Wiążąca informacja stawkowa a indywidualna interpretacja podatkowa – analiza porównawcza

 

Celem przedstawionej analizy jest wsparcie podatnika w wyborze odpowiedniego wniosku składanego do organu podatkowego w przypadku wystąpienia wątpliwości. Poprzez zaznajomienie się z cechami charakterystycznymi WIS i interpretacji indywidualnej podatnik będzie mógł trafnie wybrać formę wsparcia w stosowaniu skomplikowanych przepisów podatkowych.

Koncepcje interpretacji indywidualnej oraz wiążącej informacji stawkowej

Interpretacja prawa podatkowego jest instytucją występująca w prawie polskim od ponad 20 lat. W tym czasie ewoluowała i zmieniała się na potrzeby dostosowania się do dynamicznego rozwoju praktyki legislacyjnej oraz zmian warunków, w których funkcjonowało społeczeństwo. Przepisy dedykowane tej instytucji znajdują się w art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku Ordynacja Podatkowa (Dz. U. z 2021r. poz. 1540, 1598, dalej zwana jako: Ordynacja Podatkowa, OP).

Głównym celem tej instytucji jest pomoc podatnikom w identyfikacji zakresu swoich zobowiązań podatkowych poprzez wyjaśnienie bądź dokonanie subsumpcji litery prawa do stanu faktycznego w przypadku wątpliwości stosowania odpowiednich przepisów prawa podatkowego w określonych sytuacjach. Prawo podatkowe jest jedną z najbardziej skomplikowanych gałęzi prawa, między innymi poprzez złożoność regulacji oraz częstotliwość zmian, uchylanie przepisów, wprowadzenie nowych bądź modyfikacji już istniejących instytucji. Interpretacje indywidualne mają głównie na celu dostarczenie pewności stosowania przepisów prawa podatkowego przez podmioty pod niego podlegające.

Instytucja indywidualnej interpretacji została uregulowana w Ordynacji Podatkowej w 2003 roku. Co istotne, „wtedy to, w szczególności, bezpośrednio w ustawie uregulowano skutki podatkowe zastosowania się do interpretacji indywidualnej. Wskazano, że owo zastosowanie się „nie może szkodzić” adresatowi, jednak nie zwalnia go z obowiązku zapłaty podatku”¹. Wadą był brak możliwości zapytania o interpretację odnośnie do zdarzeń przyszłych, dopuszczalne były bowiem jedynie interpretacje, w których wnioskodawca przedstawiał stan faktyczny; ponadto, wydawanie interpretacji było rozproszone – zajmowali się tym naczelnicy urzędów skarbowych i celnych, wójtowie, burmistrzowie oraz prezydenci miast².

W związku z tak obszerną liczbą podmiotów, którym przysługiwało prawo pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, trudno było o jednolitość oraz wspólną linię interpretacyjną przepisów prawa podatkowego.

Duże zmiany nastąpiły z początkiem 2005 roku, kiedy to przepisy dotyczące interpretacji indywidualnych napisano niemal od podstaw. Uregulowania te „ukształtowały w nowy sposób postępowanie w sprawie wydania interpretacji (włącznie z trybem odwoławczym) oraz charakter i skutki wydawanego w jego wyniku aktu. Nade wszystko wprowadzały jednak niezwykle daleko idące i niefortunne zmiany zakresu ochrony udzielonej interpretacją”³. Wadliwość tych przepisów doprowadziła do krytyki ze strony Trybunału Konstytucyjnego, który stwierdził, iż „potrzebna jest nie tyle fragmentaryczna nowelizacja czy uchylenie wybranych przepisów, ile kompleksowa reforma całej instytucji, w tym eliminacja jej obecnego kształtu normatywnego z obrotu prawnego”⁴.

Kolejna istotna nowelizacja przepisów o interpretacji indywidualnej miała miejsce w 2007 roku. Do najważniejszych zmian możemy zaliczyć:

• centralizację wydawania interpretacji indywidualnych,

• możliwość wydawania interpretacji indywidualnych dotyczących zdarzeń przyszłych,

• doprecyzowanie unormowań dotyczących skutków zastosowania się do interpretacji indywidualnej,

• sformalizowanie wniosku,

• sformalizowanie treści pod kątem uznania stanowiska wnioskodawcy za prawidłowe bądź błędne.

Dalsze istotne zmiany miały miejsce w 2016 oraz w 2017 roku. Polegały one między innymi na: wydaniu postanowienia w sprawie możliwości zastosowania interpretacji ogólnej w stanie faktycznym będącym przedmiotem wniosku o interpretacje indywidualną, wyznaczeniu organom trzymiesięcznego okresu na wydanie interpretacji, ograniczeniu zakresu spraw, które mogą być przedmiotem interpretacji, wyłączeniu ochrony po zastosowaniu się do interpretacji w przypadku działania w celu unikania opodatkowania oraz wyznaczeniu Dyrektora Administracji Skarbowej jako organu odpowiedzialnego za wydanie interpretacji. Nowelizacja przepisów z 2019 roku wprowadza zmiany szczególnie istotne z punktu widzenia podmiotów dokonujących transakcji z podmiotami zagranicznymi lub transakcji wywołujących skutki transgraniczne. Zgodnie z dodanymi do art. 14b §3a i §3b Ordynacji podatkowej, podmiot występujący o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego zobowiązany jest do wskazania odpowiednio:

• państwa lub terytorium miejsca zamieszkania osoby fizycznej,

• danych identyfikujących osobę prawną lub jednostkę organizacyjną niemającą osobowości prawnej lub

• państw/terytoriów, w których wystąpiły lub mogą wystąpić skutki transgraniczne.

Wiążąca informacja stawkowa jest całkowicie odrębną instytucją prawną, choć podobną w kwestiach formalnych do interpretacji indywidualnej. Jest nowym instrumentem ochrony podatnika w zakresie stosowania prawidłowej stawki VAT. Przepisy o WIS obowiązują od końca 2019 roku, jednak pierwsze informacje stawkowe weszły w życie dopiero w lipcu 2020 roku. Definicja oraz zakres instytucji WIS są bezpośrednio ujęte w ustawie z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2021 r., poz. 685, z późn. zm., dalej zwaną również: ustawą o VAT).

Przed wejściem w życie przepisów o wiążących informacjach stawkowych jedyną możliwością uzyskania pomocy w zakresie prawidłowej klasyfikacji stosowania stawki VAT było uzyskanie tzw. opinii klasyfikującej, wydawanej przez Ośrodek Klasyfikacji Nomenklatur Urzędu Statystycznego w Łodzi. Opinia ta miała charakter wsparcia w wyborze odpowiedniej stawki, nie była jednak dokumentem wiążącym, dającym ochronę w stosowaniu określonej stawki podatku VAT.

Obecnie organem właściwym do wydania WIS jest Dyrektor Informacji Skarbowej, tak samo, jak w przypadku wydania indywidualnych interpretacji podatkowych. Każda poszczególna informacja jest wydawana w odniesieniu do towaru, usługi bądź grup usług/towarów stanowiących łącznie jedną czynność podlegającą opodatkowaniu. Przedmiotem informacji zawsze musi być określony stan faktyczny.

Najważniejszą wartością wiążącej informacji stawkowej jest przyznanie ochrony od ujemnych skutków klasyfikacji towaru lub usług w zakresie VAT. Warto zauważyć, iż dokument zawierający wiążące informacje przyznaje ochronę nie tylko tym podmiotom, dla których jest adresowany, ale również innym podmiotom znajdującym się w analogicznej sytuacji. Właśnie dlatego na głównej stronie Dyrektora Informacji Skarbowej mamy dostępną bazę danych ze wszystkimi wiążącymi informacjami stawkowymi. Możemy za pomocą wyszukiwarki odnaleźć WIS, według towaru, rodzaju działalności lub według słów kluczowych⁵.

Podstawa prawna funkcjonowania tytułowych instytucji

Kwestie dotyczące interpretacji indywidualnych są uregulowane przede wszystkim w Ordynacji Podatkowej w artykułach 14b –14s. Dodatkowo stosuje się wobec nich:

• przepisy art. 120, art. 121 § 1, art. 125, art. 126, art. 129, art. 130, art. 135, art. 140, art. 143, art. 165 § 3b, art. 165a, art. 168, art.169 § 1–2 i 4, art. 170, art. 171, art. 208, art. 213 (w zakresie uzupełniania lub sprostowania co do skargi do sądu administracyjnego), art. 214, art. 215 §1 i 3 oraz przepisy rozdziałów 3a, 5, 6, 7, 10, 14, 16 i 23 działu IV Ordynacji podatkowej (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540, 1598);

• rozporządzenie Ministra Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej w sprawie wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej (Dz. U. z 2020 r. poz. 1325, 1423, 2122, 2123 i 2320);

• rozporządzenie Ministra Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej w sprawie wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej (Dz. U. z 2020 r. poz. 1325, 1423, 2122, 2123 i 2320).

Definicja oraz zakres instytucji WIS jest bezpośrednio ujęty w ustawie o VAT w art. 42a:

„Wiążąca informacja stawkowa, zwana dalej „WIS”, jest decyzją wydawaną na potrzeby opodatkowania podatkiem dostawy towarów, importu towarów, wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów albo świadczenia usług, która zawiera:

1) opis towaru albo usługi będących przedmiotem WIS;

2) klasyfikację towaru według działu, pozycji, podpozycji lub kodu Nomenklatury scalonej (CN) albo według działu, grupy, klasy, kategorii, podkategorii lub pozycji Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług albo według sekcji, działu, grupy lub klasy Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych albo usługi według działu, grupy, klasy, kategorii, podkategorii lub pozycji Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług, niezbędną do:

a) określenia stawki podatku właściwej dla towaru albo usługi,

b) stosowania przepisów ustawy oraz przepisów wykonawczych wydanych na jej podstawie - w przypadku, o którym mowa w art. 42b ust. 4;

3) stawkę podatku właściwą dla towaru albo usługi”.

Ponadto, funkcjonują dodatkowe unormowania prawne regulujące kwestie WIS-ów:

• dział IV Ordynacji podatkowej (z wyłączeniem rozdziałów 17, 18, 19 i 20);

• rozporządzenie Ministra Finansów, Inwestycji Rozwoju w sprawie wzoru wniosku o wydanie wiążącej informacji stawkowej (Dz. U. z 2019 r. poz. 2109);

• rozporządzenie Ministra Finansów, Inwestycji Rozwoju w sprawie sposobu uiszczenia opłat dotyczących wydania wiążącej informacji stawkowej (Dz. U. z 2019 r. poz. 1945).

Zakres i przedmiot wniosków o wydanie WIS lub interpretacji indywidualnej

Wielu podatników może mieć wątpliwości odnośnie do zakresu wniosku wiążącej informacji stawkowej lub zakresu wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej. W związku z tym w dniu 29 kwietnia 2021 roku na stronie Krajowej Informacji Skarbowej⁶ opublikowany został komunikat „Wiążąca informacja stawkowa (WIS) a interpretacja indywidualna – podstawowe różnice”. Wyjaśniono w nim szczegółowo czym różnią się te dwie instytucje prawne⁷.

I tak – zakres wniosku o wydanie wiążącej informacji stawkowej może dotyczyć przepisów w zakresie stawek podatku od towarów i usług bądź kwalifikacji towarów lub usług dla celów stosowania przepisów o podatku od towarów, zawierających taką klasyfikację. Przedmiotem wniosku o wydanie WIS może być:

jeden, szczegółowo opisany towar, albo

jedna, szczegółowo opisana usługa, albo

jedno, szczegółowo opisane świadczenie złożone, tj. towary lub usługi, które w ocenie wnioskodawcy razem składają się na jedną czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT.

Wniosek o wydanie wiążącej informacji stawkowej składa się na urzędowym formularzu WIS-W, wraz z ewentualnymi formularzem WIS-W/A stanowiącym załącznik. Analogicznie wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej jest składany na urzędowym formularzu ORD-IN wraz z ewentualnymi formularzem ORD-IN/A jako załącznikiem.

W przypadku wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej przedmiotem wniosku jest rozjaśnienie przepisów prawa podatkowego, z pewnymi wyjątkami. Wniosek nie może dotyczyć:

przepisów podatku od towarów i usług w zakresie stawek, oraz

przepisów prawa podatkowego regulujących właściwość, uprawnienia i obowiązki organów podatkowych oraz mających na celu przeciwdziałanie unikaniu opodatkowania, które odnoszą się do nadużycia przepisów prawa podatkowego, prowadzenia rzeczywistej działalności gospodarczej lub podejmowania działań w sposób sztuczny lub bez uzasadnienia ekonomicznego.

Przedmiotem wniosku może być alternatywnie zaistniały stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe. Warto przy sporządzeniu wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej zwrócić uwagę na precyzyjny, dokładny opis stanu faktycznego tak, aby organ podatkowy dokonując subsumpcji stanu faktycznego bądź zdarzenia przyszłego, nie miał co do niego wątpliwości. W przeciwnym wypadku wnioskujący zostanie wezwany do uzupełnienia braków formalnych. W sytuacji nieuzupełnienia braków formalnych procedura zakończy się odmową wydania interpretacji przez organy podatkowe.

Linie orzecznicze WSA i NSA dotyczące WIS i interpretacji indywidualnej

Linia orzecznicza dotycząca WIS jest na ten moment dość uboga ze względu na „świeżość” normatywną danej instytucji. Warto również zauważyć, że w połowie bieżącego roku pojawiły się informacje, iż do tej pory zostały wydane cztery wyroki wojewódzkich sądów administracyjnych w sprawach WIS. Za każdym razem sąd oddalił skargę podatnika, uznając klasyfikację dokonaną w WIS za prawidłową⁸. Przykładowy wyrok z dnia 8 kwietnia 2021 roku:

„Przedmiotem wniosku o WIS powinien być jeden towar lub jedna usługa, podobnie jak przedmiotem decyzji wydanej w wyniku rozpoznania takiego wniosku także powinien być jeden towar lub jedna usługa. Oznacza to, że jeden wniosek o wydanie WIS może obejmować swoim opisem więcej towarów lub usług ale tylko wtedy, gdy w ocenie wnioskodawcy razem składają się one na jedną czynność podlegającą opodatkowaniu, czyli wtedy gdy jest to jedna czynność złożona”⁹. 

W pierwszej kolejności możemy zauważyć różnicę w stosunku do wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej, w której to podatnik może opisać bardziej złożony stan faktyczny/przyszły oraz zadać kilka pytań odnośnie interpretacji poszczególnych przepisów. Warto pamiętać, iż każde dodatkowe pytanie we wniosku o indywidualną interpretację traktuje się osobno pod kątem obowiązku zapłaty – 40 złotych za każde zadane pytanie. Natomiast w przypadku WIS-u, jak sugeruje orzecznictwo, podatnik może zwrócić się o kwalifikacje jednej usługi bądź jednego towaru, wyjątkiem są tylko świadczenia złożone, które traktowane osobno nie stanowią poszczególnych czynności będących przedmiotem opodatkowania.

Warto jednak podkreślić, iż od 2021 r. WIS są wydawane na czas określony. Zgodnie z art. 42 ha ustawy o VAT, wiążące informacje stawkowe oraz decyzje je zmieniające są ważne w okresie 5 lat od dnia wydania.

Przykładowo przytoczone orzecznictwo w zakresie interpretacji indywidualnej dotyczy odmowy wszczęcia postępowania w sprawie wydania interpretacji indywidualnej, pozostawienie wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej bez rozpoznania, skutków ochronnych interpretacji w przypadku rozbieżności okoliczności stanów faktycznych opisanych we wniosku a rzeczywistym, braku pytania zawartego we wniosku czy braku obowiązku przez organy podatkowe poddania analizę jakichkolwiek załączonych materiałów dowodowych do wniosku, które uzupełnia lub potwierdzają stan faktyczny przytoczony przez wnioskującego:

To przepis prawa, a nie stan faktyczny ma być przedmiotem interpretacji, gdyż organy podatkowe nie są uprawnione do dowodowego ustalania i weryfikowania stanu faktycznego dochodzonej przez wnioskodawcę interpretacji indywidualnej […]. Przez „wyczerpujące przedstawienie zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego”, o którym mowa w art. 14b § 3 O.p., należy rozumieć taki opis zaistniałego stanu faktycznego lub też zdarzenia przyszłego, który odnosi się do wszystkich okoliczności istotnych z punktu widzenia norm materialnego prawa podatkowego mogących znajdować zastosowanie w realiach przedstawionej sytuacji.¹⁰

Linia orzecznicza wskazuje nam na to, jak istotne jest wyczerpujące opisanie stanu faktycznego. Po pierwsze w sytuacji gdy opis stanu faktycznego przedstawionego we wniosku będzie niekompletny podatnik naraża się na wydłużenie okresu uzyskania odpowiedzi na swoje wątpliwości oraz w ostateczności na odmowę wydania indywidualnej interpretacji prawa podatkowego. Kolejnym istotnym aspektem jest przedstawienie we wniosku stanu faktycznego zgodnego z prawdą, gdyż jeżeli podatnik ukryje istotne elementy stanu faktycznego – interpretacja indywidualna w jego przypadku nie będzie miała mocy ochronnej.

W instytucję interpretacji wpisane jest bowiem założenie, że interpretacja indywidualna chroni wnioskodawcę tylko w takim zakresie, w jakim stan rzeczywisty odpowiada stanowi faktycznemu (zdarzeniu przyszłemu) przedstawionemu we wniosku o interpretację. Istotna rozbieżność okoliczności faktycznych opisanych we wniosku o wydanie interpretacji oraz zaistniałych w rzeczywistości czyni interpretację nieprzydatną na gruncie stanu rzeczywistego. Zasadnie okoliczność tę podniosła Skarżąca. Dodać należy, że ryzyko wystąpienia negatywnych skutków tej rozbieżności obciąża wnioskodawcę.Nie jest rzeczą Organu interpretacyjnego ocena przydatności interpretacji dla wnioskodawcy. Może on złożyć wniosek także o wykładnię przepisów nie budzących żadnych wątpliwości interpretacyjnych. Poza tym, nieprzydatność interpretacji nie czyni jej wydania ani niemożliwym, ani bezprzedmiotowym¹¹.

Opisanie zgodnego z prawdą stanu faktycznego jest warunkiem koniecznym do otrzymania mocy ochronnej otrzymanej przez podatnika indywidualnej interpretacji. Objaśnienie przepisów podatkowych jest wydawane na wniosek osoby zainteresowanej, więc skutki braku ochrony takiego dokumentu ponosi wyłącznie podatnik. To w interesie prawnym i faktycznym strony jest przedstawienie organowi zwięzłego oraz prawdziwego stanu faktycznego.

Podmiot żądający udzielenia interpretacji ma obowiązek wyczerpującego przedstawienia stanu faktycznego sprawy – w taki sposób, by wnioskodawca mógł zająć stanowisko w stosunku do prezentowanego stanu rzeczy, zaś organ podatkowy na tej podstawie udzielić jednoznacznej odpowiedzi. Oznacza to, iż stan faktyczny brany pod uwagę do wydania interpretacji nie może być „dopowiadany” dołączanymi do wniosku dokumentami. Podatnik w tym postępowaniu nie powinien, a tym bardziej nie musi udowadniać, że przedstawiany przez niego stan faktyczny ma umocowanie i potwierdzenie w określonym materiale dowodowym. Jednocześnie nie może wymagać, aby organ podatkowy w oparciu o dowody składane przez podatnika lub poszukiwane z urzędu ustalał stan faktyczny, uzupełniał go, czy też oceniał zgodność opisu stanu faktycznego formułowanego we wniosku z rzeczywistością (w przypadku gdy wniosek podatnika dotyczy stanów, które mają lub miały już miejsce)¹².

Złożenie wniosku jest dobrowolnym przejawem woli podatnika, w związku z powyższym organ podatkowy nie ma obowiązku ustalania stanu faktycznego samodzielnie. Z drugiej zaś strony podatnik nie jest zobowiązany do udowodnienia stanu faktycznego opisanego we wniosku. Na podstawie tych ustaleń praktyka ukształtowała się w ten sposób, iż organ podatkowy w trakcie sporządzenia interpretacji indywidualnej nie bierze pod uwagę żadnych dodatkowych informacji oprócz tych, które są zawarte we wniosku bądź załączniku do niego.

Porównanie instytucji tytułowych – podsumowanie

Jak więc widać, przepisy prawa podatkowego określają różne tryby postępowania w celu uzyskania WIS i interpretacji indywidualnych. Odmienny jest także zakres podmiotowy i przedmiotowy obu tych instytucji. Wymaga podkreślenia fakt, iż w przypadku złożenia wniosku o wiążącą informację stawkową, dokumenty załączone do wniosku podlegają analizie w ramach prowadzonego postępowania. Ponadto organ może poprosić o dostarczenie próbki towaru. W przypadku wniosku o interpretację indywidualną, wnioskujący jest zobowiązany do opisania wyczerpującego stanu faktycznego bądź przyszłego zdarzenia. Załączone do wniosku dokumenty nie podlegają analizie i ocenie w ramach postępowania interpretacyjnego. Inny jest też zakres otrzymywanej ochrony.

Adresat WIS w okresie jej obowiązywania nie korzysta z ochrony takiej, jak przy interpretacji indywidualnej, korzysta natomiast ze „związania” WIS organów podatkowych wobec niego, w odniesieniu do towaru, usługi, świadczenia kompleksowego dokonanych po dniu, w którym WIS została doręczona. Jednak w przypadku zmiany lub uchylenia WIS, adresatowi przysługuje możliwość jej stosowania przed zmianą lub jej uchyleniem do końca stosowanego okresu rozliczeniowego w podatku VAT następującego po okresie rozliczeniowym, w którym doręczono decyzję o zmianie lub uchyleniu WIS¹³. Inaczej kształtuje się sytuacja adresata interpretacji indywidualnej. Nie możemy już tu mówić o żadnym „związaniu”, a raczej o nieponoszeniu negatywnych skutków z tytułu postępowania zgodnie z wydaną interpretacją, o ile rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji jest zgodny z opisem stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku.

Z obydwu instytucji mogą skorzystać również podmioty niebędące adresatami WIS czy interpretacji indywidualnej, w takiej sytuacji mamy do czynienia z okrojonym zakresem ochronnym. W przypadku WIS ochrona prawna dla podatników, którzy nie są adresatami WIS ogranicza się do ochrony z poziomu interpretacji indywidualnej, czyli zastosowana przez niego stawka nie będzie „wiążąca” dla organów podatkowych i może zostać przez nie zakwestionowana. Natomiast w przypadku interpretacji indywidualnej podmiot inny niż adresat interpretacji indywidualnej może korzystać z ochrony, stosując w danym okresie rozliczeniowym utrwaloną praktykę interpretacyjną organów KAS¹⁴.

Niejasności w zakresie stosowania stawek VAT zaleca się rozwiązywać poprzez składanie wniosku o wiążącą informacją stawkową, a nie o indywidualną interpretację podatkową. Organ analizuje w nich nie tylko przepisy podatkowe, ale także inne regulacje, które mogą mieć wpływ na wysokość stawki VAT dla danej usługi czy towaru. WIS daje więc skuteczniejszą ochronę niż interpretacje podatkowe, które potem łatwo podważyć, gdyż o złożeniu wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej jest informowany urząd skarbowy właściwy ze względu na miejsce zamieszkania bądź prowadzenia działalności gospodarczej i nic nie stoi na przeszkodzie, aby wobec podatnika została wszczęta kontrola skarbowa.

Przesłanki wyłączenia mocy wiążącej WIS i ochronnej interpretacji indywidualnej są bardzo podobne. WIS traci moc wiążącą w przypadku:

• gdy wnioskodawca złożył fałszywe oświadczenie, że w dniu złożenia wniosku o WIS, w zakresie przedmiotowym tego wniosku, nie toczy się postępowanie podatkowe, kontrola podatkowa ani kontrola celno -skarbowa, oraz że w tym zakresie sprawa nie została rozstrzygnięta co do jej istoty w decyzji lub postanowieniu organu podatkowego,

• towar, usługa, świadczenie kompleksowe, będące przedmiotem WIS, stanowią element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej w związku z wystąpieniem nadużycia prawa.

Moc ochronna indywidualnej interpretacji podatkowej wygasa w przypadku:

• gdy wnioskodawca złożył fałszywe oświadczenie, że w dniu złożenia wniosku o wydanie interpretacji elementy stanu faktycznego objęte wnioskiem o wydanie interpretacji nie są przedmiotem toczącego się postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno -skarbowej albo gdy w tym zakresie sprawa została rozstrzygnięta co do jej istoty w decyzji lub postanowieniu organu podatkowego albo w porozumieniu podatkowym, o którym mowa w art. 20zb Ordynacji podatkowej,

• stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

- z zastosowaniem art. 119 Ordynacji podatkowej,

- w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy o VAT, lub

- z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

W przypadku wystąpienia z wnioskiem o indywidualną interpretację warto pamiętać, iż jej moc ochronna ogranicza się do konkretnego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. W związku z powyższym należy zwrócić należytą uwagę na wyczerpujący opis zdarzenia faktycznego lub zdarzenia przyszłego oraz szczegółowy opis własnego stanowiska w sprawie. Jest to przede wszystkim w interesie podatnika, gdyż organy rzadko wzywają do uzupełnienia opisu tych okoliczności.

Natomiast ocena co do tego, czy podatnik opisał wszystko wyczerpująco, następuje na etapie kontroli podatkowej obejmującej transakcję, co do której wydana została interpretacja, która przeprowadzana jest przez inny organ. W takich przypadkach zasadniczo pojawia się zarzut o to, iż organ podatkowy nie posiadał wystarczającej wiedzy co do zdarzenia, co miało wpływ na treść wydanej interpretacji.

Wymaga podkreślenia iż, w przypadku obu instytucji możliwa jest zmiana treści bądź uchylenie udzielonego rozstrzygnięcia. W przypadku Wiążącej Informacji Stawkowej Szef KAS z urzędu zmienia albo uchyla wydaną WIS, jeżeli stwierdzi jej nieprawidłowość bądź brak zgodności z przepisami prawa w wyniku np. zmiany w Nomenklaturze scalonej. Natomiast w przypadku interpretacji indywidualnej Szef KAS może z urzędu dokonać zmiany treści interpretacji, uchylić wydaną interpretację. Zainicjowanie zmian treści WIS oraz interpretacji może także pochodzić z inicjatywy podatnika poprzez z korzystanie ze ścieżki odwoławczej. W przypadku wydania WIS następuje wydanie decyzji administracyjnej określającej poszczególne stawki podatku. Organem odwoławczym od wydanych WIS jest Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej. Od wydanej Wiążącej Informacji Stawkowej przysługuje odwołanie, które należy wnieść w ciągu 14 dni od otrzymania WIS. Od wydanej interpretacji indywidualnej nie przysługuje natomiast odwołanie. W przypadku odmowy wydania interpretacji następuje to w drodze postanowienia. Na taką odmowę podatnikowi przysługuje zażalenie, które należy złożyć w terminie 7 dni od dnia doręczenia tego postanowienia do Dyrektora KIS.

Podsumowując, można dojść do wniosku, iż otrzymanie od organów podatkowych decyzji w sprawie wiążących stawek implikuje wiele korzyści dla podatnika, począwszy od ochrony w zakresie kwestionowanej przez przedsiębiorcę stawki podatku VAT, po możliwości stosowania niższej stawki, bez obaw odnośnie do tego, czy nie dochodzi do obejścia przepisów prawa oraz unikania opodatkowania. Natomiast indywidualna interpretacja wydana przez organy podatkowe daje dość okrojoną ochronę, która jest skuteczna przy spełnieniu pewnych warunków; ponadto może zostać bodźcem do wszczęcia kontroli u podatnika. Zdaniem autorki, instytucja indywidualnej interpretacji podatkowej mogłaby zostać uzupełniona o możliwość wydania per analogiam interpretacji przepisów prawa podatkowego przez podmioty prywatne, np. doktorów prawa czy doradców podatkowych. Pod warunkiem, iż opinie czy memoranda mogłyby zapewnić analogiczną ochronę, jak interpretacja indywidualna i miałyby zapewnioną funkcję ochronną na gruncie przepisów prawa podatkowego. Bardzo możliwe, iż odciążyłoby to instytucje państwowe i jednocześnie ośmieliłoby podatników do składania omówionych w niniejszym artykule wniosków, a co za tym idzie – zaufania do organów podatkowych.

________________________

1 K.F. Turzyński, Interpretacje przepisów prawa podatkowego w praktyce i orzecznictwie, Warszawa 2015, s.15

2 Ibidem, s. 16

3 H. Filipczyk, Indywidualne interpretacje prawa podatkowego – prawo i praktyka, Warszawa 2011, s. 16.

4 Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 30 października 2006 r., sygn. P 36/05

5 Wyszukiwarka WIS: https://www.kis.gov.pl/informacje-podatkowe-i-celne/wiazace-informacje-stawkowe-wyszukiwarka

6 www.kis.gov.pl

7 https://www.kis.gov.pl/c/document_library/get_file?uuid=c89d1b4e-6eef-4d8e-8db1-4dddd028fb91&groupId=6609173

8 https://www.enodo.pl/aktualnosci/wiazace-informacje-stawkowe-wis-podsumowanie-po-roku-obowiazywaniae

9 Wyrok WSA w Łodzi z dnia 8 kwietnia 2021 roku sygn. I SA/Łd 130/21

10 Wyrok WSA w Poznaniu z dnia 23 listopada 2017 r. Sygn. I SA/Po 883/17

11 Wyrok WSA w Warszawie z dnia 17 października 2012 r.:, sygn. III SA/Wa 3276/11

12 Wyrok NSA z dnia 27 listopada 2012 r.:, sygn. II FSK 724/11

13 https://www.kis.gov.pl/c/document_library/get_file?uuid=c89d1b4e-6eef-4d8e-8db1-4dddd028fb91&groupId=6609173

14 ibidem