languageRU      languageEN      internationalInternational        phoneZadzwoń do nas: 22 276 61 80

Jesteś tutaj:Start/O RB/Doradztwo Prawne i Podatkowe RB Biuletyn/Numer 34 - Doradztwo Prawne i Podatkowe RB Biuletyn/Magazyn typu call-off stock w polskiej ustawie o VAT
wtorek, 06 lipiec 2021 13:36

Magazyn typu call-off stock w polskiej ustawie o VAT

Od 1 lipca 2020 r. w polskiej ustawie o VAT obowiązują nowe zasady dotyczące magazynu typu call-off stock. Zmiany w przepisach zostały wprowadzone Dyrektywą 2018/1910 z dnia 4 grudnia 2018 r.1, (dalej jako Dyrektywa) która miała na celu ujednolicenie systemu regulującego magazyn typu call-off stock w krajach Unii Europejskiej.

 

Do dnia wejścia w życie Dyrektywy, wobec braku szczegółowych uregulowań zagadnienia w Dyrektywie Rady 2006/112/WE2, państwa członkowskie samodzielnie regulowały kwestie związane z magazynem tego typu. Taki stan rzeczy był wysoce niekorzystny dla podatników prowadzących działalność gospodarczą z partnerami z innych krajów Unii Europejskiej. Brak jednolitych uregulowań powodował wzrost kosztów prowadzonej działalności dla przedsiębiorcy oraz generował ryzyka podatkowe w przypadku ewentualnych kontroli prowadzonych przez organy podatkowe. Wskutek nowelizacji ustawy o VAT, przepisy regulujące tą materię zostały ujednolicone na poziomie wspólnotowym3.

Stan prawny przed wejściem w życie nowelizacji ustawy o VAT

Magazyn konsygnacyjny, poprzednik magazynu call-off stock, wprowadzono do polskiej ustawy o VAT w dniu 1 grudnia 2008 r.4. W tym miejscu warto przytoczyć krótką charakterystykę przyjętego przez polskiego ustawodawcę nazewnictwa dla tego typu magazynu. Otóż „cechą charakterystyczną magazynu konsygnacyjnego jest to, że towary w nim składowane nie są przeznaczone dla znanego nabywcy. Natomiast magazyn call-off stock wyróżnia się tym, że towary są przeznaczone dla z góry określonego «odbiorcy»”. Polska ustawa o VAT przyjęła model magazynu call -off stock, z tym że do dnia poprzedzającego dzień wejścia wżycie ustawy implementującej zmiany spowodowane Dyrektywą 2018/1910, funkcjonował on pod nazwą magazynu konsygnacyjnego. Procedowana zmiana ustawy ma na celu wprowadzenie porządku terminologicznego w tym obszarze. Biorąc jednak pod uwagę fakt, że nie funkcjonuje polski odpowiednik terminu „call-off stock” (poza terminem „magazyn konsygnacyjny”, ale – jak zauważono wyżej – termin ten nie odzwierciedla znaczenia tego pojęcia), przyjęto – za polskim tłumaczeniem dyrektywy 2018/1910 – określenie „magazyn typu call-off stock”5.

Do 30 czerwca 2020 r., za magazyn konsygnacyjny uważane było wyodrębnione u podatnika zarejestrowanego jako podatnik VAT UE, o którym mowa w art. 97 ust. 4, miejsce przechowywania na terytorium kraju towarów należących do podatnika podatku od wartości dodanej przemieszczonych przez niego lub na jego rzecz z terytorium państwa członkowskiego innego niż terytorium kraju do tego miejsca, z którego podatnik zarejestrowany jako podatnik VAT UE, przechowujący towary, pobiera je, a przeniesienie prawa do rozporządzania tymi towarami jak właściciel następuje w momencie ich pobrania6. Prowadzącym magazyn konsygnacyjny był zaś podatnik, który przechowuje w magazynie konsygnacyjnym towary i pobiera je z tego magazynu7.

Przedstawione wcześniej definicje pozwalają na wyodrębnienie cech charakterystycznych magazynu konsygnacyjnego8, a mianowicie:

1) przemieszczanie towarów do magazynu z przeznaczeniem dla konkretnego nabywcy;

2) towary należące do podatnika podatku od wartości dodanej są przemieszczane z państwa członkowskiego innego niż terytorium kraju na terytorium kraju;

3) odroczenie momentu przeniesienia praw do rozporządzania towarem jak właściciel.

Kwestie szczegółowe uregulowane zostały w art. 12a ustawy o VAT. Przepis ten wskazywał, że aby móc dokonywać transakcji wewnątrzwspólnotowych w ramach procedury magazynu konsygnacyjnego konieczne jest:

• dokonywanie transakcji z podatnikiem, który nie jest zarejestrowany na terytorium Polski jako podatnik VAT;

• przechowywanie w magazynie towarów przeznaczonych wyłącznie do działalności produkcyjnej lub usługowej prowadzonej przez nabywcę;

• zawiadomienie na piśmie naczelnika urzędu skarbowego o zamiarze prowadzenia magazynu konsygnacyjnego przed pierwszym wprowadzeniem do niego towarów przez prowadzącego ten magazyn;

• prowadzenie szczegółowej ewidencji towarów wprowadzanych do magazynu konsygnacyjnego

Ważnym elementem charakteryzującym dotychczas obowiązujące uregulowania magazynu konsygnacyjnego był fakt, że towar w magazynie mógł być przechowywany wyłącznie do 24 miesięcy od dnia ich wprowadzenia. W przypadku gdyby towary te nie zostały wykorzystane przez prowadzącego magazyn, uznawało się że ich pobranie nastąpiło następnego dnia po upływie wskazanego terminu9. Przekroczenie tego terminu powodowało zaistnienie wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów i wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów. Podobne skutki prawnopodatkowe powodowało zniszczenie towarów lub stwierdzenie ich braku10.

Magazyn w przedstawionym wyżej modelu funkcjonował w polskim systemie VAT do 30 czerwca 2020 r. Regulacje te zostały diametralnie zmienione wskutek implementacji Dyrektywy 2018/1910 z dnia 4 grudnia 2018 r.

Magazyn typu „call-off stock” funkcjonujący od 1 lipca 2020 r.

Ustawodawca dokonując zmiany w zakresie regulacji zasad funkcjonowania magazynu typu call-off stock, w pierwszym rzędzie uchylił punkty 27c i 27d zawarte w art. 2 ustawy o VAT. Definicje magazynu konsygnacyjnego oraz prowadzącego magazyn konsygnacyjny zostały usunięte z ustawy o VAT. Podobny los spotkał art. 12a ustawy o VAT, który do tej pory regulowała szczegółowe zasady funkcjonowania magazynu konsygnacyjnego. W ich miejsce do ustawy o VAT wprowadzono dwa nowe rozdziały (Rozdział 3a i Rozdział 3b), które w sposób znacznie obszerniejszy i bardziej szczegółowy uregulowały zagadnienie prowadzenia magazynu zarówno na terytorium kraju jak i na terytorium państwa członkowskiego innego niż terytorium kraju.

W przypadku przemieszczania towarów w procedurze magazynu typu call-off stock na terytorium kraju procedura ta zaistnieje, jeśli spełnione zostaną następujące warunki11:

1) towary są wysyłane lub transportowane przez podatnika podatku od wartości dodanej lub przez osobę trzecią działającą na jego rzecz z terytorium państwa członkowskiego innego niż terytorium kraju na terytorium kraju w celu ich dostawy na późniejszym etapie i po ich wprowadzeniu do magazynu w procedurze magazynu typu call-off stock innemu podatnikowi, uprawnionemu do nabycia prawa do rozporządzania tymi towarami jak właściciel, zgodnie z zawartym wcześniej porozumieniem między tymi podatnikami;

2) podatnik podatku od wartości dodanej wysyłający lub transportujący towary nie ma siedziby działalności gospodarczej ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju;

3) podatnik, któremu mają zostać dostarczone towary, jest zarejestrowany jako podatnik VAT UE, a jego nazwa lub imię i nazwisko oraz numer identyfikacji podatkowej poprzedzony kodem PL są znane podatnikowi podatku od wartości dodanej wysyłającemu lub transportującemu towary w momencie rozpoczęcia wysyłki lub transportu;

4) podatnik podatku od wartości dodanej wysyłający lub transportujący towary rejestruje przemieszczenie towarów w ewidencji, o której mowa w art. 54a ust. 1 rozporządzenia 282/2011, oraz podaje w informacji odpowiadającej informacji podsumowującej, o której mowa w art. 100 ust. 1 pkt 5, numer identyfikacji podatkowej, o którym mowa w pkt 3.

W przypadku kiedy zostaną spełnione wszystkie opisane wyżej warunki, dopiero w momencie przeniesienia prawa do rozporządzania towarami jako właściciel, u nabywcy zaistnieje wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów. Takie odroczenie powstania obowiązku podatkowego będzie możliwe pod warunkiem, że przeniesienie prawa nastąpi w terminie 12 miesięcy od dnia wprowadzenia towaru do magazynu.

Udogodnieniem dla podatników chcących skorzystać z procedury magazynu call-off stock z pewnością będzie możliwość zmiany kontrahenta, nabywcy towarów przechowywanych w magazynie. Zgodnie z art. 13a ust 2 pkt 3 ustawy o VAT, podatnik do którego mają trafić towary, jest znany podatnikowi, który te towary wysyła. Jeśli jednak w terminie 12 miesięcy od dnia wprowadzenia towarów do magazynu, nastąpi zmiana po stronie odbiorcy towarów, to dla nowego nabywcy korzyści wynikające ze stosowania procedury magazynu call -off stock będą również dostępne pod warunkiem, że:

1) podatnik zastępujący jest uprawniony do nabycia prawa do rozporządzania towarami jak właściciel zgodnie z porozumieniem zawartym między nim a podatnikiem podatku od wartości dodanej wysyłającym lub transportującym towary;

2) podatnik podatku od wartości dodanej wysyłający lub transportujący towary nie ma siedziby działalności gospodarczej ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju;

3) podatnik zastępujący jest zarejestrowany jako podatnik VAT UE, a jego nazwa lub imię i nazwisko oraz numer identyfikacji podatkowej poprzedzony kodem PL są znane podatnikowi podatku od wartości dodanej wysyłającemu lub transportującemu towary w momencie zastąpienia;

4) podatnik podatku od wartości dodanej wysyłający lub transportujący towary podaje w informacji odpowiadającej informacji podsumowującej, o której mowa w art. 100 ust. 1 pkt 5, numer identyfikacji podatkowej, o którym mowa w pkt 3;

5) zastąpienie zostało zarejestrowane przez podatnika podatku od wartości dodanej wysyłającego lub transportującego towary w ewidencji, o której mowa w art. 54a ust. 1 rozporządzenia 282/201112.

Rozwiązanie takie z pewnością będzie korzystne dla podatników chcących rozszerzyć współpracę z innymi kontrahentami w trakcie przechowywania towarów w magazynie typu call-off stock, bądź też gdy z jakichś powodów dotychczasowy nabywca nie będzie już zainteresowany towarem w magazynie. Jeśli w takim wypadku podatnik uzyska nabywcę na jego towary na terytorium kraju, nie będzie konieczne ponoszenie kosztów związanych z wywożeniem towarów, ponownym ich wprowadzaniem do magazynu. Przy założeniu, że wszystkie warunki z art. 13c ustawy o VAT zostaną spełnione, nastąpi płynna zmiana po stronie nabywcy towarów.

Warto jednocześnie pamiętać, że jeśli którykolwiek z warunków, o których mowa w art. 13a, przestanie być spełniony, uznaje się, że wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów nastąpiło z chwilą, gdy warunek ten przestał być spełniony13. Podobnie sytuacja będzie wyglądała w razie zniszczenia, utraty lub kradzieży towarów wprowadzonych do magazynu. Wówczas za dzień wystąpienie wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów uznaje się dzień, w którym towary zostały zniszczone, utracone lub skradzione. Jeśli określenie takiego dnia nie jest możliwe WNT wystąpi w dniu, kiedy stwierdzono zniszczenie lub brak towarów14. Nieco odmiennie uregulowana została kwestia związana ze skutkami podatkowymi będącymi następstwem przeniesienia prawa do rozporządzania towarami tak jak właściciel na podmiot inny niż ten wskazany wcześniej jako nabywca towarów przemieszczanych w procedurze magazynu typu call-off stock. Jeśli nastąpi przeniesienie prawa do rozporządzania tak jak właściciel towarem znajdującym się w takim magazynie na inny podmiot, uznaje się, że warunki z art. 13a ust 2 lub art. 13 c ustawy o VAT przestały być spełnione bezpośrednio przed taką czynnością15. Może to rodzić pewne wątpliwości interpretacyjne co do tego, jak określić moment, kiedy te warunki przestaną być spełniane. Pozostałe ustępy art. 13d wskazują precyzyjnie dzień, kiedy powstają skutki na gruncie WNT. Wydaje się zatem, że sformułowanie „bezpośrednio przed taką czynnością” należy rozumieć jako ten sam dzień, kiedy przeniesienie prawa do rozporządzenia towarem jak właściciel nastąpiło16.

Dla podatnika, który umieścił swoje towary ma magazynie typu call-off stock, oraz dla jego kontrahenta (podmiotu, dla którego w tym magazynie towary zostały umieszczone) ważne jest, aby przed upływem 12 miesięcy od dnia umieszczenia tych towarów podjąć decyzję co do dalszego losu tychże towarów. Pozostawienie ich w magazynie spowoduje, że w dniu następującym po upływie dwunastomiesięcznego terminu, podatnik, dla którego towary mają zostać dostarczone, będzie musiał rozpoznać wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów. Podmiot wysyłający towary będzie mógł jednak te towary powrotnie przemieścić do kraju, z którego zostały wysłane lub przetransportowane. Takie działanie spowoduje, że wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów nie zaistnieje. Konieczne będzie tyko zarejestrowanie ich powrotu w ewidencji, o której mowa w art. 54e ust.1 rozporządzenia 282/201117.

Na koniec omawiania szczegółowych zasad funkcjonowania magazynu typu call-off stock nie można pominąć wydawałby się najważniejszego dla podatników udogodnienia. Otóż przepisy w obecnym ich brzemieniu dopuszczają, aby procedurą magazynu typu call-of stock mogły być objęte także towary handlowe. Do tej pory w procedurze magazynu konsygnacyjnego mogły być uwzględnione towary przeznaczone do działalności produkcyjnej lub usługowej. Takie wymogi powodowały znaczne ograniczenie ewentualnych podmiotów, które mogłyby z tej procedury skorzystać. Zainteresowani tym rozwiązaniem mogli być w zasadzie wyłącznie podatnicy, którzy swoją produkcję w części bądź w całości opierali na towarach sprowadzanych z innego państwa członkowskiego i momencie kiedy te towary były im potrzebne, mogli pobrać je z magazynu. Dopiero wtedy zaistniałyby skutki na gruncie podatku VAT. Obecnie, również z uwagi na fakt, że magazyn może prowadzić także podmiot trzeci, polscy podatnicy będą mogli skuteczniej oferować swoje gotowe towary handlowe kontrahentom w krajach członkowskich.

Warunkiem korzystania z procedury magazynu typu call-of stock jest spełnienie wymogów informacyjnych szczegółowo określonych w art. 13f ustawy o VAT. W terminie 14 dni od dnia pierwszego wprowadzenia towarów do magazynu w tej procedurze należy złożyć za pomocą środków komunikacji elektronicznej zawiadomienie o prowadzeniu magazynu wykorzystywanego w procedurze magazynu typu call-off stock. Co ciekawe wymogi tego typu nie zostały przewidziane przez Dyrektywę Rady 2006/112/ WE i można je uznać za zbędne18 z uwagi na szereg obowiązków ewidencyjnych związanych z wykorzystywaniem procedury magazynu call-of stock. Niemniej jednak ustawa o VAT wymaga, aby zawiadomienie to zawierało:

1) miejsce i cel składania zawiadomienia;

2) dane podatnika lub podatnika podatku od wartości dodanej:

a) nazwę lub imię i nazwisko,

b) adres siedziby lub adres miejsca zamieszkania,

c) numer identyfikacji podatkowej - w przypadku podatnika,

d) numer identyfikacyjny, pod którym podatnik podatku od wartości dodanej jest zidentyfikowany na potrzeby tego podatku w państwie, w którym posiada siedzibę działalności gospodarczej lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej, a w przypadku podatnika podatku od wartości dodanej będącego osobą fizyczną - także datę urodzenia,

e) kod stosowany na potrzeby podatku od wartości dodanej właściwy dla państwa członkowskiego wydania numeru, o którym mowa w lit. d;

3) adres magazynu;

4) datę pierwszego wprowadzenia towarów do magazynu;

5) dane kontaktowe podatnika, podatnika podatku od wartości dodanej lub pełnomocnika:

a) imię i nazwisko,

b) numer telefonu.

Przytoczone wyżej wymaganie materialnoprawne dotyczą sytuacji, kiedy przemieszczenie towarów w procedurze magazynu typu call-off stock odbywa się na terytorium kraju. Ustawa o VAT w Rozdziale 3b reguluje również kwestie wymogów jakie musi spełnić polski podatnik aby móc skorzystać z tej procedury na terytorium państwa członkowskiego innego niż terytorium kraju. Są one lustrzanym odbiciem tych wymogów, które dotyczą procedury magazynu typu call-off stock na terytorium kraju. Warto jednak pamiętać, aby rozważając możliwość jej zastosowania dokonać weryfikacji przepisów lokalnej ustawy o VAT w państwie członkowskim, do którego chcemy wysłać towary. Wynika to z tego, że inne jurysdykcje podatkowe mogą wprowadzić własne regulacje co do sposobu zgłaszania zamiaru korzystania z przemieszczania towarów w procedurze magazynu typu call-off stock. Art. 17a Dyrektywy Rady 2006/112/WE nie zawiera bowiem szczegółowych zasad zgłaszania zamiaru korzystania z tych procedur. W art. 246 ust. 3 Dyrektywy Rady 2006/112/WE zawarty jest jedynie wymóg prowadzenia takiej ewidencji, aby organy podatkowe miały możliwość zweryfikowania prawidłowości tej procedury.

Podsumowanie

Zmianę przepisów dotyczących funkcjonowania magazynu typu call-off stock (wcześniej magazynu konsygnacyjnego) należy ocenić pozytywnie. Dyrektywa 2018/1910 wypełniła dotychczasową lukę w przepisach Dyrektywy Rady 2006/112/WE, gdyż nie było do tej pory uregulowania na poziomie wspólnotowym zagadnienia magazynu konsygnacyjnego.

Powodowało to, że modele tej procedury funkcjonujące w państwach członkowskich, różniły się od siebie. Obecnie przyjęte rozwiązanie daje pewność co do prawa w zakresie funkcjonowania procedury magazynu typu call-off stock na całym obszarze Wspólnoty. Podatnik chcący rozszerzyć swoją działalność handlową na nowe kraje członkowskie, będzie mógł zaoferować swoich kontrahentom możliwość rozpoznania WNT w dogodnym dla nich momencie, kiedy na towary będzie zapotrzebowanie. Daje to nowe perspektywy rozwoju dla szerszej grupy podatników, którzy do tej pory nie mogli korzystać z udogodnień magazynu konsygnacyjnego. Warto zwrócić również uwagę na to, że przepisy dopuszczają, aby magazyn typu call-off stock prowadzony był także przez podmiot trzeci, niebędący stroną transakcji. Z pewnością pozwoli to podatnikom oferującym powierzchnie magazynowe na rozszerzenie zakresu świadczonych usług. Nowelizacja ustawy o VAT w tym zakresie z pewnością zasługuje na aprobatę i jasno pokazuje korzyści z funkcjonowania zharmonizowanego podatku od towarów i usług.

_____________________________________

1 Dyrektywa Rady (UE) 2018/1910 z dnia 4 grudnia 2018 r. zmieniająca dyrektywę 2006/112/WE w odniesieniu do harmonizacji i uproszczenia niektórych przepisów w systemie podatku od wartości dodanej dotyczących opodatkowania handlu między państwami członkowskimi.

2 Dyrektywa 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. wsprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej.

3 Ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku od towarów i usług, ustawy o wymianie informacji podatkowych z innymi państwami oraz niektórych innych ustaw z dnia 28 maja 2020 r. (Dz.U. z 2020 r. poz. 1106).

4 Ustawa o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw z dnia 7 listopada 2008 r. Dz. U. 2008 Nr 209, poz. 1320.

5 Uzasadnienie do ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku od towarów i usług, ustawy o wymianie informacji podatkowych z innymi państwami oraz niektórych innych ustaw z dnia 28 maja 2020 r. (Dz.U. z 2020 r. poz. 1106) str. 11.

6 Art. 2 pkt 27c ustawy o VAT w brzmieniu z dnia 1 grudnia 2008 r.

7 Art. 2 pkt 27d ustawy o VAT w brzmieniu z dnia 1 grudnia 2008 r.

8 Uzasadnienie do ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku od towarów i usług, ustawy o wymianie informacji podatkowych z innymi państwami oraz niektórych innych ustaw z dnia 28 maja 2020 r. (Dz.U. z 2020 r. poz. 1106) str. 10.

9 Art. 12a ust. 4 ustawy o VAT w brzmieniu z 1 grudnia 2008 r.

10 W przypadku stwierdzenia braku przechowywanych w magazynie konsygnacyjnym towarów albo całkowitego ich zniszczenia uznaje się, że pobranie towarów miało miejsce w dniu, w którym towary opuściły magazyn albo zostały zniszczone, a jeżeli nie można ustalić tego dnia - w dniu, w którym stwierdzono ich brak albo ich zniszczenie (art. 12a ust 5 w brzmieniu z 1 grudnia 2008 r.)

11 Art. 13a ust 2 ustawy o VAT

12 Art. 13c ustawy o VAT

13 Art. 13d ust. 1 ustawy o VAT

14 Art. 13d ust. 4 ustawy o VAT

15 Art. 13d ust. 2 ustawy o VAT

16 W identyczny sposób uregulowano wywóz towarów z magazynu typu call-of stock do kraju członkowskiego innego niż państwo wysyłki bądź też do państwa trzeciego, art. 13d ust 3

17 Art. 13e ust. 2 ustawy o VAT

18 VAT Komentarz, T. Michalik, Warszawa 2021, komentarz do art. 13f

Mikołaj Stanisławski

Manager w Departamencie Doradztwa Podatkowego w Russell Bedford Poland. Adwokat. Absolwent Uniwersytetu Warszawskiego. Specjalista z zakresu postępowań podatkowych oraz postępowań przed sądami administracyjnymi. Wspiera klientów kancelarii w zakresie podatków dochodowych oraz VAT. Reprezentuje klientów w toku postępowań karnych skarbowych.

Nasze publikacje

rbiuletyn

 

lipiec-wrzesień 2023

RB Biuletyn numer 44

pobierz magazyn

Nasze publikacje

rb restrukturyzacje             russellbedford             rbdombrokersi