W tym miejscu chciałabym odnieść się do zagadnień w takim zakresie, w jakim dotychczas nie zostały przeze mnie poruszone [1]. Chodzi o następujące kwestie: Czy ustawodawca może związać określonymi przepisami dotyczącymi wykładni i tworzenia prawa przyszłych ustawodawców? Czy akt normatywny regulujący wykładnię może mieć zastosowanie do interpretacji aktów normatywnych uchwalonych przed jego powstaniem? Do kogo jest kierowane prawo interpretacyjne? Jakie dyrektywy interpretacyjne powinny być stosowane do wykładni przepisów interpretacyjnych?

8 września 2022 r. przed Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej zapadł wyrok w połączonych sprawach o sygnaturach C-80/21, C-81/21 i C-82/21, który dalej potwierdza i umacnia pozycję konsumentów w sporach z bankami dot. tzw. kredytów frankowych. 

Nie można odmówić przyznania świadczeń rodzinnych obywatelowi Unii, który ustanowił miejsce swego zwykłego pobytu w przyjmującym państwie członkowskim, w trakcie pierwszych trzech miesięcy jego pobytu, uzasadniając to tym, że nie uzyskuje on dochodów z działalności w tym państwie członkowskim.

Frankowiczowi” odmówiono wznowienia jego sprawy, zakończonej nakazem zapłaty kilku mln zł - mimo przełomowego wyroku TSUE w sprawie państwa Dziubaków. Sądy uznały, że nie było do tego „podstawy ustawowej”. Wznowienie postępowania po wyroku TSUE jest dopuszczalne, bo wynika i z Konstytucji, i prawa unijnego – podkreśla RPO. Odmowa wznowienia z tego powodu jest zatem niekonstytucyjna, a Naczelny Sąd Administracyjny uznaje już wyroki TSUE za podstawę wznawiania spraw sądowo-administracyjnych.

Przed Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej trafiła rok temu sprawa zakresu dozwolonej legalnej dekompilacji programu komputerowego, regulowana między innymi przepisami unijnej dyrektywy ws. programów komputerowych („dyrektywa 2009/24/WE”).

Zdaniem rzecznika generalnego Saugmandsgaarda Øe art. 17 dyrektywy 2019/790 w sprawie prawa autorskiego i praw pokrewnych na jednolitym rynku cyfrowym [1] jest zgodny z wolnością wypowiedzi i informacji zagwarantowaną w art. 11 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej.

Na to rozstrzygnięcie czekali z niecierpliwością wszyscy zainteresowani. W dniu dzisiejszym Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wypowiedział się w sprawie wykładni przepisów Dyrektywy 93/13/EWG, dotyczącej nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich.

W dniu 18 marca 2021 roku Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej orzekł w sprawie możliwości skorygowania faktury, w której błędnie wykazano kwotę podatku VAT. Wydany wyrok podkreśla jak ważna dla systemu VAT jest zasada neutralności oraz że w sytuacji, gdy podatnik działał w dobrej wierze nie powinien ponosić ekonomicznego ciężaru tego podatku, nawet jeśli nieprawidłowo zidentyfikował dokonywane transakcje i w konsekwencji wystawił fakturę, błędnie wykazując podatek należny.

Sędzia Krystian Markiewicz, orzekający w sądzie okręgowym w Katowicach, jednocześnie prezes Stowarzyszenia Sędziów Polskich Iustitia, skierował do TSUE zapytanie o legalność wyboru sędziów do sądów powszechnych przez upolitycznioną jego zdaniem  Krajową Radę Sądownictwa. Sprawa dotyczy około 1000 sędziów.

W dniu 22 września 2020 r. Sąd Najwyższy na posiedzeniu w Izbie Cywilnej, na skutek skargi kasacyjnej strony powodowej od wyroku sądu okręgowego w sprawie o wyłączenie z masy upadłości środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej zgromadzonych na rachunku prowadzonym w banku, którego upadłość została ogłoszona, postanowił wystąpić do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z następującym pytaniem prawnym:

Czy rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006 z dnia 11 lipca 2006 r. ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności (Dz.Urz. UE L 210 z dnia 31 lipca 2006 r., s. 25 ze zm.), w tym w szczególności art. 2 pkt 5, art. 3, 4, 57 ust. 1, art. 70 i 80, a aktualnie rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1303/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. ustanawiające wspólne przepisy dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności, Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności i Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006 (Dz.Urz. UE L 347 z dnia 20 grudnia 2013 r., s. 320 ze zm.), w tym w szczególności art. 2 pkt 15, art. 37 ust. 1, art. 66, 67 ust. 1, art. 74 ust. 1 i art. 89 ust. 1, należy interpretować w ten sposób, że stoją one na przeszkodzie regulacji prawa krajowego, która uniemożliwia podmiotowi, który otrzymał środki pochodzące z budżetu Unii Europejskiej, skuteczne dochodzenie na drodze sądowej wyłączenia z masy upadłości tych środków, jeżeli zostały one wpłacone na rachunek bankowy prowadzony w banku, którego upadłość została następnie ogłoszona, albo regulacji prawa krajowego, która nie wyłącza tych środków z masy upadłości upadłego banku.

Problem dotyczy upadłości banku, w którym powodowa gmina miała rachunek bankowy, na który zostały wpłacone środki pieniężne stanowiące dofinansowanie inwestycji w ramach projektu unijnego. W wyniku upadłości tego banku zaistniał problem prawnego charakteru tych środków. Zarówno sędzia-komisarz, rozpatrujący wniosek o wyłączenie środków pieniężnych z masy upadłości, jak i sądy obu instancji, rozpatrujące pozew o wyłączenie z masy, uznały, że ponieważ te środki weszły do majątku banku, a następnie do masy upadłości (z uwagi na ich wpłatę na rachunek bankowy), nie ma zastosowania ani art. 831 par. 1 pkt 2a k.p.c. w zw. z art. 63 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. (aktualnie: t.j. Dz.U. z 2020 r., poz. 1228 ze zm.), ani art. 70 i n. pr. upadł. Oznacza to, że są to środki, które wchodzą do masy upadłości i nie podlegają wyłączeniu z niej. W konsekwencji, według stanowiska sądów powszechnych, powódka może jedynie zgłosić do masy upadłości wierzytelność w postaci zapłaty kwoty o tej samej wartości.

Sąd Najwyższy powziął wątpliwość czy regulacje krajowe, które uniemożliwiają beneficjentowi skuteczne dochodzenie przed sądem wyłączenia z masy upadłości środków pozyskanych z UE na konkretny cel, albo które nie wyłączają tych środków z masy upadłości są zgodne z przepisami powołanych rozporządzeń unijnych, mając na uwadze cel i charakter tych dotacji.