W artykule przedstawiono podejście polskiego prawodawstwa oraz interpretacje organów podatkowych do rynku wirtualnych walut na przykładzie nowelizacji dokonanej ustawą z dnia 23.10.2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw [1]. Skoncentrowano się między innymi na interpretacjach podatkowych polskich izb skarbowych. Liczba składanych zapytań interpretacyjnych wskazuje na to, że problem legalnego użytkowania kryptowalut wciąż jest aktualizowany.

Regulacje przewidziane w art. 210 § 1 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych1 dotyczą sytuacji kolizji interesów pomiędzy członkiem zarządu a spółką2. Ich celem jest ochrona interesów spółki, oraz pośrednio jej wspólników i wierzycieli, na wypadek konfliktu interesów, który może się ujawnić w sytuacji, gdy członek zarządu zawiera umowę de facto „z samym sobą”, a więc w sytuacji, gdy po obu stronach umowy występują te same osoby3. Norma zawarta w art. 103 k.c. odnosi się do działania pełnomocnika, podczas gdy art. 210 § 1 k.s.h. stanowi o członkach zarządu, których działania są działaniami spółki. Jednakże, ustawodawca, wprowadzając art. 2 k.s.h., pozwolił w zależności od sytuacji stosować wprost przepisy kodeksu cywilnego, jeżeli dany termin prawny użyty w k.s.h. nie jest całościowo uregulowany, tak jak to ma miejsce w odniesieniu do pełnomocnictwa. Mimo to, kontrowersje budzi to, czy naruszenie art. 210 § 1 k.s.h. prowadzi do bezwzględnej nieważności umowy, czy też umowę taką można konwalidować na mocy art. 103 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny 4. W doktrynie i w judykaturze nie ma zgody co do kwalifikacji skutków prawnych czynności prawnych dokonanych z naruszeniem przepisów o reprezentacji szczególnej w spółkach kapitałowych.

Zagadnienia związane z zawezwaniem do próby ugodowej jako czynności służącej do przerwania biegu przedawnienia roszczenia, mimo że od wielu lat są przedmiotem rozważań doktryny, a także orzecznictwa sądowego, nadal potrafią dostarczyć problemów interpretacyjnych. Z jednej strony łatwość zawezwania dłużnika do próby ugodowej i masowość tego zjawiska prowadzi do niekontrolowanego wydłużenia ustawowych terminów przedawnienia roszczeń sprecyzowanych w art. 118 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny¹ (dalej: k.c.), co w konsekwencji podważa pewność obrotu gospodarczego. Z drugiej strony ustawodawca nie sprecyzował, czy każde kolejne zawezwanie do takiej próby przerywa bieg przedawnienia roszczenia. Praktyka pokazuje, że wierzyciele, zwłaszcza ci wyspecjalizowani w obsłudze dużych portfeli wierzytelności², często i wielokrotnie wzywają do próby ugodowej, lecz nie po to, aby taką ugodę zawrzeć, ale by przerwać bieg terminu przedawnienia roszczenia. Ponawianie takich prób w momencie, gdy zbliża się termin, w którym roszczenie znowu uległoby przedawnieniu, pozwala wierzycielom rozciągać termin przedawnienia poza ustawowe ramy czasowe. Celem niniejszej publikacji jest omówienie instytucji zawezwania do próby ugodowej pod względem przerwania biegu przedawnienia roszczenia.

Analiza przesłanek i trybu uchylenia tajemnicy zawodowej psychologa, dokonana w części pierwszej niniejszej publikacji¹, prowadzi do wniosku, iż na gruncie postępowania karnego co do zasady istnieje możliwość zwolnienia psychologa z tajemnicy zawodowej. Wyjątkiem od tej zasady jest zakaz przesłuchiwania psychologa, wykonującego czynności wynikające z art. 52 ust. 1 ustawy z 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego². Regulacje zawarte w tym przepisie mają na celu ochronę osoby znajdującej się w trudnej sytuacji emocjonalnej. Nawet jeśli wypowiedzi takich osób wprost zawierają stwierdzenia, żeby lekarz poinformował o tym właściwe władze, to taka postawa nie powinna być wykorzystywana przeciwko niemu, gdyż trudno w tym wypadku mówić właśnie ze względu na stan emocjonalny pacjenta o w pełni świadomej zgodzie na ujawnienie takich tajemnic przez psychologa.

Tajemnica zawodowa jest podstawową cechą zawodów zaufania publicznego. Jej głównym celem w przypadku zawodów medycznych jest zapewnienie przestrzegania praw pacjenta, a w szczególności prawa do swobodnej wypowiedzi. Zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy z 8 czerwca 2001 r. o zawodzie psychologa i samorządzie zawodowym psychologów¹ , psycholog ma obowiązek zachowania w tajemnicy informacji związanych z klientem, uzyskanych w związku z wykonywaniem zawodu. Natomiast ust. 2 powyższego przepisu stanowi, że obowiązek zachowania tajemnicy nie może być ograniczony w czasie. Przewidziane wtej ustawie obowiązki zachowania pewnych informacji w poufności stanowią realizację norm wynikających z Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r.² , w szczególności zawartych w art. 30 (przyrodzona i niezbywalna godność człowieka), art. 31 (ochrona prawna wolności człowieka), art. 47 (prawo do ochrony prawnej życia prywatnego, rodzinnego, czci i dobrego imienia oraz do decydowania o swoim życiu osobistym) i art. 51 (prawo do zachowania w tajemnicy informacji dotyczących swojej osoby)³ .

Dążenie podatników do redukcji lub całkowitego zniwelowania obciążeń podatkowych jest zjawiskiem powszechnie naturalnym, gdyż celem racjonalnie zachowującego się podatnika, zwłaszcza będącego przedsiębiorcą, jest maksymalizacja zysku przy jednoczesnej minimalizacji strat¹. Wyróżniane są dwa działania w obszarze zmniejszenia ciężaru podatkowego, tj. uchylanie się od opodatkowania oraz unikanie opodatkowania. Pomimo że oba zjawiska prowadzą do redukcji lub eliminacji obciążeń podatkowych, to uchylenie się od opodatkowania jest działaniem sprzecznym z prawem, polegającym na zaniechaniu lub działaniu, tj. wprowadzeniu w błąd organów podatkowych, co w konsekwencji będzie stanowiło niedozwoloną próbę uszczuplenia zobowiązania podatkowego. Z drugiej strony unikanie opodatkowania stanowi wykorzystywanie obowiązujących przepisów prawnych w celu zmniejszenia obciążeń podatkowych, które jest utożsamiane z działaniami mieszczącymi się w ramach polityki fiskalnej przedsiębiorstw, które mogą tak ukształtować swoją strukturę biznesową, aby podatkowa kwalifikacja operacji gospodarczych w ramach tej struktury była możliwie korzystna, tj. wiązała się z możliwie jak najniższymi obciążeniami fiskalnymi².

Zagadnienia związane z tajemnicą adwokacką, mimo że od kilkudziesięciu lat są przedmiotem rozważań doktryny, zwłaszcza na gruncie prawa karnego, a także orzecznictwa sądowego, nadal potrafią dostarczyć problemów interpretacyjnych1.Zakres tajemnicy adwokackiej oraz jej przedmiot sprecyzowany jest w ustawie z 26 maja 1982 r. Prawo o adwokaturze2 oraz w § 19 Zbioru Zasad Etyki Adwokackiej i Godności Zawodu3. Specyfika zawodu adwokata, a także wzgląd na konieczność utrzymywania gwarancji pozwalających na pełne zaufanie klienta do adwokata, wymaga bezwzględnego dochowania tajemnicy adwokackiej. Pewne wątpliwości nastręcza odpowiedź na pytanie czy tajemnica adwokacka, która obowiązuje adwokata, ma takie same zastosowanie do osoby, która choć sama nie posiada uprawnień adwokackich, współpracowała z adwokatem w celu świadczenia przez niego pomocy prawnej i w skutek czego posiada informacje objęte tajemnicą zawodową? Niniejsza publikacja stanowi próbę odpowiedzi na to pytanie.