Strata podatkowa a obowiązek dokumentacyjny

Nadal niejasna pozostaje relacja między zwolnieniem transakcji krajowych, zwolnieniem transakcji w Podatkowych Grupach Kapitałowych a zasadami ustalania progu dokumentacyjnego.

Jedno ze zwolnień z obowiązku sporządzania dokumentacji podatkowych, jakie przewidział ustawodawca (art. 11n updop) tzw. „zwolnienie transakcji krajowych”, ma zastosowanie do transakcji kontrolowanych zawieranych wyłącznie przez podmioty powiązane mające miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w roku podatkowym, w którym każdy z tych podmiotów powiązanych spełnia łącznie następujące warunki:

• nie jest podmiotem zwolnionym podmiotowo z podatku dochodowego od osób prawnych, na podstawie art. 6 updop;
• nie osiągał dochodów zwolnionych z opodatkowania (w związku z uzyskaniem zezwolenia na prowadzenie działalności w SSE lub uzyskaniem decyzji o wsparciu, zgodnie z ustawą o wspieraniu nowych inwestycji), na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 34 i 34a updop;
• nie poniósł straty podatkowej.

Zagadnieniem, które budzi największe wątpliwości interpretacyjne w związku z możliwością zwolnienia z obowiązku dokumentacyjnego podmiotów krajowych, jest pojęcie „straty podatkowej”, które dotychczas nie zostało zdefiniowane na potrzeby przepisów dotyczących cen transferowych.

Rozważenie wskazanego zagadnienia oznacza poszukiwanie odpowiedzi na pytania:

• czy zwolnienie z obowiązku dokumentacyjnego będzie przysługiwało jedynie wówczas, gdy brak straty będzie odnosił się do wszystkich źródeł przychodu? a także
• czy zwolnienie będzie występowało, gdy strata wystąpi na jednym źródle przychodów, podczas gdy sama transakcja będzie miała wpływ na wysokość dochodu z drugiego źródła?

Na przestrzeni ostatnich miesięcy można zaobserwować zmieniające się podejście organów podatkowych odnośnie wskazanego zagadnienia, jednakże wydaje się, że stanowiska organów powoli zaczynają zmierzać w jednolitym kierunku.

Poniżej przedstawiamy najnowszą interpretację z dnia 1 czerwca 2020 r., sygn. 0111-KDIB1-1.4010.140.2020.1.BK definiującą pojęcie straty podatkowej dla celów dokumentacyjnych.

Na gruncie przedstawionego w interpretacji podatkowej stanu faktycznego nasuwa się wątpliwość dotycząca możliwości skorzystania ze zwolnienia z obowiązku sporządzenia dokumentacji przez podmioty krajowe w sytuacji, gdy transakcja kontrolowana jest realizowana ze spółkami spoza PGK oraz ponoszącymi stratę spółkami z PGK

Przedstawienie stanu faktycznego

W analizowanej interpretacji wnioskodawca wskazał, iż wchodzi w skład podatkowej grupy kapitałowej, a ponadto jest spółką dominującą w innej grupie kapitałowej. W ramach współpracy wnioskodawca zawiera transakcje kontrolowane – w rozumieniu przepisów updop, z podmiotami powiązanymi będącymi członkami podatkowej grupy kapitałowej, jak i z podmiotami powiązanymi, niebędącymi jej członkami.

Zarówno wnioskodawca, jak i podmioty powiązane wyodrębniają dwa źródła dochodów, tj. dochód z zysków kapitałowych oraz dochody z innych źródeł przychodów.

W zakresie transakcji kontrolowanych będących przedmiotem niniejszego wniosku wnioskodawca jak i spółki powiązane mają siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i nie korzystają ze zwolnienia, o którym mowa w art. 6 updop oraz ze zwolnienia, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pakt 34 i 34a updop.

Wnioskodawca powziął wątpliwość, czy jeżeli wnioskodawca lub Spółka powiązana zawierająca z wnioskodawcą transakcję kontrolowaną wykaże w jednym ze źródeł (do którego zalicza się te transakcje) dochód, a w drugim ze źródeł stratę, to transakcja taka będzie mogła korzystać ze zwolnienia z obowiązku sporządzenia lokalnej dokumentacji cen transferowych na podstawie art. 11n pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych?

Stanowisko organu

Zgodnie ze stanowiskiem organu tylko w przypadku jeżeli żaden z podmiotów powiązanych, o których mowa we wniosku, będących stroną transakcji kontrolowanej nie poniesie straty ze źródła przychodów, do którego zaliczana będzie ta transakcja, transakcja ta będzie podlegać zwolnieniu z obowiązku sporządzenia lokalnej dokumentacji cen transferowych na podstawie art. 11n pkt 1 updop.

Tym samym organ w omawianej interpretacji przyjął stanowisko korzystne z punktu widzenia podatnika, precyzując, iż podatnik może skorzystać ze zwolnienia z obowiązku sporządzenia dokumentacji cen transferowych, o ile nie została poniesiona strata podatkowa z tego źródła, z którym jest związana analizowana transakcja. Kwestia poniesienia straty podatkowej z drugiego źródła przychodów pozostaje zatem bez znaczenia z punktu widzenia przesłanki zastosowania zwolnienia. Należy podkreślić, że powyższe zwolnienie ma zastosowanie wyłącznie w przypadku podmiotów krajowych, a więc mających miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz jest uzależnione od spełnienia pozostałych 2 warunków wynikających z art. 11n pkt 1 updop.

Tożsame stanowiska prezentowane było również we wcześniejszych interpretacjach, m.in. Interpretacja indywidualna z 3 stycznia 2020 r., sygn. 0111-KDIB1-3.4010.481.2019.1.IZ, Interpretacja z dnia 7 października 2019 r., sygn. 0111-KDIB1-3.4010.341.2019.1.APO.

Oznacza to kształtowanie się korzystnej dla podatników linii interpretacyjnej, jednakże jeszcze na przełomie sierpnia oraz września 2019 r. organy podatkowe zajmowały niekorzystne dla podatników stanowiska, wskazując, że skoro przepis nie precyzuje, na którym źródle przychodów nie może wystąpić strata, aby podatnik mógł skorzystać z preferencji, to strata ta nie może wystąpić na obu źródłach przychodu. W związku z powyższym wystąpienie straty na zyskach kapitałowych wykluczałoby możliwość skorzystania ze zwolnienia, pomimo tego, że sama transakcja najczęściej przekłada się na wysokość dochodu/ straty z działalności operacyjnej – zgodnie z interpretacją indywidualna z dnia 22 sierpnia 2019 r., sygn. 0111-KDIB1-2.4010.260.2019.1.MS.

Wątpliwości

Na gruncie przedstawionego w interpretacji podatkowej stanu faktycznego nasuwa się wątpliwość dotycząca możliwości skorzystania ze zwolnienia z obowiązku sporządzenia dokumentacji przez podmioty krajowe w sytuacji, gdy transakcja kontrolowana jest realizowana ze spółkami spoza PGK oraz ponoszącymi stratę spółkami z PGK.

Kwestię zwolnienia z obowiązku ze sporządzenia dokumentacji cen transferowych transakcji realizowanych pomiędzy spółkami tworzącymi podatkową grupę kapitałową reguluje bezpośrednio art. 11n pkt. 4 updop.

Warto jednak rozważyć czy strata poniesiona przez spółki wchodzące z skład PGK, z którymi transakcja kontrolowana jest realizowana nie wpłynie na możliwość skorzystania ze zwolnienia z art. 11 pkt. 1 updop przez pozostałe spółki niewchodzące w jej skład.

Aktualne przepisy nie dają jednoznacznej odpowiedzi na wyrażone powyżej wątpliwości. Kwestia ta nie została również dotychczas poruszona przez organy podatkowe oraz nie jest przedmiotem omawianej powyżej interpretacji, chociaż jest to element stanu faktycznego, na gruncie, którego była wydawana interpretacja. Nadal niejasna jest relacja pomiędzy zwolnieniem transakcji krajowych a zwolnieniem transakcji dokonywanych pomiędzy podatnikami należącymi do PGK – podatnicy mogą mieć m.in. wątpliwości czy wartość transakcji realizowanych wewnątrz PGK należy uwzględniać dla potrzeb stwierdzenia przekroczenia progu dokumentacyjnego oraz stosowania innych zwolnień.

W przypadku korzystania ze zwolnień z obowiązków dokumentacyjnych warto zrewidować obowiązki dokumentacyjne, uwzględniając każdorazowo zarówno aktualne przepisy, jak i bieżące stanowisko, wskazane m.in. we wspomnianych interpretacjach podatkowych.