Zaciągnięcie kredytu na rzecz znajomego może rodzić skutki podatkowe

Do Dyrektora KIS wpłynął wniosek o wydanie indywidualnej interpretacji prawa podatkowego, w którym podatnik chciał upewnić się, że nie będzie musiał płacić podatku dochodowego od osób fizycznych w związku z zasądzoną na jego rzecz kwotą, wraz z odsetkami z tytułu zaległości w zapłacie. Odsetki miały zostać wypłacone przez znajomego kredytobiorcy na rzecz którego zaciągnął on kredyt. Kredytobiorca umówił się z kolegą, że zaciągnie kredyt w banku za niego z pierwszą ratą płatną po sześciu miesiącach. Do tego czasu kolega kredytobiorcy miał uregulować zdolność kredytową i dokonać cesji, a więc przejąć spłatę kredytu. Kredytobiorca wszystkie pieniądze pochodzące z zaciągniętego kredytu przekazał koledze, lecz ten nie przejął kredytu, co w konsekwencji doprowadziło do tego, że kredytobiorca spłacał to zobowiązanie w banku za kolegę. Po pewnym czasie kredytobiorca wystąpił do sądu o zasądzenie na jego rzecz pieniędzy, które już zapłacił. Sąd uznał roszczenie i przyznał kredytobiorcy kwotę,  wraz z odsetkami za opóźnienie w zapłacie, określając ustalenia kredytobiorcy z kolegą za nienazwaną umowę cywilnoprawną.

Do tak przedstawionego stanu faktycznego kredytobiorca zadał organowi pytanie czy od zawartego zobowiązania będzie on zobowiązany do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych.

Według Dyrektora KIS do przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym nie zalicza się kwot uzyskanych z tytułu różnego rodzaju zwrotów wydatków poczynionych za inny podmiot, pod warunkiem, że ów zwrot rzeczywiście odpowiada kwocie uprzednio poniesionych kosztów. Natomiast odsetki będące skutkiem niewykonania zobowiązań są świadczeniem ubocznym, pozostającym w ścisłym związku z należnością główną, jednak źródło ich powstania różni się zasadniczo od źródła powstania długu głównego. Instytucję prawną odsetek za zwłokę reguluje art. 481 § 1 i § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2019 r. poz. 1145), zgodnie z którym jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Wierzyciel może ich żądać dopiero wtedy, gdy dłużnik opóźni się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego. Zatem według Dyrektora KIS spłata samych odsetek za opóźnienie naliczonych od kwoty odpowiadającej wydatkom poniesionym przez kredytobiorcę, stanowi przychód z innych źródeł określonych w art. 10 ust. 1 pkt 9 w związku z art. 20 ust. 1 ustawy o PIT.

Podsumowując – zwrot kredytobiorcy poniesionych przez niego wydatków nie rodzi skutków podatkowych w podatku dochodowym od osób fizycznych (pamiętać należy jednak, iż zwrot ten musi odpowiadać kwocie uprzednio poniesionych kosztów). Natomiast zapłata odsetek za opóźnienie naliczonych od kwoty odpowiadającej poniesionym wydatkom stanowić będzie przychód z innych źródeł i podlegała będzie opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych na zasadach ogólnych.

Na podstawie interpretacji indywidualnej prawa podatkowego z dnia 29 lipca 2020 r., o nr. 0115-KDIT2.4011.409.2020.3.RS