languageRU      languageEN      internationalInternational        phoneZadzwoń do nas: 22 276 61 80

Jesteś tutaj:Start/O RB/Doradztwo Prawne i Podatkowe RB Biuletyn/Numer 36 - Doradztwo Prawne i Podatkowe RB Biuletyn/Dobra wiara jako determinanta kształtująca sytuację podatnika podatku od towarów i usług
poniedziałek, 06 wrzesień 2021 07:01

Dobra wiara jako determinanta kształtująca sytuację podatnika podatku od towarów i usług

Analiza instytucji ochrony podatnika działającego w dobrej wierze jest niezmiernie ważna w zakresie rozliczenia podmiotu gospodarczego z fiskusem, w szczególności w przypadku wystąpienia kontroli podatkowej w zakresie ustalania zobowiązania podatkowego. Zakres i metodologia ochrony praw jednostki działającej w dobrej wierze zostały w niniejszej pracy zaprezentowane na podstawie przepisów kodeksu cywilnego, kodeksu spółek handlowych, ordynacji podatkowej, ustawy o podatku dochodowym oraz przepisów ustawy o podatku od wartości dodanej. W praktyce stosowania przepisów prawa podatkowego dobra wiara może mieć bardzo istotne znaczenie, ponieważ w określonych sytuacjach działanie w dobrej wierze może zwolnić podatnika od odpowiedzialności w sytuacji, gdy dojdzie do nieświadomego naruszenia norm prawa podatkowego bądź uwikłań w transakcje gospodarcze z podmiotami nierzetelnymi.

 

I. Koncepcja dobrej wiary

Konstrukcja pojęcia dobrej wiary znana jest z czasów prawa rzymskiego. Rzymianie posługiwali się tym pojęciem wyłącznie w sytuacji, która dotyczyła obrotu określonych stosunków prawnych, a mianowicie była swoistą miarą moralności zachowania w układach społecznych. Dobra wiara była również definiowana jako wzajemny szacunek i zaufanie pomiędzy stronami, stanowiła trzon zasady słuszności oraz sprawiedliwości. Praktyczne podejście rzymskich prawników do analizowanych problemów powodowało, że odwoływanie się do dobrej wiary występowało w związku z rozwiązywaniem konkretnego problemu prawnego, nie zaś systematyzowaniem tej zasady w ogólne pojęcia1.

Koncepcję tę zaczęto stosować w obszarze prawa podatkowego stosunkowo niedawno. Nie ulega żadnej wątpliwości fakt, iż rozwój znaczenia koncepcji dobrej wiary oraz należytej staranności nastąpił dzięki myśli orzeczniczej Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. TSUE wielokrotnie podkreślał znaczenie tej instytucji w obszarze podatku od wartości dodanej, w szczególności zaś w zakresie badania prawa do odliczenia podatku naliczonego czy też prawa do zastosowania zwolnienia z opodatkowania z tytułu eksportu towarów, jak i wewnątrzwspólnotowych dostaw towarów2. Rozwój doktryny dotyczący ochrony podatnika działającego w dobrej wierze w zakresie odliczenia podatku naliczonego zapoczątkował wyrok w sprawach połączonych Optigen i in.3. W kolejnych orzeczeniach Trybunał precyzował i rozwijał zakres tej klauzuli4. Rozwój linii orzeczniczej Trybunału Sprawiedliwości był związany zźlicznymi przestępstwami w rozliczeniach podatkowych, między innymi tzw. „karuzelami VAT-owskimi”, które niestety występowały na szeroką skale również w Polsce.

Przeanalizowanie problematyki dobrej wiary czy należytej staranności pokazuje nam, iż konstrukcja ta występuje dość punktowo w polskim prawie podatkowym. Należy jednak podkreślić, iż z kolei polskie prawo cywilne szeroko wykorzystuje konstrukcje należytej staranności5. W nauce prawa cywilnego dobrą wiarę lokuje się wśród elementów stanu faktycznego jako tzw. stan psychiczny, a więc pewne subiektywne nastawienie podmiotu, od którego to nastawienia może zależeć powstanie, zmiana lub ustanie stosunku prawnego6. Na gruncie kodeksu spółek handlowych mamy regulacje dotyczące należytej staranności, które są przesłankami egzoneracyjnymi, czyli wyłączającymi odpowiedzialność osób zarządzających spółkami prawa handlowego. Takie regulacje są zawarte m. in. w art. 293 § 2 , art. 299 § 2 i art. 483 § 2 KSH.

W próbie określenia sedna instytucji ochrony podatnika działającego w dobrej wierze warto byłoby zajrzeć do orzecznictwa oraz doktryny cywilnoprawnej. W literaturze niejednokrotnie podkreślany jest fakt, że nie ma ujednoliconego, powszechnie stosowanego wzorca działań spełniających znamiona zachowania należytej staranności, ale należy go określić z uwzględnieniem staranności ogólnie wymaganej przy danym rodzaju stosunków. Ustawowe regulacje zawierające konstrukcje ochrony podatnika działającego w dobrej wierze znajdziemy również w Ordynacji Podatkowej, zgodnie z art. 112 § 1: „Nabywca przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa odpowiada całym swoim majątkiem solidarnie z podatnikiem za powstałe do dnia nabycia zaległości podatkowe związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, chyba że przy zachowaniu należytej staranności nie mógł wiedzieć o tych zaległościach”7.

Potrzebę rozstrzygania o obowiązku podatkowym z uwzględnieniem dobrej wiary dostrzega Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Z tego też punktu widzenia, mimo iż dobra wiara nie jest normatywnym pojęciem prawa podatkowego, odnajduje swoje zastosowanie w systemie VAT8.

Z orzecznictwa Trybunału wynika, że w dobrej wierze pozostaje wyłącznie podatnik, który nie wiedział lub przy zachowaniu należytej staranności nie mógł się dowiedzieć o tym, że uczestniczy w transakcji, która wiąże się z nadużyciem lub oszustwem w zakresie podatku od wartości dodanej9. Udział w tego rodzaju transakcji, ze względu na ryzyko niezgodnego z celem wykorzystania przepisów wspólnego systemu podatku od wartości dodanej, powinien wiązać się z zakwestionowaniem prawa do realizacji określonego mechanizmu VAT10. Z orzecznictwa Trybunału wynika jednak, że prawa do realizacji określonego uprawnienia (np. prawa do odliczenia) powinien zostać pozbawiony wyłącznie podatnik, który sam dokonał przestępstwa lub nadużycia, lub który wiedział, lub powinien był wiedzieć, że uczestniczy w przestępstwie lub nadużyciu. Takiego podatnika – działającego w złej wierze – organ podatkowy zobowiązany jest pozbawić uprawnienia wynikającego z przepisów wspólnego systemu podatku od wartości dodanej. Uprawnienia , do których realizacji nieświadomy podatnik powinien zachować prawo, można podzielić z punktu widzenia materialnoprawnej regulacji VAT na poniższe grupy:

• prawo do odliczenia podatku naliczonego,

• zastosowania stawki 0%,

• wywozu towaru poza terytorium państwa członkowskiego UE,

• odpowiedzialności solidarnej podatnika za zobowiązania kontrahenta,

• korekty podatku niesłusznie wykazanego na fakturze,

• stosowanie procedury marży.

Niezależnie od obszaru zastosowania efekt orzeczniczej koncepcji ma zmierzać do realizacji określonego mechanizmu VAT. Nieświadomy uczestnik oszustwa lub nadużycia, wykazując swoją dobrą wiarę, nie może więc tracić prawa do zastosowania określonych mechanizmów. Koncepcja dobrej wiary ma zatem niwelować po stronie nieświadomego podatnika skutki wystąpienia w łańcuchu dostaw transakcji stanowiącej oszustwo lub nadużycie11. W założeniu ma więc wspierać konstrukcyjnie gwarantowaną neutralność tego podatku.

Orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, które wprowadziło na grunt ustaw podatku od towarów i usług nieznane tej ustawie pojęcia dobrej wiary i należytej staranności, nie wypracowało „podatkowej” definicji tych pojęć ani też nie odesłało do ich znaczenia wypracowanego na gruncie prawa prywatnego. Trybunał konsekwentnie natomiast wskazuje, że:

1) prawo do odliczenia przysługuje podatnikowi, chyba że zostanie wykazane w świetle obiektywnych przesłanek i bez wymagania od podatnika, aby dokonał ustaleń, do których nie jest on zobowiązany, że ów podatnik wiedział lub powinien był wiedzieć, że dostawa wiązała się z przestępstwem w zakresie podatku od wartości dodanej12;

2) określenie działań, jakich w konkretnym wypadku można w sposób uzasadniony oczekiwać od podatnika, który zamierza skorzystać z prawa do odliczenia podatku VAT, w celu upewnienia się, że dokonywane przez niego transakcje nie wiążą się z popełnieniem przestępstwa przez podmiot działający na wcześniejszym etapie obrotu, zależy przede wszystkim od okoliczności rozpatrywanej sprawy13.

Również w orzecznictwie samego Trybunału Sprawiedliwości, jak i polskich sądów administracyjnych, nie czyni się z natury oraz źródła pojęcia „dobra wiara” przedmiotu pogłębionych rozważań. Polskie sądy administracyjne głównie w początkowym etapie rozstrzygania omawianego rodzaju sporów podkreślały, że posługiwanie się pojęciem „dobra wiara” powinno pozostawać wyłącznie domeną przepisów prawa prywatnego14. Na tej podstawie negowano możliwość orzekania o obowiązku podatkowym w oparciu o instytucje prawa cywilnego, analiza ta jednak nie znalazła rozwinięcia15. Trybunał Sprawiedliwości z kolei w żadnym ze swoich wyroków nie wypowiada się co do istoty oraz pochodzenia pojęcia dobrej wiary z prawa prywatnego. Co prawda, w opinii wydanej w jednej ze spraw Rzecznik Generalny wyjaśnił, że stosowana przez Trybunał Sprawiedliwości „zasada dobrej wiary” wynika z konstrukcji tego podatku, nie zaś z prawa prywatnego, jednak ze względu na kontekst wypowiedzi uwagę te należy raczej odnieść do celu i potrzeby jej stosowania, a nie do źródła i charakteru samego pojęcia „dobra wiara”16.

W doktrynie krajowej należyta staranność w VAT powinna być oceniana w kontekście opublikowanego 27 kwietnia 2018 roku dokumentu przygotowanego przez Ministerstwo Finansów i Krajową Administrację Skarbową. W dokumencie zatytułowanym „Metodyka w zakresie oceny dochowania należytej staranności przez nabywców towarów w transakcjach krajowych” wyjaśniono, że: „dla oceny, czy w danym przypadku zasadne jest kwestionowanie prawa podatnika do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, kluczowe znaczenia ma ocena, czy w konkretnej sprawie, w której stwierdzono oszustwo w zakresie VAT, podatnik powinien był wiedzieć, że uczestniczy w transakcji związanej z oszustwem lub nadużyciem w zakresie VAT”17.

Wskazano w nim również, że „jeżeli podatnik nie będzie odpowiednio uważny przy zawieraniu transakcji, a więc zignoruje obiektywne okoliczności, wskazujące na to, że transakcja może mieć na celu naruszenie prawa lub oszustwo, wówczas powinno zostać zakwestionowane prawo tego podatnika do odliczenia podatku naliczonego. […] Dodatkowo przedstawiono przykładowe działania, których podjęcie przez podatnika powinno przyczynić się do zweryfikowania przez niego okoliczności związanych z transakcją, w celu wykazania dochowania należytej staranności przy podejmowaniu decyzji o zawarciu transakcji z danym kontrahentem”18.

Dobrą wiarę nabywcy ustawodawca zdaje się uwzględniać w obszarze instytucji solidarnej odpowiedzialności. W świetle art. 105a ust. 1 ustawy o VAT nabywca może być pociągnięty od odpowiedzialności solidarnie wraz z podmiotem dokonującym tej dostawy za jego zaległości podatkowe w części podatku proporcjonalnie przypadającej na dostawę, jeśli oprócz przekroczenia kwoty progowej „(...) wiedział lub miał uzasadnione podstawy do tego, aby przypuszczać, że cała kwota podatku przypadająca na dokonaną na jego rzecz dostawę tych towarów lub jej część nie zostanie wpłacona na rachunek urzędu skarbowego”. Na okoliczności świadczące o złej wierze podatnika wskazuje zarazem art. 105a ust. 2 ustawy o VAT19.

III Linia orzecznicza WSA oraz NSA W wyroku WSA z 16 maja 2018 roku, VIII SA/Wa 940/17, wskazano, iż należyta staranność to stan świadomości podatnika, a co za tym idzie – możliwość przewidywania uczestnictwa podatnika w działaniach prowadzących do wyłudzenia nienależnego zwrotu podatku. WSA w powyższym wyroku wskazał również, w jakich sytuacjach uznać należy działanie podatnika za popełnione „w złej wierze”. „Aby działać «w złej wierze», podatnik nie musi mieć świadomości, że swoim działaniem (zaniechaniem) narusza prawo, ale także jeżeli w danych okolicznościach może i powinien taki stan przewidzieć (wina w postaci niedbalstwa). Innymi słowy, «w złej wierze» jest ten, kto wie (ma pozytywną wiedzę) o istotnym i rzeczywistym stanie faktycznym, a także ten, kto takiej wiedzy nie posiada wskutek swego niedbalstwa. Istnienie lub brak dobrej wiary jest w związku z tym faktem, a nie normą prawną”.

W wyroku z 10 lipca 2018 roku, nr sygn. I SA/Wr 351/18, Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu podkreślił, że pozbawienie podatnika prawa do odliczenia podatku naliczonego może nastąpić tylko i wyłącznie na podstawie obiektywnych przesłanek potwierdzających, że podatnik wiedział lub mógł wiedzieć, że bierze udział w oszukańczym procederze. Organ podatkowy, stawiając tezę o świadomym uczestnictwie podatnika, musi ją udowodnić. Zadaniem organów podatkowych jest prowadzenie kontroli, a nie przerzucanie tego obowiązku na podatnika. Z tego też względu organ podatkowy nie może wymagać od podatnika prowadzenia wnikliwych badań czy wystawca faktury za towary lub usługi, od których podatnik dokonuje odliczenia podatku naliczonego, jest uczciwym podatnikiem. Zasadnym jest oczekiwanie podjęcia przez podatnika działań racjonalnie uzasadnionych w ramach prowadzonego obrotu gospodarczego (tzw. zasada proporcjonalności).

Organ podatkowy, dokonując odmowy odliczenia podatku VAT przez podatnika, powinien retrospektywnie odtworzyć obraz stanu świadomości podatnika z daty dokonywania spornych transakcji. Sam fakt występowania u kontrahenta oszustwa nie może automatycznie generować wniosku, iż podatnik miał świadomość uczestnictwa w procedurze wyłudzenia podatku VAT. Ponadto, w trakcie swobodnej oceny dowodów organ podatkowy powinien brać pod uwagę fakt, iż nawet przezorny podatnik mógł nie odkryć oszustwa podatkowego, bo oszust był tak głęboko zakonspirowany. Zwłaszcza w sytuacji, gdy podatnik, pomimo podjęcia pogłębionej weryfikacji kontrahenta, nie odkrył, iż celem działania kontrahenta było wyłudzenie podatku VAT.

Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 18 maja 2018 roku, nr sygn. I FSK 1308/16, na kanwie orzecznictwa Unii Europejskiej, wskazuje, iż dla pozbawienia podatnika prawa do odliczenia podatku naliczonego nie jest konieczne wykazanie, że podatnik-nabywca miał świadomość, że uczestniczy w transakcjach stanowiących nadużycie – wystarczy wykazanie, że mógł, czy też powinien był przewidywać, że uczestniczy w takich transakcjach.W sytuacji, gdy towar został dostarczony nabywcy, a w sprawie wykazane zostało, że towar ten nie mógł być dostarczony przez wystawcę faktur, dla pozbawienia podatnika prawa do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z takich faktur, należy wykazać, że podatnik miał świadomość lub mógł przewidywać, że transakcje te stanowią nadużycie.

Z kolei w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 5 grudnia 2013 roku, nr sygn. I FSK 1687/13, Sąd wskazał, iż organ podatkowy powinien odnieść postawę spółki do poszczególnych kontrahentów, których transakcje zostały zakwestionowane, i ocenić znaczenie dobrej wiary. Potwierdzeniem należytej staranności będzie zachowanie prawa do odliczenia podatku naliczonego. Organ podatkowy powinien uwzględnić w stosunku do każdego z kontrahentów takie elementy jak: nawiązanie przez spółkę współpracy i przebieg jej realizacji, okoliczności towarzyszące samym dostawom, płatności za nie itp., a ponadto wskazać w którym elemencie spółka uchybiła standardom starannego działania, czego mogła i powinna była unikać, co powinno było wzbudzić jej uzasadniony niepokój i dlaczego.

IV Dobra wiara w podatku dochodowym

Niestety, w porównaniu z kwestią ochrony podatnika działającego w dobrej wierze na gruncie ustawy o podatku od towarów usług, w podatku dochodowym obserwujemy pewne rozwiązania niekorzystne dla podatnika. Otóż działanie podatnika wdobrej wierze w żadnej sytuacji nie będzie mogło zwolnić od odpowiedzialności za zobowiązania podatkowe, co w praktyce może skutkować zwiększeniem zobowiązania podatkowego. Koncepcję tę w sposób jednolity potwierdza linia orzecznicza polskich sądów administracyjnych, m.in. w wyroku WSA z dnia 18 kwietnia 2019 r. wKatowicach:

„Prawna konstrukcja kosztów uzyskania przychodów zawarta została w art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2021 r. poz. 255, 464, 794, 868 z późn. zm.), w myśl którego kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 tej ustawy. Aby dany wydatek można było zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów zaistnieć muszą kumulatywnie dwa warunki: celem poniesienia wydatku powinno być osiągnięcie przychodu, oraz wydatek ten nie może znajdować się w określonym w art. 16 ust. 1 ustawy katalogu wydatków, które nie mogą być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów.

Podatnicy obowiązani są do prawidłowego udokumentowania kosztów uzyskania przychodów. Możliwość zaliczenia określonego wydatku do kosztów uzyskania przychodów istnieje nie tylko w sytuacji wykazania jego związku ze źródłem przychodu, ale także wymaga udowodnienia, że wydatek ten został faktycznie poniesiony, a związany z nim zakup (usługi, towaru) dokonany”20.

Podobną argumentacją podniósł również Sąd Wojewódzki we Wrocławiu w wyroku z dnia 24 czerwca 2016 roku:

„Z punktu uregulowań zawartych w art. 14 ust. 1 u.p.d.o.p. nie ma znaczenia, czy podatnik w sposób zawiniony (zamierzony bądź wskutek braku dbałości o własne interesy gospodarcze) lub niezawiniony dokonywał rozliczenia kosztów uzyskania przychodów na podstawie nierzetelnych dowodów księgowych. Dla oceny rzetelności ksiąg podatkowych i określenia przez organ właściwej metody ustalenia podstawy opodatkowania nieważne są przyczyny zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków wynikających z faktur nieodzwierciedlających rzeczywistej sprzedaży. Możliwość zaliczenia konkretnego wydatku do kosztów uzyskania przychodów wymaga bowiem wykazania źródła pochodzenia towaru”21.

Na potwierdzenie jednolitej koncepcji związku działania w dobrej wierze a zobowiązania podatkowego wypowiedział się również Naczelny Sąd Administracyjny z dnia 20 sierpnia 2019 r.:

„Ponadto trzeba zgodzić się z poglądem sądu I instancji, że przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie uzależniają prawa do uznania wydatku za koszt uzyskania przychodu od zachowania przez podatnika należytej staranności. Dobra wiara nie może być podstawą do uznania za koszty uzyskania przychodu wydatków udokumentowanych fakturami, które nie odzwierciedlają rzeczywistych transakcji”22.

IV Podsumowanie

Zasadne wydaje się szersze wprowadzenie instytucji ochrony praw podatnika działającego w dobrej wierze w obszarze prawa podatkowego. Jedynie w nielicznych sytuacjach możemy spodziewać się uwzględnienia przez organ podatkowy kwestii działania w dobrej wierze, a co za tym idzie skorzystania np. z prawa do odliczenia bądź nieponoszenie nienależnych sankcji podatkowych. Oczywiście polscy podatnicy powołują się w sporach podatkowych na ugruntowaną linię TSUE (jak i sądów administracyjnych), chroniącą prawo do odliczenia obciążeń podatnika działającego w dobrej wierze, lecz klauzula ustawowa w tym zakresie zwiększałaby tę ochronę23. Jest to konieczne z uwagi na coraz częstsze postępowania kwestionujące prawo do odliczenia podatku naliczonego w stosunku do podatników nabywających towary/usługi od oszustów podatkowych. Warto zauważyć również, iż nieuwzględnienie działań podatnika w dobrej wierze skutkować może naruszeniami przez organy podatkowe ogólnych reguł prawa podatkowego. Niestety często podmiotem, który nie odprowadza podatku należnego, nie jest bezpośredni dostawca, który jest znany nabywcy, lecz podmiot na poprzednim etapie transakcji. Wraz z wprowadzeniem takiej klauzuli do ustaw regulujących zakres powstania zobowiązania należałoby zastanowić się także nad doprecyzowaniem przesłanek dobrej wiary (należytej staranności). Pomimo takich prób na gruncie sądowym można niestety zaobserwować praktykę, kwestionującą odliczenie podatku naliczonego mimo wątpliwości co do świadomości nabywcy. Organy podatkowe przyjmują niekiedy założenie, iż wszelkie wątpliwości w zakresie okoliczności faktycznych transakcji należy tłumaczyć na niekorzyść podatnika, co skutkuje pozbawieniem prawa do odliczenia. W stosowaniu tej klauzuli wymagana jest także niezwykła ostrożność, gdyż często oszuści podatkowi powołują się na korzyści płynące z jej zastosowania.

____________________________________

1 K. Doliwa, Dobra wiara jako wyrażenie języka prawnego [w:] Monitor Prawniczy 2008 r., nr 6 s. 302

2 P. Selera, Ochrona podatnika działającego w dobrej wierze w niemieckim prawie podatkowym a możliwe kierunki zmian polskiego prawa podatkowego,[w:]Toruński Rocznik Podatkowy 2016 r., nr 2 s. 219

3 Wyrok TSUE z dnia 12 stycznia 2006 r., w sprawach połączonych Optigen Ltd (C-354/03), Fulcrum Electronics Ltd (C355/03) I Bond House Systems Ltd (C-484/03) przeciwko Commissioners of Customs & Excise ECR 2006 I-00483.

4 D. Dominik-Ogińska, Dobra wiara w podatku od wartości dodanej w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (1) (2) i (3), Przegląd Podatkowy 2013, nr 7, 8 i 9.

5 Do tego rodzaju wzorca nawiązuje zwłaszcza art. 355 par. 1 i KC. Z par. 1 art. 355 KC wynika, że dłużnik jest obowiązany do staranności ogólnie wymaganej w stosunkach danego rodzaju, a z par. 2 – że należyta staranność dłużnika w zakresie prowadzonej przez niego działalności gospodarczej określa się z uwzględnieniem zawodowego charakteru tej działalności. W literaturze podkreśla się, że wprawdzie art. 112 OP nie rozróżnia tych znaczeń należytej staranności, jednak należy ją rozróżniać przy wykładni tego przepisu. Oznacza to, że w stosunku do nabywcy będącego przedsiębiorcą zachowanie należytej staranności należy rozumieć zawężająco. S. Babiarz, Komentarz do art. 112 OP, Warszawa 2015 r. (LEX el).

6 B. Janiszewska, Pojęcie dobrej wiary w rozumieniu obiektywnym, a zasady współżycia społecznego [w:] „Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego” 2003/9, s. 2; J. Gajda, Pojęcie dobrej wiary w przepisach Kodeksu cywilnego [w:] „Studia Prawnicze” 1997/2(132), s. 39

7 Ustawa z dnia 13 listopada 1997 r. Ordynacja Podatkowa (Dz. U. z 2020 r, poz. 1325)

8 T. Michalik, VAT. Komentarz, Warszawa 2014, s. 832–848; A. Bartosiewicz, VAT. Komentarz, Warszawa 2014, s. 893–894; zob. analiza dobrej wiary z punktu widzenia zasady neutralności: M. Bącal, D. Dominik-Ogińska, M. Militz, T. Siennicki, Zasady prawa unijnego w VAT, LEX 2013; P. Selera, Transakcje wewnątrzwspólnotowe w VAT. Analiza praktyczna, LEX 2013

9 Wyrok TSUE z 12.01.2006 r., sprawy połączone C-354/03, C-355/03 i C-484/03, Optigen Ltd, Fulcrum Electronics Ltd i Bond House Systems Ltd przeciwko Commissioners of Customs & Excise, EU:C:2006:16.

10 Ibidem

11 P. Grabowski, Dobra wiara w podatku od wartości dodanej, Wolters Kluwer, Warszawa 2020

12 Wyrok TS z 22.10.2015 r., C-277/14, PPUH Stehcemp sp.j. Florian Stefanek,Janina Stefanek, Jarosław Stefanek/Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi, Dz.Urz. UE C 414,s. 7, pkt 53.

13 Wyrok TS z 22.10.2015 r., C-277/14, pkt 51

14 Wyrok NSA z dnia 24 marca 2009 r., nr sygn. I FSK 487/08 LEX nr 575434

15 Wyrok NSA z dnia 24 marca 2009 r., nr sygn. I FSK 487/08 LEX nr 575434

16 Opinia Rzecznika Generalnego Macieja Szpunara w sprawach połączonych C-131/13, C-163/13, C-164/13 Italmoda i in.

17 https://www.podatki.gov.pl/media/4522/metodyka.pdf - dostęp 17.06.2021

18 Ibidem

19 P. Selera, Ochrona podatnika działającego w dobrej wierze w niemieckim prawie podatkowym a możliwe kierunki zmian polskiego prawa podatkowego, Toruński Rocznik Podatkowy 2016 r., nr 2 s. 232

20 Wyrok WSA w Kielcach z dnia 18 kwietnia 2019 roku, nr sygn. I SA/Ke 85/19

21 Wyrok WSA we Wrocławiu z dnia 24 czerwca 2016 r., nr sygn. I SA/Wr 342/16

22 Wyrok NSA z dnia 20 sierpnia 2019., nr sygn. II OSK 1559/19

23 P. Selera, Ochrona podatnika działającego w dobrej wierze w niemieckim prawie podatkowym a możliwe kierunki zmian polskiego prawa podatkowego, Toruński Rocznik Podatkowy 2016 r., nr 2 s. 234

Darya Bannaya

Absolwentka kierunku Prawo na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego, absolwentka kierunku Globalny Biznes, Finanse i Zarządzanie w Szkole Głównej Handlowej w Warszawie. Laureatka konkursu Ministerstwa Finansów „Podatkowi Liderzy” 7. edycja. Prowadząca szkoleń oraz konferencji skierowanych dla cudzoziemców w tematyce podatkowych aspektów prowadzenia i założenia biznesu w Polsce. Specjalizuje się w prawie podatkowym, doradzając klientom w bieżących sprawach związanych przede wszystkim z podatkami dochodowymi. Od 2021 roku specjalizuje się również w cenach transferowych. Razem z doświadczonym zespołem wspiera wiodące firmy w wypełnianiu obowiązków podatkowych w zakresie TP. Autorka i współautorka publikacji o tematyce prawnopodatkowej.

Nasze publikacje

rbiuletyn

 

lipiec-wrzesień 2023

RB Biuletyn numer 44

pobierz magazyn

Nasze publikacje

rb restrukturyzacje             russellbedford             rbdombrokersi