languageRU      languageEN      internationalInternational        phoneZadzwoń do nas: 22 276 61 80

Jesteś tutaj:Start/O RB/Doradztwo Prawne i Podatkowe RB Biuletyn/Numer 19 - Doradztwo Prawne i Podatkowe RB Biuletyn/Dokumentacja podatkowa cen transferowych w polskim prawie – elementy dokumentu
czwartek, 19 marzec 2020 12:16

Dokumentacja podatkowa cen transferowych w polskim prawie – elementy dokumentu

Ceny transferowe stały się w ostatnich latach popularnym tematem. Głównym powodem tego stanu rzeczy były nie tylko coraz częstsze kontrole dotyczące transakcji pomiędzy podmiotami powiązanymi, ale przede wszystkim poważne zmiany przepisów regulujących tę kwestię. Ponadto zmiany te nastąpiły w dość krótkim odstępie czasu – najpierw w 2017, a następnie w 2019 roku. Nic dziwnego, iż część podatników może czuć się lekko zdezorientowana takim obrotem sprawy. Autor w niniejszym artykule omawia problematykę związaną z elementami dokumentacji podatkowych cen transferowych na przestrzeni lat, tj. co powinien zawierać taki dokument i jakie zmiany zostały wprowadzone w latach 2017-2019.

 

1. Krótko o podmiotach powiązanych

Zanim zostaną omówione kwestie związane z niezbędną zawartością dokumentacji podatkowej cen transferowych, należy odpowiedzieć na pytanie, kto jest zobowiązany do jej sporządzenia. Ujmując to zagadnienie w prosty sposób – dokumentacja podatkowa cen transferowych powinna zostać sporządzona, gdy podmioty powiązane zawierają pomiędzy sobą transakcję (chociaż nie każda transakcja z podmiotem powiązanym automatycznie wymaga sporządzenia takiego dokumentu)1. W takim razie wyjaśnienia wymaga jeszcze jedna kwestia – kiedy mamy do czynienia z podmiotami powiązanymi?

W 2019 r. została wprowadzona poważna zmiana w definicji podmiotów powiązanych. Do 1 stycznia 2019 r. powiązania pomiędzy podmiotami były uregulowane w art. 11 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych2 (dalej u.p.d.o.p.) oraz analogicznie w art. 25 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej u.p.d.o.f.)3.

Zgodnie z art. 11 ust. 1 u.p.d.o.p. w brzmieniu przed 2019 r.:

Jeżeli:

1) osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, mająca miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, zwana dalej „podmiotem krajowym”, bierze udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu przedsiębiorstwem położonym poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub w jego kontroli albo posiada udział w kapitale tego przedsiębiorstwa, albo

2) osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, mająca miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, zwana dalej „podmiotem zagranicznym”, bierze udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu podmiotem krajowym lub w jego kontroli albo posiada udział w kapitale tego podmiotu krajowego, albo

3) ta sama osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej równocześnie bezpośrednio lub pośrednio bierze udział w zarządzaniu podmiotem krajowym i podmiotem zagranicznym lub w ich kontroli albo posiada udział w kapitale tych podmiotów

- i jeżeli w wyniku takich powiązań zostaną ustalone lub narzucone warunki różniące się od warunków, które ustaliłyby między sobą niezależne podmioty, i w wyniku tego podatnik nie wykazuje dochodów albo wykazuje dochody niższe od tych, jakich należałoby oczekiwać, gdyby wymienione powiązania nie istniały – dochody danego podatnika oraz należny podatek określa się bez uwzględnienia warunków wynikających z tych powiązań.

Ustępy 2-3a powyższego artykułu traktują o metodach szacowania dochodu, zaś definiowanie podmiotów powiązanych jest kontynuowane w ust. 4 oraz ust. 5. Zgodnie z art. 11 ust. 4 u.p.d.o.p.:

Przepisy ust. 1-3a stosuje się odpowiednio, gdy:

1) podmiot krajowy bierze udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu innym podmiotem krajowym lub w jego kontroli albo posiada udział w kapitale innego podmiotu krajowego, albo

2) ta sama osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej równocześnie bezpośrednio lub pośrednio bierze udział w zarządzaniu podmiotami krajowymi lub w ich kontroli albo posiada udział w kapitale tych podmiotów.

Należy wspomnieć, iż posiadanie udziału w kapitale innego podmiotu, o którym mowa w powyższych przepisach, oznacza sytuację, w której podmiot bezpośrednio lub pośrednio posiada w kapitale innego podmiotu udział nie mniejszy niż 25% (przed zmianą przepisów w 2017 r. udział ten wynosił zaledwie 5%). Oprócz powyższych powiązań, w u.p.d.o.p. mowa jest dodatkowo o powiązaniach o charakterze rodzinnym i wynikających ze stosunku pracy. Zgodnie z art. 11 ust. 5 u.p.d.o.p.: przepisy ust. 4 stosuje się również do powiązań o charakterze rodzinnym lub wynikających ze stosunku pracy albo majątkowych pomiędzy podmiotami krajowymi lub osobami pełniącymi w tych podmiotach funkcje zarządzające lub kontrolne albo nadzorcze oraz jeżeli którakolwiek osoba łączy funkcje zarządzające lub kontrolne albo nadzorcze w tych podmiotach.

Podsumowując powyższe, powiązania pomiędzy podmiotami „należy rozpatrywać na kilku płaszczyznach:

• na poziomie krajowym (pomiędzy podmiotami mającymi siedzibę lub miejsce zamieszkania na terytorium Polski) i międzynarodowym (pomiędzy podmiotami mającymi siedzibę lub miejsce zamieszkania na terytorium dwóch różnych państw),

• ze względu na charakter powiązań – kapitałowy i osobowy,

• ze względu na stopień powiązania – dla powiązań kapitałowych jako powiązania bezpośrednie lub pośrednie, a dla powiązań osobowych jako powiązania funkcyjne lub osobowe”4.

Jak zostało wspomniane wyżej, w 2019 r. dokonano poważnych zmian w definicji podmiotów powiązanych, m.in. wprowadzając pojęcie „wywierania znaczącego wpływu”. Obecnie podmioty powiązane są definiowane w art. 11a ust. 1 pkt 4 u.p.d.o.p., zgodnie z którym podmiotami powiązanymi są:

1. podmioty, z których jeden podmiot wywiera znaczący wpływ na co najmniej jeden inny podmiot,

2. podmioty, na które wywiera znaczący wpływ ten sam inny podmiot lub małżonek, krewny lub powinowaty do drugiego stopnia osoby fizycznej wywierającej znaczący wpływ na co najmniej jeden podmiot,

3. spółka niemająca osobowości prawnej i jej wspólnicy,

4. podatnik i jego zagraniczny zakład, a w przypadku podatkowej grupy kapitałowej – spółka kapitałowa wchodząca w jej skład i jej zagraniczny zakład.

Powyższe wyjaśnienie wydaje się proste, jednakże należy doprecyzować, na czym polega wywieranie znaczącego wpływu. Taka z kolei definicja znajduje się w art. 11 ust. 2 u.p.d.o.p. Zgodnie z tym przepisem: przez wywieranie znaczącego wpływu, o którym mowa w ust. 1 pkt 4 lit. a i b, rozumie się:

1) posiadanie bezpośrednio lub pośrednio co najmniej 25%:

a) udziałów w kapitale lub

b) praw głosu w organach kontrolnych, stanowiących lub zarządzających, lub

c) udziałów lub praw do udziału w zyskach lub majątku lub ich ekspektatywy, w tym jednostek uczestnictwa i certyfikatów inwestycyjnych, lub

2) faktyczną zdolność osoby fizycznej do wpływania na podejmowanie kluczowych decyzji gospodarczych przez osobę prawną lub jednostkę organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, lub

3) pozostawanie w związku małżeńskim albo występowanie pokrewieństwa lub powinowactwa do drugiego stopnia.

Podsumowując powyższe zmiany należy stwierdzić, że powiązania rozpoznawane są:

• ze względu na wywieranie znaczącego wpływu – jest to kategoria najbardziej rozbudowana i szczegółowa, obejmująca powiązania zarówno kapitałowe, jak i o charakterze osobowym,

• ze względu na poziom relacji pomiędzy spółką osobową a jej wspólnikiem,

• z uwagi na poziom relacji pomiędzy podatnikiem i jego zagranicznym zakładem5.

2. Elementy dokumentacji podatkowej cen transferowych według przepisów obowiązujących do 2019 r.

Jeśli chodzi o kwestię elementów dokumentacji podatkowej cen transferowych, to chociaż pierwszy przepis dotyczący cen transferowych pojawił się już w u.p.d.o.p. z 1992 r.6, to wyznaczenie elementów i treści dokumentacji podatkowej cen transferowych oraz obowiązku jej sporządzenia zostało wprowadzone dopiero w 2001 r. Art. 9a ust. 1 u.p.d.o.p. obowiązywał, z niewielkimi zmianami, aż do końca 2016 r. Do tego czasu podatnicy byli zobowiązani sporządzać dokumentacje podatkowe cen transferowych, które powinny zawierać:

1. Określenie funkcji, jakie spełniają podmioty powiązane uczestniczące w transakcji (uwzględniając użyte aktywa i podejmowane ryzyko).

2. Określenie wszystkich przewidywanych kosztów związanych z transakcją oraz formę i termin zapłaty.

3. Metodę i sposób kalkulacji zysków oraz określenie ceny przedmiotu zawartej transakcji.

4. Określenie strategii gospodarczej oraz innych działań w jej ramach – w przypadku, gdy na wartość transakcji miała wpływ strategia przyjęta przez podmiot.

5. Wskazanie innych czynników – w przypadku, gdy w celu określenia wartości przedmiotu transakcji przez podmioty uczestniczące w transakcji zostały uwzględnione wyżej wspomniane czynniki.

6. Określenie oczekiwanych przez podmiot obowiązany do sporządzenia dokumentacji korzyści związanych z uzyskaniem świadczeń – w przypadku umów dotyczących świadczeń (w tym również usług) o charakterze niematerialnym.

Jak słusznie zauważono, „niektóre z elementów dokumentacji mogą być pominięte w przypadku, gdy nie mają wpływu na dokumentowaną transakcję lub ze względu na jej charakter. Takimi elementami są strategia gospodarcza oraz wskazanie innych czynników związanych z transakcją. Przygotowując dokumentację, należy również pamiętać, że w przypadku dokumentacji dotyczącej transakcji niematerialnych konieczne jest wskazanie korzyści, jakie podmioty z nimi wiążą”7. Od 2017 r. wprowadzone zostały dość rozległe zmiany w przepisach dotyczących cen transferowych. Podatnik (pod warunkiem spełnienia określonych wymogów) był zobowiązany do sporządzenia trzech rodzajów dokumentów, tj. dokumentacji lokalnej (Local File), dokumentacji grupowej (Master File), raportowania według krajów (country by country reporting).

Zgodnie z art. 9a ust. 2b u.p.d.o.p., według stanu prawnego na lata 2017-2018, lokalna dokumentacja podatkowa cen transferowych powinna zawierać następujące informacje:

1) opis transakcji lub innych zdarzeń, o których mowa w ust. 1, w tym umów zarządzania płynnością, umów o podziale kosztów, dokonywanych pomiędzy podatnikiem, a w przypadku, o którym mowa w ust. 1f – spółką niebędącą osobą prawną, i podmiotami z nimi powiązanymi, zawierający:

a) wskazanie rodzaju i przedmiotu tych transakcji lub innych zdarzeń,

b) dane finansowe, w tym przepływy pieniężne dotyczące tych transakcji lub innych zdarzeń,

c) dane identyfikujące podmioty powiązane dokonujące tych transakcji lub ujmujące te zdarzenia,

d) opis przebiegu tych transakcji lub innych zdarzeń, w tym funkcji wykonywanych przez podatnika, a w przypadku, o którym mowa w ust. 1f – spółkę niebędącą osobą prawną, i podmioty z nimi powiązane, angażowanych przez nich aktywów bilansowych i pozabilansowych, kapitału ludzkiego oraz ponoszonych ryzyk,

e) wskazanie metody i sposobu kalkulacji dochodu (straty) podatnika wraz z uzasadnieniem ich wyboru, w tym algorytmu kalkulacji rozliczeń dotyczących tych transakcji lub innych zdarzeń oraz sposobu wyliczenia wartości rozliczeń wpływających na dochód (stratę) podatnika, a w przypadku, o którym mowa w ust. 1f – również pozostałych wspólników spółki niebędącej osobą prawną;(…)8;

3) opis danych finansowych podatnika, a w przypadku, o którym mowa w ust. 1f – spółki niebędącej osobą prawną, pozwalający na porównanie rozliczeń, o których mowa w pkt. 1 lit. e, z danymi wynikającymi z zatwierdzonego sprawozdania finansowego, jeżeli obowiązek jego sporządzenia wynika z obowiązujących podatnika lub spółkę przepisów o rachunkowości;

4) informacje o podatniku, a w przypadku, o którym mowa w ust. 1f – o spółce niebędącej osobą prawną, obejmujące opis:

a) struktury organizacyjnej i struktury zarządczej,

b) przedmiotu i zakresu prowadzonej działalności,

c) realizowanej strategii gospodarczej, w tym przeprowadzonych w roku podatkowym lub w roku poprzedzającym rok podatkowy przeniesień pomiędzy podmiotami powiązanymi istotnych ekonomicznie funkcji, aktywów lub ryzyk, mających wpływ na dochód (stratę) podatnika,

d) otoczenia konkurencyjnego;

5) dokumenty, w szczególności:

a) umowy, porozumienia zawarte pomiędzy podmiotami powiązanymi lub inne dokumenty, dotyczące transakcji lub innych zdarzeń, o których mowa w ust. 1, umowę spółki niebędącej osobą prawną, umowę wspólnego przedsięwzięcia lub umowy o podobnym charakterze, dokumentujące zasady przyznawania praw wspólnikom (stronom umowy) do udziału w zysku oraz uczestnictwa w stratach,

b) porozumienia w sprawach podatku dochodowego zawarte z administracjami podatkowymi państw innych niż Rzeczpospolita Polska, dotyczące transakcji lub innych zdarzeń, o których mowa w ust. 1, w szczególności uprzednie porozumienia cenowe.

Powyższa lista elementów została dodatkowo uszczegółowiona w Rozporządzeniu Ministra Rozwoju i Finansów z 12 września 2017 r. w sprawie informacji zawartych w dokumentacji podatkowej w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych9. Zgodnie z par. 3, pkt. 1-3 tego rozporządzenia, opisy wymienione w art. 9a ust. 2b u.p.d.o.p. obejmują:

1) w zakresie danych finansowych, w tym przepływów pieniężnych dotyczących transakcji i innych zdarzeń, o których mowa w art. 9a ust. 2b pkt 1 lit. b ustawy, informacje, przedstawione odrębnie dla każdego rodzaju działalności, z podziałem na państwa lub terytoria niebędące państwami oraz podmioty powiązane, których dotyczy transakcja lub inne zdarzenie, dotyczące:

a) wartości transakcji lub innych zdarzeń w danym roku podatkowym, wynikających z wystawionych lub otrzymanych faktur, a jeżeli faktury nie są wystawiane lub otrzymywane – z umów lub innych dokumentów,

b) otrzymanych lub przekazanych płatności związanych z tymi transakcjami lub zdarzeniami;

2) w zakresie danych identyfikujących podmioty powiązane, o których mowa w art. 9a ust. 2b pkt 1 lit. c ustawy:

a) nazwy podmiotów powiązanych wraz z informacją o formie prawnej prowadzenia działalności gospodarczej,

b) dane adresowe podmiotów powiązanych, w tym kraj, miasto, ulicę, numer domu i lokalu oraz adres strony internetowej, jeżeli taka strona jest prowadzona,

c) numery identyfikacji podatkowej podmiotów powiązanych, a w przypadku ich braku, inne numery służące identyfikacji dla celów podatkowych lub ubezpieczeń społecznych,

d) informację dotyczącą rodzaju powiązań między podmiotami powiązanymi, o których mowa w art. 11 ust. 1 lub 4 ustawy, zgodnie ze stanem obowiązującym w dniu rozpoczęcia roku podatkowego, a w przypadku gdy dokumentacja podatkowa jest sporządzana po zakończeniu roku podatkowego – zgodnie ze stanem obowiązującym w dniu zakończenia roku podatkowego;

3) w zakresie opisu przebiegu transakcji lub innych zdarzeń, o którym mowa w art. 9a ust. 2b pkt 1 lit. d ustawy, opis przebiegu transakcji lub innych zdarzeń za rok podatkowy, dokonywany odrębnie dla każdego rodzaju działalności, obejmujący analizę funkcjonalną i profil funkcjonalny.

3. Elementy dokumentacji podatkowej cen transferowych według przepisów obowiązujących od 2019 r.

Od 2019 r. zaszły kolejne zmiany w przepisach dotyczących cen transferowych. Zmieniły się m.in. definicje podmiotów powiązanych (o których była mowa powyżej) i progi kwotowe, po przekroczeniu których należy sporządzić dokumentację podatkową cen transferowych. Jednak czy zmienił się zakres treści samej dokumentacji? Wprawdzie przepis jest nowy, jednak elementy w większości zostały analogiczne do tych obecnych w regulacjach z lat 2017-2018.

Zgodnie z art. 11 q ust. 1 u.p.d.o.p. (w obecnym brzmieniu) dokumentacja podatkowa cen transferowych powinna zawierać następujące elementy:

1) opis podmiotu powiązanego;

2) opis transakcji, w tym analizę funkcji, ryzyk i aktywów;

3) analizę cen transferowych, w tym:

a) analizę danych podmiotów niepowiązanych lub transakcji zawieranych z podmiotami niepowiązanymi lub pomiędzy podmiotami niepowiązanymi uznanych za porównywalne do warunków ustalonych w transakcjach kontrolowanych, zwaną dalej „analizą porównawczą”10, albo

b) analizę wykazującą zgodność warunków, na jakich została zawarta transakcja kontrolowana, z warunkami, jakie ustaliłyby podmioty niepowiązane, zwaną dalej „analizą zgodności” – w przypadku gdy sporządzenie analizy porównawczej nie jest właściwe w świetle danej metody weryfikacji cen transferowych lub nie jest możliwe przy zachowaniu należytej staranności;

4) informacje finansowe.

Bardziej szczegółowe informacje dotyczące powyższych elementów można znaleźć w Rozporządzeniu Ministra Finansów z 21 grudnia 2018 r. w sprawie dokumentacji cen transferowych w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych11 (zwanym dalej Rozporządzeniem w sprawie dokumentacji cen transferowych albo Rozporządzeniem), które zastąpiło Rozporządzenie z 12 września 2017 r. Według Rozporządzenia, opis podmiotu powiązanego powinien zawierać:

a) opis struktury zarządczej i schemat organizacyjny podmiotu powiązanego,

b) opis podstawowej działalności podmiotu powiązanego, w tym:

– wskazanie przedmiotu prowadzonej działalności,

– wskazanie rynków geograficznych, na których podmiot powiązany prowadzi działalność,

– opis branży i otoczenia rynkowego, w ramach których podmiot powiązany prowadzi działalność, ze wskazaniem wpływu warunków ekonomicznych i regulacyjnych oraz wskazaniem kluczowych konkurentów,

– opis strategii gospodarczej,

– informację o istotnych ekonomicznie funkcjach, aktywach lub ryzykach, mających wpływ na podmiot powiązany, które zostały przeniesione w roku obrotowym i w roku poprzedzającym rok obrotowy, jeżeli takie przeniesienie nastąpiło.

„Pierwszy element dokumentacji cen transferowych ma charakter opisowy. Ma on umożliwić przedstawienie szczegółowych informacji o podatniku sporządzającym dokumentację. W tej części dokumentacji opisuje się jedynie podmiot sporządzający dokumentację. Opis podmiotu powiązanego będącego stroną transakcji prezentowany jest w dalszej jej części”12. Jednocześnie należy zaznaczyć, iż opis struktury zarządczej nie powinien ograniczyć się jedynie do informacji o członkach zarządu lub innych osobach reprezentujących dany podmiot; musi odnosić się również do kompetencji danych osób, w jaki sposób są podejmowane decyzje zarządzające podmiotem. Dodatkowo oprócz opisu, w dokumentacji musi zostać zawarty schemat organizacyjny – „ustawodawca żąda, aby w formie graficznej przedstawić, w jaki sposób zorganizowane jest przedsiębiorstwo podatnika. Schemat powinien więc wskazywać wszystkie poziomy decyzyjne i poszczególne działy przedsiębiorstwa ze wskazaniem ich kompetencji w taki sposób, aby odróżniały się one od innych komórek organizacyjnych”13.

Z kolei opis podstawowej działalności powinien być jak najbardziej szczegółowy – zwłaszcza, gdy ta działalność ma związek z prowadzoną transakcją. Użyte sformułowanie „w tym” wskazuje, że wymienione elementy opisu nie są w żadnym wypadku katalogiem zamkniętym i w celu jak najszerszego przedstawienia działalności podmiotu mogą być uzupełniane o dodatkowe informacje.

Zgodnie z par. 2 pkt 2 Rozporządzenia w sprawie dokumentacji cen transferowych, opis transakcji powinien zawierać:

a) przedmiot i rodzaj transakcji kontrolowanej,

b) informację o podmiotach powiązanych uczestniczących w dokonaniu transakcji kontrolowanej, zawierającą:

– nazwę i siedzibę lub miejsce zarządu,

– numer identyfikacji podatkowej, a w przypadku jego braku

– inny numer identyfikacyjny wraz z określeniem jego rodzaju,

– wskazanie przedmiotu podstawowej działalności,

– rodzaj powiązań występujących pomiędzy tymi podmiotami,

c) analizę funkcjonalną podmiotów powiązanych uczestniczących w dokonaniu transakcji kontrolowanej, z uwzględnieniem istotnych zmian w porównaniu do poprzedniego roku obrotowego, zawierającą opis:

– wykonywanych funkcji,

– ponoszonych ryzyk, w tym zdolności do ich ponoszenia,

– angażowanych aktywów,

d) sposób kalkulacji ceny transferowej, wraz z przyjętymi założeniami,

e) wartość transakcji kontrolowanej (…) z podziałem na kontrahentów,

f) otrzymane lub przekazane płatności związane z transakcją kontrolowaną, w tym dokonane potrącenia wzajemnych wierzytelności,

g) umowy, porozumienia wewnątrzgrupowe lub inne dokumenty dotyczące transakcji kontrolowanej,

h) porozumienia lub interpretacje podatkowe dotyczące transakcji kontrolowanej, w tym uprzednie porozumienia cenowe, zawarte z administracjami podatkowymi państw innych niż Rzeczpospolita Polska lub wydane przez te administracje.

Biorąc pod uwagę powyższą ilość poszczególnych elementów opisu, transakcja zawarta pomiędzy podmiotami powiązanymi powinna zostać przedstawiona w sposób jak najbardziej kompleksowy, począwszy od rodzaju transakcji i informacji o podmiotach, z którymi była ona zawarta, poprzez analizę funkcji pełnionych w danej transakcji przez poszczególne podmioty, kończąc na elementach finansowych, takich jak sposób ustalenia ceny oraz płatności.

Z przedstawionych powyżej powodów, ostatnim elementem dokumentacji podatkowej są informacje finansowe. Dokumentacja podatkowa powinna zawierać zatwierdzone sprawozdanie finansowe dotyczące roku obrotowego, sporządzone na podstawie przepisów o rachunkowości oraz opis umożliwiający przyporządkowanie danych finansowych dotyczących dokumentowanej transakcji kontrolowanej do pozycji sprawozdania finansowego, lub do innych zawartych w nim informacji.

4. Podsumowanie

Dokonując analizy, w jaki sposób zmieniały się przez lata przepisy związane z elementami dokumentacji podatkowych cen transferowych nietrudno zauważyć, iż ustawodawca dąży do wymuszenia na podatnikach przedstawiania coraz bardziej szczegółowych informacji dotyczących transakcji kontrolowanych oraz podmiotów powiązanych, z którymi owe transakcje są zawierane. Niewątpliwie zawarcie wszystkich przedstawionych w powyższym artykule elementów (na ile jest to możliwe) może uchronić podatników przed nieprzyjemnymi konsekwencjami niesporządzenia lub sporządzenia niekompletnej dokumentacji podatkowej cen transferowych.

___________________________________________________

1 Autor zdaje sobie sprawę, iż kwestia obowiązku dokumentacyjnego (tj. sporządzenia dokumentacji podatkowej cen transferowych) jest bardziej skomplikowana – nie każda bowiem transakcja pomiędzy podmiotami powiązanymi podlega wyżej wspomnianemu obowiązkowi. Obowiązek dokumentacyjny jest zależny również od takich czynników, jak rodzaj transakcji oraz wartość danej transakcji, a w przypadku przepisów obowiązujących w latach 2017-2018, również od przychodu za poprzedni rok podatkowy danego podmiotu powiązanego. Jednakże biorąc pod uwagę, iż powyższe kwestie i omówienia przepisów w tym zakresie mogłyby być tematem osobnego artykułu, tutaj Autor pozwolił sobie na pewne uproszczenia oraz omówienie jedynie pokrótce, czym są podmioty powiązane.

2 T.j. Dz.U. 2019 poz. 865.

3 T.j. Dz.U. 2019 poz. 1387 ze zm. Przywoływane oraz cytowane w poniższym artykule przepisy dotyczące cen transferowych w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych mają swoje analogiczne odpowiedniki w ustawach oraz rozporządzeniach wykonawczych z zakresu cen transferowych dla podatku dochodowego od osób fizycznych. Ze względu na ich często identyczne brzmienie, Autor pomija je w niniejszym tekście.

4 T. Kosieradzki, R. Piekarz, Ceny transferowe. Nowe zasady dokumentacji, Wydawnictwo Wolters Kluwer S.A., Warszawa 2016, s. 47.

5 A. Rynkowska, T. Kosieradzki, R. Piekarz, Ceny transferowe 2019. Mechanizmy, dokumentacje, raportowanie, Wydawnictwo Wolters Kluwer S.A., Warszawa 2019, s. 58.

6 Chodziło dokładnie o art. 11, w którym została wprowadzona definicja powiązań (wtedy zwanych związkami gospodarczymi). Brzmiał on dokładnie tak: 1. Jeżeli podatnik pozostający w związku gospodarczym z osobą mającą siedzibę za granicą tak układa bieg swoich interesów, że nie wykazuje dochodów albo wykazuje dochody mniejsze od tych, jakich należałoby oczekiwać, gdyby wymieniony związek nie istniał, wówczas dochód danego podatnika ustala się bez uwzględnienia obciążeń szczególnych, wynikających z powyższego związku. Jeżeli ustalenie tego dochodu na podstawie ksiąg rachunkowych nie jest możliwe, dochód ustala się w drodze oszacowania. 2. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio, gdy podatnik wykorzystuje swój związek gospodarczy z osobą, której przysługują szczególne ulgi w podatku dochodowym, albo też wykonując świadczenie dla innego podatnika na warunkach rażąco korzystniejszych i odbiegających od ogólnie stosowanych norm w czasie i miejscu wykonywania świadczenia, przerzuca całość lub część swego dochodu na osobę korzystającą z ulg bądź innego podatnika i wskutek tego nie wykazuje dochodu w takiej wysokości, jakiej należałoby oczekiwać, gdyby wymieniony związek nie istniał lub gdyby wymienione świadczenie nie zostało wykonane.

7 T. Kosieradzki, R. Piekarz, Ceny transferowe…, op. cit., s. 236.

8 W punkcie drugim przywołanego przepisu mowa jest o analizie porównawczej, jako elemencie dokumentacji podatkowej, który powinien zostać zawarty po spełnieniu określonych warunków (w latach 2017-2018 analiza nie była jeszcze elementem obowiązkowym dokumentacji). W związku z tym, iż Autor w niniejszym opracowaniu skupia się przede wszystkim na elementach dokumentacji Local File, czytelnik o szczegółowych informacjach na temat analizy porównawczej może dowiedzieć się z artykułu M. Zdanowskiego, Analiza porównawcza jako element dokumentacji podatkowej cen transferowych w polskim prawie, „Doradztwo Prawne i Podatkowe - RB Biuletyn”, nr 9 (14) 2019 r.

9 Dz.U. 2017 poz. 1753.

10 Zgodnie z najnowszymi regulacjami, analiza porównawcza oraz analiza zgodności są obecnie obowiązkowym elementem dokumentacji podatkowej cen transferowych. Jednakże, jak Autor wspomniał w przypisie nr 8, ten element nie jest omawiany w niniejszym artykule.

11 Dz.U. 2018 poz. 2479.

12 A. Rynkowska, T. Kosieradzki, R. Piekarz, Ceny transferowe 2019…, op. cit., s. 443.

13 Ibidem

Michał Zdanowski

Project manager - TP. Absolwent Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego, Absolwent Podyplomowego Studium Podatków i Prawa Podatkowego Uniwersytetu Warszawskiego, Absolwent Podyplomowych Studiów Rachunkowość i Finanse Przedsiębiorstwa Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie. Od września 2013 r. związany jest z kancelarią Russell Bedford Poland. Specjalizuje się w tematyce cen transferowych.

Nasze publikacje

rbiuletyn

 

lipiec-wrzesień 2023

RB Biuletyn numer 44

pobierz magazyn

Nasze publikacje

rb restrukturyzacje             russellbedford             rbdombrokersi