w odniesieniu do towarów wskazanych w załączniku 11. Mechanizm odwrotnego obciążenia ma być stosowany dla dostaw, dla których wartość towarów, bez kwoty podatku przekracza kwotę 20.000 zł.
W celu zapewnienia skuteczności mechanizmu odwróconego VAT, Ministerstwo Finansów przewiduje wprowadzenie obowiązku składania informacji podsumowujących, które będą składane przez sprzedawców. Informacje te mają zawierać zbiorcze dane o dokonanych transakcjach objętych odwrotnym obciążeniem, z tytułu których podatek powinien rozliczyć nabywca.
Założenia do projektu zmian przewidują zmianę przepisów w zakresie tzw. ulgi na złe długi. Umożliwia ona wierzycielowi obniżenie podstawy opodatkowania oraz podatku należnego w przypadku, gdy dłużnik w określonym terminie nie zapłaci za zakupione towary i usługi. Dłużnik musi wówczas odpowiednio zmniejszyć odliczony podatek naliczony. Resort finansów zamierza usunąć wątpliwości interpretacyjne związane z ulgą na złe długi poprzez doprecyzowanie, iż nie może ona być stosowana w sytuacji, kiedy między wierzycielem a dłużnikiem istnieją powiązania o charakterze rodzinnym, kapitałowym, majątkowym czy zawodowym (stosunek pracy).
Kolejna zmiana dotyczy odliczania podatku naliczonego od zakupionych towarów i usług wykorzystywanych do celów mieszanych. Resort finansów chce wprowadzić możliwość uzgadniania z naczelnikiem urzędu skarbowego wybranego przez podatnika sposobu obliczania proporcji przy odliczaniu VAT od wykorzystywanych przez podatnika towarów i usług do działalności podlegającej i niepodlegającej opodatkowaniu VAT. Na wniosek podatnika naczelnik urzędu skarbowego uznawałby prawidłowość sposobu określenia proporcji lub jego nieprawidłowość, wskazując sposób, który będzie najbardziej odpowiadał specyfice prowadzonej przez podatnika działalności.
Resort finansów przewiduje również wprowadzenie szeregu zmian w zakresie kaucji gwarancyjnej. Zmiany te miałyby dotyczyć:
Minimalnej i maksymalnej wysokości kaucji dla sprzedawców paliwa (1 mln i 10 mln zł);
Doprecyzowania, iż od zwracanej kaucji gwarancyjnej odsetki nie przysługują;
Określenia właściwości organu podatkowego w przypadku zmiany właściwości urzędu skarbowego – urzędem właściwym w zakresie kaucji ma być „nowy” urząd;
Wprowadzenia przepisu, zgodnie z którym w przypadku złożenia przez podmiot wpisany do wykazu wniosku o odroczenie płatności podatku VAT – będzie traktowany jako podmiot u którego wystąpiły zaległości podatkowe, a kaucja zostanie przeznaczona w tej części na pokrycie zaległosci.
Kolejną nowelizację przewiduje projekt ustawy z dnia 15 kwietnia 2014 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy – Ordynacja podatkowa, która jest skutkiem implementacji Dyrektywy unijnej w zakresie VAT do krajowych przepisów podatkowych.
Zmiany co prawda nie obejmą swoim zakresem takiej liczby podatników jak modyfikacje wprowadzane na początku 2014 roku, ale są istotne, gdyż po raz pierwszy krajowi przedsiębiorcy będą mogli rozliczać się w Polsce z tytułu podatków, jakie powinny zostać odprowadzone za granicą.
Zgodnie z projektem, miejscem świadczenia usług telekomunikacyjnych, nadawczych oraz świadczonych drogą elektroniczną będzie miejsce, w którym usługobiorca posiada siedzibę, stałe miejsce zamieszkania czy też zwykłe miejsce pobytu, co oznacza odejście od zasady określania tego miejsca w oparciu o siedzibę usługodawcy. Nowe zasady dotyczyć będą usług świadczonych na rzecz osób niebędących podatnikami, a więc ostatecznych konsumentów. Ponadto podatnicy będą mogli korzystać z małego punktu kompleksowej obsługi (MOSS - Mini One Stop Shop) - systemu informatycznego do rozliczania VAT przez podatników-usługodawców. Pozwoli to podatnikom świadczącym usługi telekomunikacyjne, nadawcze i elektroniczne na świadczenie usług osobom niebędącym podatnikami w państwach członkowskich, w których nie posiadają siedziby działalności gospodarczej.
Dzięki zmianom usługodawca będzie mógł uniknąć konieczności rejestracji w każdym państwie członkowskim, gdzie jego usługi mają odbiorców, gdyż państwo członkowskie identyfikacji przekaże deklaracje wraz z zapłaconą kwotą VAT do odpowiednich państw członkowskich konsumpcji za pośrednictwem sieci komunikacyjnej
Omawiane wyżej proponowane zmiany Resort przewiduje wprowadzić od początku 2015 r., jednakże proces legislacyjny w tym zakresie jest w fazie wstępnej, więc zarówno zakres jak i data wejście w życie omówionych nowelizacji mogą ulec zmianie.