Opodatkowanie odsetek na gruncie podatku u źródła (WHT) – praktyczna analiza w pigułce

Zwolnienie odsetkowe wynikające z ustawy o CIT stanowiące implementację przepisów unijnych

W pierwszej kolejności, przed analizą danej umowy UPO, należy spojrzeć na art. 21 ust. 3 ustawy o CIT, który zawiera zwolnienie od podatku dochodowego w zakresie przychodów m.in. z odsetek, jeżeli spełnione są łącznie następujące warunki:

1) wypłacającym odsetki jest spółka będąca podatnikiem podatku dochodowego mająca siedzibę lub zarząd na terytorium Polski;

2) uzyskującym przychody z odsetek jest spółka podlegająca w innym niż Polska państwie członkowskim UE lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od całości swoich dochodów bez względu na miejsce ich osiągania;

3) spółka:

a) wypłacająca, posiada bezpośrednio nie mniej niż 25% udziałów (akcji) w kapitale spółki otrzymującej, lub

b) otrzymująca, posiada bezpośrednio nie mniej niż 25% udziałów (akcji) w kapitale spółki wypłacającej;

4) rzeczywistym właścicielem należności z tytułu odsetek, jest spółka otrzymująca odsetki. 

Wypłata odsetek do kwoty 2 mln zł – umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania

Podmioty, które dokonują wypłat m.in. z tytułu odsetek, są zobowiązane jako płatnicy pobierać (w dniu dokonania wypłaty) zryczałtowany podatek dochodowy w stawce 20% od tych wypłat (tzw. podatek u źródła). Jest to stawka podstawowa mająca zastosowanie w sytuacji braku możliwości zastosowania ww. zwolnienia lub stawki obniżonej wynikającej z danej umowy UPO.

Płatnik może zastosować preferencyjną stawkę podatku wynikającą z umowy UPO albo nie pobrać podatku jeśli umowa UPO na to pozwala. Jednakże, można tego dokonać pod warunkiem udokumentowania siedziby podatnika dla celów podatkowych uzyskanym od niego certyfikatem rezydencji.

Od 1 stycznia 2022 r. miejsce siedziby podatnika dla celów podatkowych może zostać potwierdzone kopią certyfikatu rezydencji, jeżeli informacje wynikające z przedłożonej kopii certyfikatu rezydencji nie budzą uzasadnionych wątpliwości co do zgodności ze stanem.

Przykładowo, preferencyjna stawka podatku u źródła wynikająca z umowy UPO zawartej między Polską, a Cyprem wynosi 5%.

Wypłata odsetek powyżej kwoty 2 mln zł na rzecz podmiotu powiązanego

Ustawodawca wymaga bardziej daleko idących warunków w zakresie wypłat m.in. odsetek na rzecz podmiotu powiązanego ponad łączną kwotę 2 mln zł. Jeżeli łączna kwota należności wypłacanych z tytułu m.in. odsetek na rzecz podmiotu powiązanego, przekroczyła w roku podatkowym obowiązującym u wypłacającego te należności, łącznie kwotę 2 000 000 zł na rzecz tego samego podatnika, podmioty wypłacające są zobowiązane jako płatnicy pobrać (w dniu dokonania wypłaty) podatek u źródła od tych wypłat według stawki podstawowej 20% od nadwyżki ponad kwotę 2 000 000 zł.

Opinia o stosowaniu preferencji

Jednakże, jeżeli łączna kwota należności z m.in. z tytułu odsetek wypłacona podatnikowi w obowiązującym u płatnika roku podatkowym przekracza kwotę 2 000 000 zł, podmiot wypłacający może nie pobrać podatku na podstawie UPO, zastosować stawkę preferencyjną wynikającą z takiej umowy bądź zwolnienie, o którym mowa w art. 21 ust. 3 (ww. zwolnienie odsetkowe) na podstawie opinii o stosowaniu preferencji.

Opinię taką wydaje się na wniosek podatnika lub płatnika. Organ podatkowy weryfikuje wtedy czy są spełnione warunki do zastosowania zwolnienia lub preferencyjnej stawki podatku i w ciągu 6 miesięcy wydaje opinię.  Jest ona ważna przez okres 3 lat od dnia wydania, natomiast procedura jej uzyskania stanowi złożony proces. Dodatkowo, opinia podlega opłacie w kwocie 2000 zł od wniosku.

Oświadczenie płatnika

Kolejną opcją w zakresie zastosowania preferencyjnego opodatkowania dla wypłat m.in. odsetek na rzecz podmiotu powiązanego powyżej kwoty 2 mln zł jest złożenie oświadczenia płatnika. Stawki podstawowej 20% dla wypłat ponad kwotę 2 mln zł nie stosuje się bowiem jeżeli płatnik złoży oświadczenie, że:

1) posiada dokumenty wymagane przez przepisy prawa podatkowego dla zastosowania stawki podatku albo zwolnienia lub niepobrania podatku, wynikających z przepisów szczególnych lub umów o unikaniu podwójnego opodatkowania;

2) po przeprowadzeniu weryfikacji nie posiada wiedzy uzasadniającej przypuszczenie, że istnieją okoliczności wykluczające możliwość zastosowania stawki podatku albo zwolnienia lub niepobrania podatku, wynikających z przepisów szczególnych lub umów o unikaniu podwójnego opodatkowania.

Oświadczenie zarządu pociąga jednak za sobą ryzyko odpowiedzialności karnej i karno-skarbowej dla członków zarządu w przypadku uznania, że jest ono niezgodne z prawdą (oprócz dodatkowego zobowiązania podatkowego oraz odsetek za zwłokę ze strony płatnika).

Mechanizm pay and refund

Istnieje również możliwość zapłaty podatku, a następnie dokonania jego zwrotu przez organ podatkowy po przeprowadzeniu weryfikacji dot. warunków do zwolnienia lub zastosowania preferencyjnej stawki podatku, po złożeniu wniosku. Organ podatkowy ma czas 6 miesięcy na dokonanie zwrotu (całości lub części) podatku.

Podobne zasady opodatkowania WHT jak w przypadku odsetek znajdują zastosowanie również w zakresie należności licencyjnych oraz dywidend. Jak widać, odpowiednie rozliczenie podatku u źródła może być niejednoznaczne i skomplikowane. W celu odpowiedniego przeprowadzenia Państwa przez ten proces zapraszamy do kontaktu.