Zadatek i zaliczka często są postrzegane przez strony zawierające umowę w zasadzie jako tożsama instytucja prawna. Takie wyobrażenie, równie powszechne jak i mylne, może przynieść wiele trudności w praktyce.

Częstym zjawiskiem w obrocie gospodarczym jest zapłata części wynagrodzenia przed wykonaniem usługi lub dostawą towarów. Powstaje pytanie jak kwoty tego rodzaju opodatkować. Zasadniczo zapłata przed wykonaniem usługi lub dostawą towarów może przybrać formę zaliczki bądź zadatku. W słowniczku ustawy o podatku od towarów nie znajdziemy definicji tych pojęć. Jeśli chcemy je dookreślić, powinniśmy sięgnąć do właściwych przepisów prawa cywilnego.