Wśród najważniejszych zaproponowanych zmian w tym zakresie można wskazać:
- po pierwsze ograniczenie zakresu podmiotowego oraz przedmiotowego procedury zwrotu zapłaconego podatku u źródła;
- po drugie zmiany zgodnie z projektem wprowadzą dopuszczenie wydawania opinii o stosowaniu preferencji w zakresie stosowania stawek bądź zwolnień wynikających z umów międzynarodowych;
- po trzecie uproszczeniu mają zostać poddane reguły związane ze sposobem podpisywania oświadczeń o spełnianiu warunków do zastosowania preferencyjnej stawki bądź zwolnienia przewidzianego w umowie międzynarodowej o unikaniu podwójnego opodatkowania.
Ponadto przewidywane są zmiany w sposobie rozumienia należytej staranności płatników tego podatku.
Wystarczające będzie złożenie podpisu pod oświadczeniem zgodnie z zasadami reprezentacji spółki, a nie jak miało to dotychczas miejsce przez wszystkich członków zarządu spółki
Podatek u źródła obecnie
Nowelizacja z 23 października 2018 r. (Dz. U. poz. 2193) wprowadziła wymagające dla podatników przepisy związane z tzw. podatkiem u źródła (WHT). Na podstawie ww. przepisów polscy przedsiębiorcy, którzy dokonują płatności na rzecz tego samego zagranicznego kontrahenta należności w wysokości przekraczającej 2 miliony złotych z tytułu usług niematerialnych, odsetek, dywidend, oraz należności licencyjnych zobowiązani zostali do potrącania zryczałtowanego podatku - najczęściej w wysokości 20%. O zwrot ewentualnej nadpłaty podatku w wyniku zastosowania umów międzynarodowych o unikaniu podwójnego opodatkowania polscy płatnicy mogą wystąpić dopiero po dokonaniu potrącenia podatku. Co do zasady płatnicy mogą jedynie zwolnić się z konieczności potrącania podatku w przypadku przedstawienia oświadczenia o spełnianiu warunków do stosowania preferencji z umowy międzynarodowej bądź też uzyskania specjalnej opinii zabezpieczającej organów podatkowych. Wyżej wymienione przepisy nie weszły jeszcze w życie w pełnym zakresie, jako że Minister Finansów regularnie, co pół roku w na podstawie Rozporządzenia w sprawie wyłączenia lub ograniczenia stosowania art. 26 ust. 2e ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, przedłuża okres zawieszenia większości z nich.
Podatek u źródła w Polskim Ładzie
Projekt Polskiego Ładu przewiduje zmiany w zakresie podatku u źródła, które mają wejść w życie już na początku 2022 r. Zgodnie z założeniami projektu ustawy mają zostać wprowadzone uproszczenia dotyczące poboru tego podatku, które związane będą z ograniczeniem zakresu podmiotowego jak i przedmiotowego ww. opodatkowania.
Opodatkowanie w ramach podatku u źródła miałoby zostać ograniczone do transakcji dokonywanych na rzecz zagranicznych podmiotów powiązanych (powiązanie jest definiowane zgodnie z przepisami o cenach transferowych). Ponadto w założeniach przepisy nie obejmą wypłat na rzecz spółek niebędących polskimi rezydentami podatkowymi. Mechanizm zwrotu podatku miałby zostać ograniczony do płatności o charakterze pasywnym, takich jak należności licencyjne, odsetki, czy też dywidenda określonych w art. 21 ust. 1 pkt 1 oraz art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Z kolei płatności związane z tzw. usługami niematerialnymi, tj. usługi doradcze, czy też prawne (art. 21 ust. 1 pkt 2a u.p.d.o.p.) zostałyby wyłączone z zakresu przedmiotowego opodatkowania podatkiem u źródła. W przypadku tych usług będzie możliwe od razu zastosowanie preferencji przewidzianych w umowach międzynarodowych. W ramach Polskiego Ładu mają zostać również uregulowane zasady wydawania przez organy podatkowe na wniosek polskiego płatnika, zagranicznego podatnika, a także podmiotu dokonującego wypłaty należności za pośrednictwem podmiotów prowadzących rachunki papierów wartościowych albo rachunki zbiorcze opinii o możliwości stosowania preferencji wynikających z umowy międzynarodowej o unikaniu podwójnego opodatkowania (tzw. opinia o stosowaniu preferencji).
Co więcej, zmianie ulegną również wymagania w zakresie składania podpisu pod oświadczeniem o spełnianiu warunków do zastosowania preferencyjnej stawki bądź zwolnienia przewidzianego w umowie międzynarodowej o unikaniu podwójnego opodatkowania, a mianowicie wystarczające będzie złożenie podpisu pod oświadczeniem zgodnie z zasadami reprezentacji spółki, a nie jak miało to dotychczas miejsce przez wszystkich członków zarządu spółki. Nadto, nie będzie już konieczne dołączanie dodatkowych załączników do ww. oświadczenia.
Jeżeli projektowane przepisy Polskiego Ładu wejdą w życie, to zmianie również ma ulec sposób weryfikacji zachowania należytej staranności, mianowicie należyta staranność będzie również oceniana biorąc pod uwagę powiązania płatnika i podatnika. Powyższe oznacza, że w przypadku dokonywania wypłat pomiędzy podmiotami powiązanymi fiskus będzie wymagać wyższej staranności, ze względu na to, że teoretycznie podmioty powiązane powinny dysponować większą wiedzą na temat działalności innych podmiotów z grupy.
Rozwiązania Polskiego Ładu mają również wyeliminować obowiązek zawiadamiania organów podatkowych o fakcie niepobrania podatku w sytuacji, gdy należności wypłacane są za granicę w związku z działalnością zakładu nierezydenta położonego w Rzeczpospolitej Polskiej. Dotyczyć to ma jednak tylko sytuacji, w której suma niepobranego podatku nie przekracza 500 tysięcy złotych.
Proponowane rozwiązania mają zostać wprowadzone w takim samym zakresie w podatku dochodowym od osób prawnych, jak i podatku dochodowym od osób fizycznych.
Zmiany w zakresie podatku u źródła znacząco zwiększą pewność prawa, w szczególności biorąc pod uwagę niepewny stan prawny związany z ciągłym zawieszaniem obowiązywania przepisów ustawy przez Ministra Finansów.
Kamil Kwiatek, Russell Bedford Katowice
