Skarga pauliańska jest instytucją, która pozwala wierzycielowi żądać uznania za bezskuteczną wobec niego czynności prawnej, której dłużnik dokonał z pokrzywdzeniem wierzyciela. Na gruncie Kodeksu cywilnego legitymacja czynna do dochodzenia roszczenia przysługuje w tym zakresie jedynie wierzycielowi. Nieco odmiennie kwestię powództwa o uznanie czynności za bezskuteczną reguluje ustawa Prawo upadłościowe. Ze względu na specyfikę postępowania upadłościowego i rolę syndyka, który stoi na straży interesów ogółu wierzycieli, ustawa stanowi, iż powództwo może wytoczyć syndyk. Poniżej przedstawiamy praktykę orzeczniczą sądów w odniesieniu do interpretacji przepisów dotyczących legitymacji procesowej wierzycieli w zakresie skargi pauliańskiej po ogłoszeniu upadłości dłużnika, na tle podjętej 14 czerwca 2023 r. uchwały Sądu Najwyższego.

Dla osób pozwanych w sprawach ze skarg pauliańskich bardzo istotnym może okazać się wyrażony przez Sąd Okręgowy w Poznaniu pogląd, że bycie członkiem rodziny dłużnika nie zawsze oznacza pozostawanie z nim w bliskim stosunku, w rozumieniu art. 527 § 3k.c. i nie rodzi domniemania, iż członek rodziny ma świadomość pokrzywdzenia wierzycieli – co jest warunkiem do rozpatrywania skargi pauliańskiej. 

O wyjątkowości wyroku, jaki wydał w październiku TSUE, świadczy fakt, że Trybunał uprzednio stał na stanowisku, że w sprawach ze skargi pauliańskiej należy stosować wyłącznie przepisy o właściwości ogólnej, wynikającej z przepisu art. 4 ust 1 rozporządzenia nr 1215/2012. Otwiera to nowe drzwi wierzycielom w dochodzeniu swych praw wobec niesolidnych dłużników.