languageRU      languageEN      internationalInternational        phoneZadzwoń do nas: 22 276 61 80

Jesteś tutaj:Start/O RB/Doradztwo Prawne i Podatkowe RB Biuletyn/Numer 32 - Doradztwo Prawne i Podatkowe RB Biuletyn/Omówienie wybranych postanowień Krajowego Standardu Rachunkowości nr 11 „Środki trwałe”
środa, 28 kwiecień 2021 13:44

Omówienie wybranych postanowień Krajowego Standardu Rachunkowości nr 11 „Środki trwałe”

Zgodnie z definicją zawartą w ustawie o rachunkowości1 (art. 3 ust. 1 pkt 15) środki trwałe są to, z zastrzeżeniem pkt 17 (który przedstawia definicję inwestycji), rzeczowe aktywa trwałe i zrównane z nimi, o przewidywanym okresie ekonomicznej użyteczności dłuższym niż rok, kompletne, zdatne do użytku i przeznaczone na potrzeby jednostki. Jako przykłady zaliczające się do środków trwałych w szczególności zostały wymienione m. in.: nieruchomości, maszyny, urządzenia, środki transportu, ulepszenia w obcych środkach trwałych, inwentarz żywy. W niniejszym artykule zostaną poruszone niektóre kwestie związane ze środkami trwałymi z punktu widzenia Krajowego Standardu Rachunkowości nr 112, przede wszystkim dotyczące ewidencji oraz ich prezentacji i ujawnienia informacji w sprawozdaniu finansowym.

 

1. Cele Krajowego Standardu Rachunkowości nr 11.

Celem Krajowego Standardu Rachunkowości nr 11 „Środki trwałe”, jest pomoc w stosowaniu przepisów ustawy o rachunkowości dotyczących środków trwałych, a zwłaszcza zapewnienie jednolitości rozwiązań stosowanych przez jednostki w zakresie uznawania, wyceny i ujęcia w księgach rachunkowych oraz prezentacji w sprawozdaniu finansowym tego składnika aktywów.

Zgodnie z punktem 2.1. KSR nr 11 wyjaśnia zasady uznawania, wyceny i ujmowania środków trwałych oraz środków trwałych w budowie w księgach rachunkowych, w tym również dokonywania odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych, jak również zasady prezentacji i ujawniania informacji o nich w sprawozdaniu finansowym danej jednostki.

Rozwiązania zawarte w KSR nr 11 są w podstawowym zakresie zgodne z postanowieniami odpowiednich Międzynarodowych Standardów Rachunkowości, a przede wszystkim z Międzynarodowym Standardem Rachunkowości nr 16 „Rzeczowe aktywa trwałe”. Punkt 2.2. przedstawia główne różnice pomiędzy KSR nr 11 a MSR nr 16. Najważniejsze różnice pomiędzy powyższymi dokumentami polegają na tym, że:

1) KSR nr 11 dopuszcza możliwość wyceny środków trwałych w wartości przeszacowanej wyłącznie na podstawie odrębnych przepisów;

2) KSR nr 11 wprowadza kategorię części składowych3, części dodatkowych4 i części peryferyjnych5, które nie stanowią komponentów, o których mowa w MSR nr 16;

3) KSR nr 11 nie przewiduje ujęcia w wartości początkowej środka trwałego kosztów przyszłej rekultywacji lub przyszłego odtworzenia miejsca, w którym znajduje się środek trwały, jak również innych kosztów koniecznych do poniesienia w związku z likwidacją środka trwałego;

4) KSR nr 11 nie zakłada możliwości zmiany metody amortyzacji środka trwałego w okresie jego użytkowania;

5) KSR nr 11 nie przewiduje możliwości stosowania odrębnych metod lub stawek amortyzacji dla części wchodzących w skład środka trwałego, także gdy stanowią one komponenty w rozumieniu MSR nr 16. KSR nr 11 przewiduje natomiast możliwość ustalenia takiej jednej stawki i metody amortyzacji, która uwzględnia różny okres ekonomicznej użyteczności i różny sposób konsumowania korzyści ekonomicznych z części składowych, części dodatkowych i części peryferyjnych środka trwałego;

6) KSR nr 11 przewiduje ujęcie w wartości początkowej środka trwałego kosztów finansowania zobowiązaniami, także innymi niż kredyty i pożyczki, zaciągniętymi w celu pozyskania środka trwałego, jak również różnic kursowych (dodatnich lub ujemnych) wynikających ze zobowiązań w walutach obcych zaciągniętych na ten cel, nie ograniczając ich jedynie do różnic kursowych uznawanych za korektę stóp procentowych;

7) KSR nr 11 zakłada, że przekwalifikowanie składnika aktywów z nieruchomości zaliczanych do inwestycji, do środków trwałych następuje w cenie nabycia lub koszcie wytworzenia, z zastrzeżeniem okoliczności wskazanych w punktach 6.26 b6 oraz 6.26 c7 KSR nr 11;

8) KSR nr 11 nie przewiduje możliwości rozliczenia z kapitałem własnym skutków przeszacowania środków trwałych na moment ich przekwalifikowania do nieruchomości inwestycyjnych, w przypadku, gdy nieruchomość inwestycyjna wyceniana jest w wartości rynkowej lub inaczej określonej wartości godziwej;

9) KSR nr 11 nie przewiduje wyłączenia ze środków trwałych obiektów przeznaczonych do sprzedaży lub do zwrotu właścicielom;

10) KSR nr 11 dopuszcza odmienny zakres ujawnień informacji dotyczących środków trwałych.

Zgodnie z punktem 2.3. KSR nr 11 w niektórych kwestiach dotyczących zasad uznawania, wyceny, ujmowania i prezentacji środków trwałych jednostka dokonując wyboru stosowanych zasad rachunkowości uwzględnia postanowienia innych Krajowych Standardów Rachunkowości, w szczególności opisane w niniejszej pracy KSR nr 6, KSR nr 7, KSR nr 8 i KSR nr 10 oraz Krajowy Standard Rachunkowości nr 4 „Utrata wartości aktywów” i Krajowy Standard Rachunkowości nr 5 „Leasing, najem i dzierżawa”.

KSR nr 11 nie ma zastosowania do aktywów biologicznych, tj. inwentarza żywego oraz sadów i plantacji. Nie omawia również zagadnień związanych z zamianą jednego środka trwałego na inny środek trwały oraz wniesienia środka trwałego w formie aportu.

Zgodnie z punktem 2.9. KSR nr 11 uwzględnia przepisy:

1) ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz.U. z 2016 r. poz.290, z póź.zm.);

2) rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 3 października 2016 r. w sprawie Klasyfikacji Środków Trwałych (KŚT) (Dz.U. 2016 poz. 1864);

3) rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 12 grudnia 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad uznawania, metod wyceny, zakresu ujawniania i sposobu prezentacji instrumentów finansowych (Dz. U. z 2017 r. poz. 277),

4) innych aktów prawnych w zakresie, w jakim dotyczą tematyki środków trwałych.

2. Ewidencja środków trwałych według Krajowego Standardu Rachunkowości nr 11.

O techniczno-organizacyjnych problemach ewidencji środków trwałych mowa jest w Rozdziale X KSR nr 11.

Został on podzielony na dwie części – „Dokumentacja obrotu” oraz „Specyfika inwentaryzacji środków trwałych”. Zostaną one po kolei omówione.

Przede wszystkim, zdarzenia polegające na pozyskaniu, ulepszeniu, dokonywaniu odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych bądź powodowanych utratą wartości, rozchodzie środków trwałych powinny zostać udokumentowane dowodami, które spełniają wymogi formalne dowodów księgowych, o których mowa w art. 21 ustawy o rachunkowości. Zgodnie z wyżej wspomnianym przepisem:

1. Dowód księgowy powinien zawierać co najmniej:

1) określenie rodzaju dowodu i jego numeru identyfikacyjnego;

2) określenie stron (nazwy, adresy) dokonujących operacji gospodarczej;

3) opis operacji oraz jej wartość, jeżeli to możliwe, określoną także w jednostkach naturalnych;

4) datę dokonania operacji, a gdy dowód został sporządzony pod inną datą - także datę sporządzenia dowodu;

5) podpis wystawcy dowodu oraz osoby, której wydano lub od której przyjęto składniki aktywów;

6) stwierdzenie sprawdzenia i zakwalifikowania dowodu do ujęcia w księgach rachunkowych przez wskazanie miesiąca oraz sposobu ujęcia dowodu w księgach rachunkowych (dekretacja), podpis osoby odpowiedzialnej za te wskazania.

(…)

1a. Można zaniechać zamieszczania na dowodzie danych, o których mowa:

1) w ust. 1 pkt 1-3 i 5, jeżeli wynika to z odrębnych przepisów;

2) w ust. 1 pkt 6, jeżeli wynika to z techniki dokumentowania zapisów księgowych.

2. Wartość może być w dowodzie pominięta, jeżeli w toku przetwarzania w rachunkowości danych wyrażonych w jednostkach naturalnych następuje ich wycena, potwierdzona stosownym wydrukiem.

3. Dowód księgowy opiewający na waluty obce powinien zawierać przeliczenie ich wartości na walutę polską według kursu obowiązującego w dniu przeprowadzenia operacji gospodarczej. Wynik przeliczenia zamieszcza się bezpośrednio na dowodzie, chyba że system przetwarzania danych zapewnia automatyczne przeliczenie walut obcych na walutę polską, a wykonanie tego przeliczenia potwierdza odpowiedni wydruk.

4. Jeżeli dowód nie dokumentuje przekazania lub przejęcia składnika aktywów, przeniesienia prawa własności lub użytkowania wieczystego gruntu albo nie jest dowodem zastępczym, podpisy osób, o których mowa w ust. 1 pkt 5, mogą być zastąpione znakami zapewniającymi ustalenie tych osób. Podpisy na dokumentach ubezpieczenia i emitowanych papierach wartościowych mogą być odtworzone mechanicznie.

5. Na żądanie organów kontroli lub biegłego rewidenta należy zapewnić wiarygodne przetłumaczenie na język polski treści wskazanych przez nich dowodów, sporządzonych w języku obcym.

Dodatkowo do każdego zdarzenia związanego z obrotem środkami trwałymi, KSR zaleca stosowanie odmiennego typu/oznaczenia dokumentu księgowego. Jako przykładowe są podane oznaczenia: OT – przyjęcie środka trwałego do użytkowania, LT – likwidacja, MT – zmiana miejsca użytkowania środka trwałego oraz PK-AM – księgowanie amortyzacji. Zgodnie z punktem 10.2 KSR nr 11 takie zróżnicowanie dokumentów księgowych pozwoli na ułatwienie przeprowadzenia analiz związanych z obrotem środkami trwałymi.

Zgodnie z KSR nr 11 dokument OT jest podstawowym dokumentem księgowym pozwalającym na wprowadzenie środka trwałego do ksiąg rachunkowych. Zawiera on istotne informacje na temat środka trwałego, takie jak m. in.: wartość początkowa, oznaczenie dokumentu stanowiącego podstawę jego pozyskania, data pozyskania, data przyjęcia do używania, numer inwentarzowy obiektu, numer Klasyfikacji Środków Trwałych, stawka/stopa amortyzacji. W punkcie 10.4 KSR nr 11 zaleca się prowadzenie kart środków trwałych odrębnie dla każdego obiektu inwentarzowego. Zgodnie z punktem 10.5 KSR nr 11 powinno się również uwzględniać w księgach pomocniczych (ewidencji środków trwałych) odpowiednie przekroje klasyfikacyjne. Jako przykłady wskazano podział obiektów inwentarzowych środków trwałych wg grup Klasyfikacji Środków Trwałych, podział na własne i przyjęte w leasing finansowy, podział według miejsc użytkowania.

Według punktu 10.6. KSR nr 11 jednostka prowadzi ewidencję środków trwałych zgodnie z przepisami rozdziału 2 ustawy o rachunkowości w sposób zapewniający zaspokojenie zarówno jej potrzeb zarządczych, sprawozdawczych (w tym dotyczących ustalania odroczonego podatku dochodowego), jak i wymogów podatkowych.

Druga część Rozdziału X KSR nr 11 traktuje o specyfice inwentaryzacji środków trwałych. O inwentaryzacji w rachunkowości traktuje art. 26 ustawy o rachunkowości:

1. Jednostki przeprowadzają na ostatni dzień każdego roku obrotowego inwentaryzację: (…)

3) środków trwałych, do których dostęp jest znacznie utrudniony, gruntów oraz praw zakwalifikowanych do nieruchomości, należności spornych i wątpliwych, a w bankach również należności zagrożonych, należności i zobowiązań wobec osób nieprowadzących ksiąg rachunkowych, z tytułów publicznoprawnych, a także aktywów i pasywów niewymienionych w pkt 1 i 2 oraz wymienionych w pkt 1 i 2, jeżeli przeprowadzenie ich spisu z natury lub uzgodnienie z przyczyn uzasadnionych nie było możliwe - drogą porównania danych ksiąg rachunkowych z odpowiednimi dokumentami i weryfikacji wartości tych składników.

2. Inwentaryzacją drogą spisu z natury obejmuje się również znajdujące się w jednostce składniki aktywów, będące własnością innych jednostek, powierzone jej do sprzedaży, przechowania, przetwarzania lub używania, powiadamiając te jednostki o wynikach spisu. Obowiązek ten nie dotyczy jednostek świadczących usługi pocztowe, transportowe, spedycyjne i składowania.

3. Termin i częstotliwość inwentaryzacji, określone w ust. 1, uważa się za dotrzymane, jeżeli inwentaryzację:

1) składników aktywów - z wyłączeniem aktywów pieniężnych, papierów wartościowych, produktów w toku produkcji oraz materiałów, towarów i produktów gotowych, określonych w art. 17 ust. 2 pkt 4 - rozpoczęto nie wcześniej niż 3 miesiące przed końcem roku obrotowego, a zakończono do 15 dnia następnego roku, ustalenie zaś stanu nastąpiło przez dopisanie lub odpisanie od stanu stwierdzonego drogą spisu z natury lub potwierdzenia salda - przychodów i rozchodów (zwiększeń i zmniejszeń), jakie nastąpiły między datą spisu lub potwierdzenia a dniem ustalenia stanu wynikającego z ksiąg rachunkowych, przy czym stan wynikający z ksiąg rachunkowych nie może być ustalony po dniu bilansowym;

2) zapasów materiałów, towarów, produktów gotowych i półproduktów znajdujących się w strzeżonych składowiskach i objętych ewidencją ilościowo-wartościową - przeprowadzono raz w ciągu 2 lat;

3) nieruchomości zaliczonych do środków trwałych oraz inwestycji, jak też znajdujących się na terenie strzeżonym innych środków trwałych oraz maszyn i urządzeń wchodzących w skład środków trwałych w budowie - przeprowadzono raz w ciągu 4 lat;

4) zapasów towarów i materiałów (opakowań) objętych ewidencją wartościową w punktach obrotu detalicznego jednostki - przeprowadzono raz w roku;

5) zapasów drewna w jednostkach prowadzących gospodarkę leśną - przeprowadzono raz w roku.

4. Inwentaryzację, o której mowa w ust. 1, przeprowadza się również na dzień zakończenia działalności przez jednostkę oraz na dzień poprzedzający postawienie jej w stan likwidacji lub ogłoszenia upadłości.

4a. Przepis ust. 4 stosuje się odpowiednio do działalności przedsiębiorstwa w spadku na dzień, w którym zarządca sukcesyjny przestał pełnić swą funkcję, albo na dzień wygaśnięcia zarządu sukcesyjnego.

5. Można odstąpić od przeprowadzenia inwentaryzacji: (…)

2) w przypadku połączenia lub podziału jednostek, z wyjątkiem spółek kapitałowych, jeżeli strony w drodze umowy pisemnej odstąpią od przeprowadzenia inwentaryzacji;

3) w przypadku zawieszenia działalności, jeżeli zgodnie z art. 12 ust. 3b jednostka nie zamyka ksiąg rachunkowych.

Według punktu 10.7. KSR nr 11 głównymi celami okresowych inwentaryzacji środków trwałych są:

a) weryfikacja poprawności danych ewidencji księgowej drogą ich porównania ze stanem faktycznym oraz przeprowadzenie wynikających z weryfikacji korekt kosztów i przychodów jednostki,

b) wzmocnienie kontroli wewnętrznej majątku jednostki,

c) ocena stanu oraz przydatności objętych inwentaryzacją środków trwałych, co może stanowić przesłankę do dokonania testów na trwałą utratę wartości.

Inwentaryzacja obejmuje również obce środki trwałe użytkowane przez daną jednostkę.

Dodatkowym zaleceniem jest przygotowanie szczegółowych procedur inwentaryzacyjnych, zgodnych z ustawą o rachunkowości, uwzględniających liczbę obiektów i specyfikę środków trwałych; dodatkowo zagadnienia związane z inwentaryzacją powinny zostać uregulowane w formie instrukcji inwentaryzacyjnej.

Punkt 10.11 KSR nr 11 przedstawia specyfikę inwentaryzacji środków trwałych. Została ona przedstawiona w trzech punktach, tj.:

a) inwentaryzację gruntów, praw i obiektów trudno dostępnych oraz jeżeli przeprowadzenie spisu z natury z przyczyn uzasadnionych nie było możliwe – przeprowadza się drogą weryfikacji na ostatni dzień każdego roku obrotowego (…),

b) inwentaryzację nieruchomości oraz znajdujących się na terenie strzeżonym innych środków trwałych oraz maszyn i urządzeń wchodzących w skład środków trwałych w budowie przeprowadza się drogą spisu z natury raz na cztery lata w dowolnym dniu roku (…),

c) w przypadkach nie wymienionych w pkt a i b inwentaryzację przeprowadza się drogą spisu z natury na ostatni dzień każdego roku obrotowego.

W dalszej części zostały przedstawione obie metody inwentaryzacji. Metoda weryfikacji jest przeprowadzana w następujący sposób: najpierw porównuje się stany wynikające z ksiąg rachunkowych dotyczące poszczególnych obiektów inwentarzowych z danymi wynikającymi ze stosownych dokumentów źródłowych stanowiących podstawę zapisu w księgach; następnie ocenia się rzeczywistą wartość danych obiektów.

Zgodnie z punktem 10.18 KSR nr 11 metodę weryfikacji stosuje się podczas inwentaryzacji:

– gruntów, prawa wieczystego użytkowania gruntów oraz spółdzielczych praw do lokali mieszkaniowych i użytkowych; weryfikacja polega na sprawdzeniu, czy jednostka dysponuje dokumentami, potwierdzającymi jej tytuł prawny do gruntu o określonej lokalizacji i powierzchni lub tytuł do praw, czy w ciągu okresu nastąpiły zmiany w danym zakresie oraz czy w księgach rachunkowych prawidłowo wykazano wartość gruntu i powyższych praw,

b) środków trwałych trudno dostępnych (zostały wymienione przykładowo: podziemne urządzenia sieciowe, podziemne zbiorniki, kanały, kable, konstrukcje podwodne), w przypadku których ich rodzaj oraz umiejscowienie nie pozwalają na ryzyko zaginięcia lub kradzieży; weryfikacja w tym przypadku polega na potwierdzeniu ich istnienia, przydatności lub dokonanych ulepszeń na podstawie odpowiednich dowodów oraz informacji służb technicznych,

c) środków trwałych w budowie, które należy sprawdzić, czy nie zostały przekazane do użytkowania bez udokumentowania i ujęcia w ewidencji księgowej, albo nie zaniechano ich budowy; powyższe może stanowić przesłankę do dokonania odpisów z tytułu trwałej utraty wartości,

d) środków trwałych znajdujących się poza jednostką, w przypadku gdy jednostka, w której się aktualnie znajdują, nie potwierdza ich stanu ustalonego drogą spisu z natury (przykładowo zostały wymienione środki trwałe oddane w najem, leasing operacyjny lub do remontu, a także środki trwałe znajdujące się w drodze, przykładowo pojazdy).

Drugą wymienioną metodą jest spis z natury. Polega on na liczeniu oraz pomiarze środków trwałych. Zgodnie z punktem 10.12 KSR nr 11 spisane z natury obiekty inwentarzowe wykazuje się w arkuszach spisowych.

Dodatkowo zaleca się stosowanie specjalistycznych metod pomiaru, przykładowo metody geodezyjnej, przydatnej do oceny stanu technicznego inwentaryzowanego majątku, np. konstrukcji przeciwpowodziowych. Inwentaryzacja metodą spisu z natury powinny przeprowadzać wyznaczone zespoły, powinny one dysponować danymi z ewidencji księgowej.

Pozwala to na ograniczenie ryzyka pominięcia podczas spisu informacji zapewniających ustalenie charakterystyki i kompletności obiektów.

Muszą zostać odnotowane wszelkie niekompletności obiektu inwentarzowego, wyposażenie go w części dodatkowe lub peryferyjne niewykazane w ewidencji, wyłączenie go z użytkowania, uszkodzenia, lub stan odbiegający od stanu jaki jest właściwy dla danego środka trwałego w określonym wieku. Zgodnie z punktem 10.16 KSR nr 11 podczas spisu nie wycenia się ani nie ustala stopnia zużycia środków trwałych.

3. Prezentacja i ujawnienie informacji na temat środków trwałych w sprawozdaniu finansowym.

Rozdział XI KSR nr 11 omawia prezentację i ujawnianie informacji na temat środków trwałych w sprawozdaniu finansowym. Zgodnie z punktem 11.1. KSR nr 11 minimalny zakres informacji na temat środków trwałych prezentowanych i ujawnianych w sprawozdaniu finansowym określają załączniki nr 1 oraz nr 4, 5 i 6 do ustawy o rachunkowości. W rachunku zysków i strat w pozycji „Zysk /strata z tytułu rozchodu niefinansowych aktywów trwałych” należy wykazać różnicę między przychodami z rozchodu środków trwałych, w tym w budowie, a ich wartością księgową netto powiększoną o koszty związane z rozchodem.

We wprowadzeniu do sprawozdania finansowego należy ujawnić przyjęte zasady rachunkowości stosowane przez jednostkę w odniesieniu do środków trwałych, w tym zasady ich amortyzacji.

KSR nr 11 zaleca również ujawnianie dodatkowych informacji o środkach trwałych, które mogą być przydatne użytkownikom sprawozdań finansowych. Wymienione przykłady w punkcie 11.3. to:

a) wartość rynkowa lub inaczej określona wartość godziwa środków trwałych (zwłaszcza nieruchomości), o ile różni się ona w sposób istotny od wykazanej w bilansie wartości księgowej netto,

b) wartość początkowa, w pełni zamortyzowanych środków trwałych będących nadal w używaniu; w tym budynków i budowli oraz środków trwałych niskocennych, od których dokonano jednorazowego odpisu amortyzacyjnego,

c) wartość księgowa netto czasowo nieużywanych środków trwałych,

d) wskazanie przyczyn wpływających na zmiany stóp i stawek amortyzacji,

e) wskazanie czynników wpływających na trwałą utratę wartości środków trwałych, czy też czynników powodujących przerwanie lub zaprzestanie budowy nowych środków trwałych.

4. Podsumowanie

Środki trwałe stanowią integralną część wielu przedsiębiorstw, ich majątku. Dlatego też ważne jest, aby przepisy ustawy o rachunkowości stosować wobec nich właściwie. Krajowy Standard Rachunkowości nr 11 stanowi niezbędne uzupełnienie ustawy o rachunkowości, co bezpośrednio wynika z art. 10 ust. 3 tejże. KSR nr 11 porusza m. in. kwestie związane z uznawaniem, wyceną i ujęciem w księgach rachunkowych środków trwałych. W niniejszym artykule zostały przedstawione niemniej istotne kwestie dotyczące technicznych i organizacyjnych problemów ewidencji środków trwałych oraz prezentacji i ujawnienia informacji na temat środków trwałych w sprawozdaniu finansowym.

__________________________________

1 Ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 217 z późn. zm.). https://sip.lex.pl/#/ act/16796295/2889800?directHit=true&directHitQuery=ustawa%20o%20rachunkowo%C5%9Bci (dostęp: 2021-04-08 09:48)

2 https://www.gov.pl/web/finanse/krajowe-standardy-rachunkowosci, (dostęp: 2021-04-08)

3 KSR nr 11, pkt 4.17. – „Część składowa jest to nieodłączny element środka trwałego warunkujący jego użytkowanie (np. silnik w samochodzie, fundament pod budynek, płyta główna w zespole komputerowym), który nie może być od niego odłączany bez istotnego uszczerbku dla zdatności środka trwałego do użytkowania. W przypadku niektórych kategorii środków trwałych regulacje prawne określają wykaz części składowych, które muszą one posiadać, aby można było je uznać za kompletne, a w konsekwencji dopuścić do użytkowania. Część składowa jest powiązana fizycznie (wchodzi fizycznie w skład danego środka trwałego) lub prawnie ze środkiem trwałym”.

4 KSR nr 11, pkt 4.19. – „Częścią dodatkową (dodatkowym wyposażeniem) jest element środka trwałego, który zwiększa jego walory użytkowe, ale nie jest niezbędny do jego funkcjonowania lub nie powoduje ograniczenia w jego użytkowaniu. Część dodatkowa wchodzi fizycznie w skład środka trwałego lub jest z nim w inny sposób trwale związana (fizycznie lub prawnie). Jest ona ujmowana w wartości księgowej brutto środka trwałego, z którym jest związana, gdyż sama nie może być uznana za kompletny składnik aktywów. Przykładem części dodatkowej jest klimatyzacja lub radio zamontowane w samochodzie, koło zapasowe w samochodzie, rolety antywłamaniowe w budynku, itp.

6 KSR nr 11, punkt 6.26., podpunkt b) – „W razie pozyskania środka trwałego przez przekwalifikowanie z nieruchomości inwestycyjnej, wartość początkową powstałego tą drogą środka trwałego, stanowi jego wartość księgowa netto na dzień przekwalifikowania, ustalona w wartości godziwej; jeżeli nieruchomość była od początku ujmowana w jednostce jako nieruchomość inwestycyjna i wyceniana w wartości godziwej, jednostka na dzień przekwalifikowania nieruchomości wycenia ją w wartości godziwej a zmianę wartości rozlicza zgodnie z zasadami właściwymi dla inwestycji tak ustalona wartość księgowa netto stanowi wartość początkową środka trwałego przyjętego w wyniku przekwalifikowania”.

7 KSR nr 11, punkt 6.26., podpunkt c) – „W razie pozyskania środka trwałego przez przekwalifikowanie z nieruchomości inwestycyjnej, wartość początkową powstałego tą drogą środka trwałego, stanowi jego wartość księgowa brutto pomniejszona o dotychczasowe umorzenie i odpisy aktualizujące o ile kiedykolwiek w okresach wcześniejszych składnik majątku był ujęty jako środek trwały – jeżeli jednostka, zgodnie z przyjętymi zasadami (polityką) rachunkowości wycenia nieruchomości inwestycyjne w cenie rynkowej, bądź inaczej określonej wartości godziwej. Jeśli nie jest możliwe ustalenie historycznej wartości początkowej przekwalifikowywanego składnika majątku, wówczas jego wartość początkową na dzień przekwalifikowania stanowi cena sprzedaży takiego samego lub podobnego przedmiotu. Jednocześnie na dzień przekwalifikowania przeprowadza się zgodnie z KSR nr 4 „Utrata wartości aktywów” test na utratę wartości środka trwałego dokonując ewentualnego odpisu aktualizującego w ciężar pozostałych kosztów operacyjnych.”

 

Użyte skróty:

KSR – Krajowy Standard Rachunkowości

KSR nr 11 – Krajowy Standard Rachunkowości nr 11 „Środki trwałe”

Ustawa o rachunkowości – ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2021 r., poz. 217)

MSR – Międzynarodowy Standard Rachunkowości

 

Michał Zdanowski

Project manager - TP. Absolwent Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego, Absolwent Podyplomowego Studium Podatków i Prawa Podatkowego Uniwersytetu Warszawskiego, Absolwent Podyplomowych Studiów Rachunkowość i Finanse Przedsiębiorstwa Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie. Od września 2013 r. związany jest z kancelarią Russell Bedford Poland. Specjalizuje się w tematyce cen transferowych.

Nasze publikacje

rbiuletyn

 

lipiec-wrzesień 2023

RB Biuletyn numer 44

pobierz magazyn

Nasze publikacje

rb restrukturyzacje             russellbedford             rbdombrokersi