languageRU      languageEN      internationalInternational        phoneZadzwoń do nas: 22 276 61 80

Jesteś tutaj:Start/O RB/Doradztwo Prawne i Podatkowe RB Biuletyn/Numer 15 - Doradztwo Prawne i Podatkowe RB Biuletyn/Transgraniczne przekształcenie spółki a swoboda przedsiębiorczości
czwartek, 14 listopad 2019 10:29

Transgraniczne przekształcenie spółki a swoboda przedsiębiorczości

Kwestia transgranicznego przekształcenia spółki, w związku z postępującą integracją Unii Europejskiej, jest jednym z ważniejszych tematów dotyczących europejskiego prawa spółek. Wyrażona w Traktacie o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej1 swoboda przedsiębiorczości stwarza nowe możliwości w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium UE. W praktyce mamy do czynienia z zastojem legislacyjnym ze strony państw członkowskich oraz instytucji unijnych. W związku z powyższym problematyka ta stała się przedmiotem licznego orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Brak ram prawnych dotyczących transgranicznych przekształceń prowadzi do fragmentacji rozwiązań prawnych i niepewności prawnej, które tworzą bariery w korzystaniu ze swobody przedsiębiorczości. Jednym z głównych postulatów unijnych przedsiębiorców jest stworzenie wyraźnej regulacji dotyczącej transgranicznego przeniesienia siedziby statutowej spółki, połączonej z jej transgranicznym przekształceniem. W Parlamencie Europejskim procedowana jest dyrektywa wprowadzająca odpowiednie procedury do europejskiego prawa spółek, które mają za zadanie harmonizację i ułatwienie transgranicznej mobilności spółek.

 

1. Swoboda przedsiębiorczości w świetle postanowień Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej oraz orzecznictwa sądów UE

1.1. Charakterystyka swobody przedsiębiorczości

Swoboda przedsiębiorczości, obok swobody przepływu towarów, swobody przemieszczania się pracowników, swobody świadczenia usług oraz swobody przepływu kapitału, jest jedną z naczelnych zasad obowiązujących państwa członkowskie Unii Europejskiej, która została zagwarantowana w Traktacie o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Swoboda przedsiębiorczości obejmuje podejmowanie i wykonywanie działalności prowadzonej na własny rachunek, jak również zakładanie i zarządzanie przedsiębiorstwami, a zwłaszcza spółkami w rozumieniu art. 54 akapit drugi TFUE, na warunkach określonych przez ustawodawstwo państwa przyjmującego dla własnych obywateli (art. 49 TFUE). Oznacza to możliwość prowadzenia działalności gospodarczej przez obywateli jednego kraju członkowskiego UE w innym państwie członkowskim na takich samych zasadach, jakie to państwo przewiduje dla swoich obywateli2.

Zgodnie z art. 54 TFUE spółki założone na podstawie prawa państwa członkowskiego i mające swoją statutową siedzibę, zarząd lub główne przedsiębiorstwo wewnątrz Unii, są traktowane jak osoby fizyczne mające obywatelstwo państwa członkowskiego. Przedmiotowy przepis w akapicie drugim definiuje pojęcie spółki wskazując, iż jest to spółka prawa cywilnego lub handlowego, a także spółdzielnia oraz inna osoba prawna prawa publicznego lub prywatnego, pod warunkiem, że ich działalność nastawiona jest na osiąganie zysków.

Zakres swobody przedsiębiorczości został doprecyzowany w wyroku wydanym przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej3 25 lipca 1991 r., jako możliwość samodzielnego i rzeczywistego wykonywania działalności gospodarczej przy pomocy trwałego urządzenia w innym państwie członkowskim na czas nieokreślony”4. Na swobodę przedsiębiorczości zasadniczo składają się trzy elementy, takie jak5:
– „samodzielność: ze swobody przedsiębiorczości korzystać mogą osoby prowadzące samodzielną działalność gospodarczą na własny koszt i na własne ryzyko, zwłaszcza w formie tzw. samozatrudnienia, co odróżnia tę swobodę od swobody przepływu pracowników;
– trwałość: rozumiana jako trwałość organizacyjna, czyli założenie działalności oraz jej prowadzenie w innym państwie, uczestniczenie w sposób ciągły i stały w jego życiu gospodarczym;
– transgraniczność: ochronie swobody przedsiębiorczości podlega jedynie działalność gospodarcza o charakterze transgranicznym, tzn. wykonywana na terytorium innego państwa członkowskiego”6.

1.2. Ograniczenia zasady swobody przedsiębiorczości

Traktat o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej wprowadził, co do zasady, zakaz ograniczania swobody przedsiębiorczości (art. 49 akapit 1 TFUE). Z ograniczaniem swobody przedsiębiorczości możemy mieć do czynienia, gdy państwo członkowskie stosując odpowiednie środki, np. poprzez wprowadzanie regulacji różnicujących pozycję podmiotów z innych państw członkowskich względem podmiotów ojczystych, utrudnia dostęp do rynku lub czyni go mniej atrakcyjnym7. Od tej zasady zostały przewidziane wyjątki wynikające z TFUE, czy orzecznictwa unijnego. Zgodnie z art. 52 TFUE państwa członkowskie mają możliwość ograniczenia swobody przedsiębiorczości względem obywateli innych państw członkowskich, jeżeli wymaga tego konieczność ochrony porządku publicznego, bezpieczeństwa publicznego i zdrowia publicznego.
Państwo członkowskie potencjalnie może ograniczyć dostęp do działalności gospodarczej lub jej wykonywania, jednak w praktyce Trybunał Sprawiedliwości zdecydowanie częściej dopuszczał ograniczenie wjazdu lub pobytu obywateli innych państw członkowskich, niż ograniczenie w rozpoczynaniu lub prowadzeniu działalności gospodarczej8.

Zgodnie z wyrokiem Trybunału Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich z 12 września 2006 r. możliwość ograniczenia swobody przedsiębiorczości występuje w sytuacji, gdy podmiot z innego państwa członkowskiego korzystając ze swobody przedsiębiorczości dopuszcza się jej nadużycia. W przedmiotowym wyroku Trybunał Sprawiedliwości uznał, że wykluczone jest powoływanie się na zakaz ograniczania swobody w przypadku, gdy korzystanie z tej swobody wypełnia znamiona nadużycia lub oszustwa9. W wyroku Trybunału Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich z 30 września 2003 r. dopuszczono możliwość ograniczenia swobody przedsiębiorczości, jeżeli jest to usprawiedliwione istotnymi potrzebami interesu społecznego, a środki podjęte w tym celu: (i) nie są stosowane w sposób dyskryminujący, (ii) są adekwatne dla realizacji zamierzonego celu, (iii) oraz nie wychodzą ponad to, co jest konieczne dla osiągnięcia tego celu10.

2. Transgraniczne przekształcenie i przeniesienie siedziby spółki a swoboda przedsiębiorczości w świetle wybranego orzecznictwa sądów UE

Wyrok w sprawie Daily Mail11 jest jednym z pierwszych wyroków sygnalizujących problematykę przeniesienia siedziby spółki poza granicę kraju, w którym to dana spółka została inkorporowana. Zgodnie z prawem brytyjskim spółki mogą przenieść swoją siedzibę za granicę bez ich likwidacji jedynie za zgodą ministra finansów. Spółka Daily Mail ze względów podatkowych postanowiła przenieść swój zarząd do Holandii. Początkowo zwróciła się ona do ministra finansów z prośbą o wyrażenie zgody na zmianę siedziby, jednak ostatecznie stwierdziła, że procedura ta stanowi ograniczenie swobody przedsiębiorczości wyrażonej w art. 52-58 Traktatu ustanawiającego Europejską Wspólnotę Gospodarczą12 i wystąpiła w związku z tym do Sądu. Trybunał Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich zajął stanowisko, że to na mocy prawodawstwa krajowego powstają i funkcjonują spółki, w związku z czym to do państw członkowskich należy decyzja, czy wprowadzą regulacje umożliwiające przeniesienie siedziby spółki za granicę bez jej likwidowania. Brak takich regulacji nie stanowi ograniczenia swobody przedsiębiorczości. Prawo państwa inkorporacji spółki może zatem ograniczyć, a nawet wykluczyć możliwość korzystania przez spółkę ze swobody przedsiębiorczości w tym zakresie13.

Kolejne rozstrzygnięcie14 dotyczące swobody przedsiębiorczości zapadło 9 marca 1999 r. Sprawa dotyczyła odmowy rejestracji w Danii oddziałów spółki brytyjskiej Centros Ltd, która nie prowadziła działalności gospodarczej na terytorium Wielkiej Brytanii. Spółka została zarejestrowana w Wielkiej Brytanii ze względu na niższe niż w Danii wymagania kapitałowe. Strona duńska argumentowała, że przyjęty sposób prowadzenia działalności miał na celu obejście prawa duńskiego. Trybunał Sprawiedliwości odmówił słuszności stronie duńskiej argumentując, że nie doszło do obejścia prawa, ponieważ z zasady swobody przedsiębiorczości wynika prawo do prowadzenia działalności gospodarczej w takim miejscu, które gwarantuje najmniejsze ograniczenia.

Z kolei w wyroku z 30 września 2003 r.15 Trybunał Sprawiedliwości zaprezentował bardziej liberalne stanowisko. Brytyjska spółka z ograniczoną odpowiedzialnością podjęła działalność na terytorium Holandii poprzez zgłoszenie oddziału do rejestru prowadzonego przez Izbę Handlową w Amsterdamie. Izba uznała, że w świetle prawa holenderskiego Inspire Art prowadzi działalność nie przez oddział, a jako zagraniczna spółka. Zagraniczna spółka zgodnie z prawem holenderskim to spółka, która prawie wyłącznie prowadzi działalność gospodarczą na terytorium Holandii i nie utrzymuje żadnych powiązań z krajem, w którym została zarejestrowana. Dodatkowo na zagranicznych spółkach ciążą dodatkowe wymagania i formalności, których Inspire Art chciała uniknąć. Trybunał Sprawiedliwości stwierdził, że wszelkie krajowe środki mające na celu ograniczenie przeniesienia spółki do innego państwa członkowskiego są zabronione, ponieważ naruszają art. 43 i 48 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską. Ustawa holenderska przewiduje, że osoby, które prowadzą zagraniczną spółkę, za czynności dokonane przez taką spółkę w okresie, gdy spółka nie posiadała minimalnego kapitału, nawet gdy brak powstał po zarejestrowaniu spółki, odpowiadają solidarnie ze spółką. W przypadku spółek krajowych odpowiedzialność obejmuje tylko okres przed rejestracją. Trybunał Sprawiedliwości uznał powyższą praktykę za działanie dyskryminacyjne, której wpływ znacząco ograniczył swobodę przedsiębiorczości.

Przełomowym orzeczeniem w sprawie przeniesienia siedziby spółki do innego państwa jest wyrok z 16 grudnia 2008 r.16. Cartesio Oktato es Szolgaltato Bt, spółka komandytowa utworzona pod prawem węgierskim, złożyła do węgierskiego sądu rejestrowego wniosek o wpis zmiany siedziby spółki, obejmujący jej przeniesienie do Włoch. Sąd rejestrowy odmówił rejestracji zmiany, argumentując to brakiem krajowych przepisów dopuszczających przeniesienie siedziby spółki za granicę. Zamiarem spółki było przeniesienie siedziby za granicę i jednoczesne pozostawanie spółką prawa węgierskiego.

Trybunał Sprawiedliwości wskazał, że swoboda przedsiębiorczości dopuszcza sytuację, w której spółka założona zgodnie z prawem jednego państwa członkowskiego przeniosła swoją siedzibę do innego państwa członkowskiego, jednocześnie podlegając prawu państwa, w którym została inkorporowana. Państwo to ma jednak prawo odmówić tej spółce zachowania statusu spółki krajowej w przypadku, gdy ta spółka zamierza zreorganizować się zgodnie z prawem kraju przyjmującego.

Prawo do transgranicznego przeniesienia siedziby spółki za granicę z zachowaniem jej przynależności do systemu prawnego państwa utworzenia spółki zależy od zasad obowiązujących w państwie pochodzenia17. Mimo iż Trybunał Sprawiedliwości określił, że możliwość wyznaczenia przez spółkę swojej siedziby poza granicami państwa ojczystego zależy od decyzji danego państwa członkowskiego i brak regulacji w prawie krajowym w tej materii nie może zostać uznany za sprzeczny z zasadą swobody przedsiębiorczości, to już zakaz przeniesienia siedziby spółki do innego państwa członkowskiego, połączony ze zmianą statutu personalnego, tj. bez przeprowadzenia likwidacji i rozwiązania spółki, należy uznać za ograniczenie swobody przedsiębiorczości18.

Trybunał Sprawiedliwości wydał 12 lipca 2012 r. rozstrzygnięcie w sprawie Vale19. Spółka prawa włoskiego Vale Construzionii złożyła we włoskim sądzie rejestrowym wniosek o wykreślenie z rejestru w związku z zamiarem przeniesienia siedziby na Węgry. Spółka chciała prowadzić tam działalność gospodarczą, a jednocześnie zaprzestać prowadzenia tej działalności na terytorium Włoch. Włoski sąd rejestrowy wykreślił spółkę z rejestru. Następnie spółka zwróciła się z wnioskiem do węgierskiego sądu o dokonanie wpisu w rejestrze na Węgrzech. Sąd węgierski stanął jednak na stanowisku, że zgodnie z węgierskim prawem spółka utworzona i funkcjonująca na podstawie przepisów innego państwa członkowskiego nie może przenieść swojej siedziby na terytorium Węgier20. Zdaniem węgierskiego Sądu Najwyższego „przeniesienie siedziby spółki podlegającej prawu innego państwa członkowskiego (...), wiążące się z ponownym utworzeniem spółki według prawa węgierskiego i wskazaniem jej włoskiego poprzednika (...) nie może zostać uznane według prawa węgierskiego za przekształcenie, ponieważ krajowe przepisy o przekształceniu mają zastosowanie do sytuacji czysto wewnętrznych”.

Sprawa trafiła do Trybunału Sprawiedliwości, który w swoim rozstrzygnięciu wskazał, że jeżeli przepisy prawa państwa przyjmującego przewidują możliwość dokonania zmiany formy prawnej, tj. przekształcenia spółki, to państwo takie nie może odmówić przekształcenia z udziałem spółki zagranicznej jako przekształcanej. W odmiennym przypadku spółka zagraniczna nie jest traktowana na równi ze spółkami krajowymi, co stanowi naruszenie swobody przedsiębiorczości21. Brak regulacji w prawie krajowym państwa członkowskiego, jak i Unii Europejskiej nie może stanowić przeszkody do dokonania wpisu przekształcenia transgranicznego w rejestrze22.

Ostatnim znaczącym orzeczeniem Trybunału Sprawiedliwości w zakresie transgranicznego przekształcenia spółek jest wyrok z 18 grudnia 2017 r. w sprawie Polbud23. Polbud-Wykonawstwo, spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w likwidacji, na zgromadzeniu wspólników podjęła decyzję o przeniesieniu siedziby do Luksemburga, zmianie firmy na Consoil Geotechnik oraz poddaniu spółki prawu luksemburskiemu. Spółka złożyła wniosek do właściwego sądu rejestrowego o wykreślenie jej z rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego. Sąd rejestrowy wezwał spółkę do przedłożenia dokumentów wymaganych do przeprowadzenia likwidacji (uchwały zgromadzenia wspólników wskazującej przechowawcę ksiąg i dokumentów rozwiązanej spółki, sprawozdań finansowych podpisanych przez likwidatora oraz osobę, której powierzono prowadzenie ksiąg rachunkowych, jak również uchwały zgromadzenia wspólników w przedmiocie zatwierdzenia sprawozdania likwidacyjnego). W ocenie spółki wezwanie sądu było niezasadne, ponieważ spółka przenosząc swoją siedzibę inkorporowała się w Luksemburgu, co oznacza, że kontynuuje swój byt prawny w innym państwie. Sąd rejestrowy oddalił wniosek o wykreślenie spółki, następnie sąd rejonowy oddalił skargę, a sąd okręgowy oddalił apelację.

Po wniesieniu skargi kasacyjnej Sąd Najwyższy zawiesił postępowanie i zwrócił się do Trybunału Sprawiedliwości z pytaniami prejudycjalnymi, dotyczącymi:
1. zgodności art. 270 pkt 2 ustawy z 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych24 (przeniesienie siedziby spółki za granicę jako przyczyna rozwiązania spółki) z art. 49 i 54 TFUE;
2. uznania obowiązku przeprowadzenia postępowania likwidacyjnego spółki przekształcanej jako środka usprawiedliwionego ważnymi potrzebami interesu publicznego; oraz
3. konieczności przeniesienia siedziby głównego przedsiębiorstwa przekształcanej spółki.

Trybunał Sprawiedliwości w odniesieniu do pytania pierwszego i drugiego uznał, że przepisy polskiego Kodeksu spółek handlowych, które wymagają przeprowadzenia likwidacji spółki, w przypadku przeniesienia siedziby spółki za granicę, mogą utrudniać, a nawet uniemożliwiać dokonanie transgranicznego przekształcenia spółki, i jako takie stanowią ograniczenie swobody przedsiębiorczości. Trybunał Sprawiedliwości nie doszukał się również, aby obowiązek przeprowadzenia postępowania likwidacyjnego w przedmiotowej sprawie uzasadniał ograniczenie swobody przedsiębiorczości. Obowiązek przeprowadzenia likwidacji ustanowiony przez przepisy krajowe rozpatrywane w postępowaniu głównym, wykracza poza to, co jest niezbędne dla ochrony interesów wierzycieli, wspólników mniejszościowych i pracowników oraz wykracza poza to, co jest niezbędne dla jego osiągnięcia. Trybunał Sprawiedliwości na trzecie pytanie prejudycjalne odpowiedział, iż art. 49 i 54 TFUE należy interpretować w ten sposób, że swoboda przedsiębiorczości ma zastosowanie do przeniesienia statutowej siedziby spółki, utworzonej na mocy prawa jednego państwa, na terytorium innego państwa w celu przekształcenia jej w spółkę prawa tego innego państwa, w zgodzie z warunkami ustanowionymi w ustawodawstwie tego ostatniego państwa, któremu to przeniesieniu nie towarzyszy przeniesienie miejsca rzeczywistej siedziby rzeczonej spółki.

3. Projekt dyrektywy zmieniającej dyrektywę (UE) 2017/1132 w odniesieniu do transgranicznego przekształcania, łączenia i podziału spółek

W dniu 25 kwietnia 2018 r. Komisja Europejska przedstawiła pakiet zmian w europejskim prawie spółek, obejmującym między innymi wprowadzenie przepisów o transgranicznych przekształceniach, łączeniach i podziałach spółek25. Wniosek ustawodawczy Komisji Europejskiej został odczytany w Parlamencie Europejskim 18 kwietnia 2019 r. Po zatwierdzeniu oraz dokonaniu zmian Parlament Europejski przekazał rezolucję wraz ze stanowiskiem w sprawie wniosku26 do Rady Unii Europejskiej oraz Komisji Europejskiej. Należy zaznaczyć, iż poniższe opracowanie uwzględnia jedynie wersję zaproponowaną przez Parlament Europejski w pierwszym czytaniu, w związku z czym jej brzmienie może ulec zmianie na etapie dalszych prac legislacyjnych.

Zgodnie z art. 86b pkt 2 dyrektywy zmieniającej, transgraniczne przekształcenie oznacza operację, w ramach której spółka, która nie została rozwiązana lub postawiona w stan likwidacji, przekształca formę prawną, pod którą jest zarejestrowana w państwie członkowskim wyjścia, w formę prawną spółki w państwie członkowskim przeznaczenia i przenosi co najmniej swoją siedzibę statutową do państwa członkowskiego przeznaczenia, zachowując przy tym swoją osobowość prawną. Zgodnie z powyższą definicją, aby dana operacja mogła zostać zaklasyfikowana jako transgraniczne przeniesienie, nie jest wymagane rzeczywiste i trwałe przeniesienie spółki do państwa przyjmującego27.

Przepisy procedowanej dyrektywy zmieniającej nakładają na państwa członkowskie szereg obowiązków związanych z zapewnieniem spójnych procedur dotyczących transgranicznego przekształcenia28. Część procedur i formalności, których należy dopełnić w związku z przekształceniem transgranicznym w celu uzyskania zaświadczenia potwierdzającego dopuszczalność przekształcenia, reguluje prawo krajowe państwa członkowskiego wyjścia, natomiast część procedur i formalności wymagających zrealizowania po otrzymaniu zaświadczenia potwierdzającego dopuszczalność przekształcenia, zgodnie z prawem Unii, reguluje prawo krajowe państwa członkowskiego przeznaczenia (art. 86c pkt 4 dyrektywy zmieniającej). Procedury te powinny obejmować sporządzenie i ogłoszenie planu przekształcenia wraz ze sprawozdaniami zarządu dla wspólników i pracowników spółki, poddanie tego planu ocenie niezależnego biegłego, który sporządzi swoją opinię, oraz zatwierdzenie planu uchwałą zgromadzenia wspólników (walnego zgromadzenia) przekształcanej spółki.

Dodatkowo na państwie wyjścia spoczywa obowiązek zapewnienia środków służących do ochrony wspólników mniejszościowych, wierzycieli oraz pracowników przekształcanej spółki. W wyniku operacji transgranicznej wspólnicy często mają do czynienia z sytuacją, w której prawo mające zastosowanie do ich praw zmieniłoby się, ponieważ staliby się wspólnikami spółki podlegającej prawu państwa członkowskiego innemu niż prawo właściwe dla spółki przed przeprowadzeniem operacji. W związku z tym państwa członkowskie powinny przynajmniej oferować prawo wyjścia ze spółki i otrzymania wynagrodzenia za udziały lub akcje w kapitale równej ich wartości w przypadku wspólników posiadających udziały lub akcje z prawem głosu, którzy głosowali przeciwko zatwierdzeniu planu. Państwa członkowskie mogą jednak podjąć decyzję o zaoferowaniu tego prawa również innym wspólnikom, na przykład wspólnikom posiadającym udziały lub akcje bez prawa głosu lub wspólnikom, którzy w wyniku podziału transgranicznego uzyskaliby udziały lub akcje w spółce w innych proporcjach niż posiadali przed operacją, lub wspólnikom, w przypadku których nie nastąpiła zmiana prawa właściwego, ale ich niektóre prawa uległy zmianie w wyniku operacji.

Państwa członkowskie powinny zapewnić odpowiednią ochronę tych wierzycieli, którzy nawiązali stosunki ze spółką zanim podała ona do wiadomości publicznej swój zamiar przeprowadzenia operacji transgranicznej. Oprócz ogólnych przepisów określonych w rozporządzeniu, państwa członkowskie powinny zatem postanowić, że tacy wierzyciele powinni mieć możliwość zgłoszenia roszczenia w państwie członkowskim wyjścia przez okres dwóch lat po ujawnieniu planu przekształcenia transgranicznego. Po ujawnieniu planu wierzyciele powinni mieć też możliwość uwzględnienia potencjalnego wpływu zmiany jurysdykcji i prawa właściwego w wyniku operacji transgranicznej.

Wierzyciele spółki, która ma zostać objęta ochroną, mogą być również aktywnymi i byłymi pracownikami ze zgromadzonymi pracowniczymi nieprzepadalnymi uprawnieniami emerytalnymi i osobami otrzymującymi świadczenia z pracowniczych programów emerytalnych. W celu zapewnienia, aby w wyniku operacji transgranicznej nie nastąpiło nieuzasadnione naruszenie prawa partycypacji pracowników, w przypadku gdy spółka dokonująca operacji transgranicznej działa w ramach systemu partycypacji pracowników, spółka lub spółki powstałe w wyniku operacji transgranicznej powinny zostać zobowiązane do przyjęcia formy prawnej umożliwiającej partycypację, w tym dzięki obecności przedstawicieli pracowników we właściwym organie zarządzającym lub nadzorczym spółki lub spółek. Ponadto w takim przypadku, jeżeli odbywają się negocjacje prowadzone w dobrej wierze pomiędzy spółką a jej pracownikami, powinny być one prowadzone zgodnie z procedurą przewidzianą w dyrektywie 2001/86/WE i służyć znalezieniu polubownego rozwiązania, godzącego prawo spółki do operacji transgranicznej z prawem pracowników do partycypacji. W celu ochrony uzgodnionego rozwiązania bądź zastosowania standardowych zasad w okresie czterech lat, spółka nie powinna mieć możliwości zniesienia prawa partycypacji poprzez przeprowadzanie kolejnych krajowych lub transgranicznych przekształceń

______________________

1 Traktat o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej z 25 marca 1957 r. (Dz.U. 2004 Nr 90 poz. 864 /2/), dalej jako TFUE.
2 M. Szwarc-Kuczer, Swoboda przedsiębiorczości [w:] A. Wróbel (red.), Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Komentarz, t. 1, Wolters Kluwer, Warszawa 2012, s. 855.
3 Dalej jako Trybunał Sprawiedliwości lub TSUE.
4 Wyrok TSWE z 25 lipca 1991 r., The Queen przeciwko Secretary of State for Transport, ex parte Factortame Ltd oraz inni, C-221/89, EU:C:1991:320.
5 J. Napierała, Swoboda przedsiębiorczości [w:] A. Szumański (red), Prawo spółek handlowych. Tom 2B System Prawa Handlowego, 2019, LEX.
6 G. Maśloch, Przedsiębiorstwa paneuropejskie wobec konsolidacji, fuzji i przejęć a gospodarka Polski: szansa czy wykluczenie z gry o rozwój? [w:] Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego, 2013, s. 215; wyrok TSUE z 29 listopada 2011 r., National Grid Indus BV przeciwko Inspecteur van de Belastingdienst Rijnmond/kantoor Rotterdam, C‑371/10, EU:C:2011:785, pkt 42 i przytoczone tam orzecznictwo.
7 Wyrok TSWE z 31 marca 1993 r., Dieter Kraus przeciwko Land Baden-Württemberg, C-19/92, EU:C:1993:125; M. Szwarc, Ograniczenia swobody zakładania przedsiębiorstw i świadczenia usług w świetle orzecznictwa Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości, „Studia Prawnicze” nr 2/2001, s. 83-107, także: Teza 38 wyroku TSWE z 1 czerwca 2006 r., Innoventif Limited, C-453/04, EU:C:2006:361.
8 M. Szwarc-Kuczer, Ograniczenia dostępu do działalności lub jej wykonywania [w:] D. Miąsik, N. Półtorak, A. Wróbel (red), Traktat o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Komentarz. Tom I, art. 52 TFUE, Lex.
9 Wyrok TSWE z 12 września 2006 r., Cadbury Schweppes plc i Cadbury Schweppes Overseas Ltd przeciwko Commissioners of Irland Revenue, C-196/04, EU:C:2006:544.
10 Wyrok TSWE z 30 września 2003 r., Kamer van Koophandel en Fabrieken voor Amsterdam przeciwko Inspire Art Ltd, C-167/01, EU:C:2003:512.
11 Wyrok TSWE z 27 września 1988 r., The Queen przeciwko H. M. Treasury and Commissioners of Inland Revenue, ex parte Daily Mail and General Trust plc., C-81/87, EU:C:1988:456.
12 Obecnie zastąpiony przez Traktat o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej.
13 J. Napierała, Swoboda przedsiębiorczości, op. cit.
14 Wyrok TSWE z 9 marca 1999 r., Centros Ltd przeciwko Erhvervs- og Selskabsstyrelsen, C-212/97, EU:C:1999:126.
15 Wyrok TSWE z 30 września 2003 r., Kamer van Koophandel en Fabrieken voor Amsterdam przeciwko Inspire Art Ltd, C-167/01, EU:C:2003:512.
15 Wyrok TSWE z 16 grudnia 2008 r., Cartesio Oktató és Szolgáltató bt, C-210/06.
17 V. Korom, P. Metzinger, Freedom of Establishment for Companies: The Europe-an Court of Justice Confirms and Refines Its Daily Mail Decision in the Cartesio Case, European Company and Financial Law Review, 2009, no. 1, s. 148.
18 A. Dorabialska, Transgraniczne przeniesienie siedziby statutowej spółki w świetle wybranych regulacji krajowych państw europejskich, PPH 5/2010, s. 53.
19 Wyrok TSUE z 12 lipca 2012 r., Vale Építési Kft, C-378/10, EU:C:2012:440.
20 A. Sobiech, Ograniczenie mobilności spółek w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości, Studia Oeconomica Posnaniensia, 2015, vol. 3, nr 3, s. 103.
21 J. Napierała, Swoboda przedsiębiorczości, op. cit.
22 K. Oplustil, Transgraniczne przekształcenie spółki, „Monitor Prawa Handlowego” 2012, nr 4, s. 56.
23 Wyrok TSUE z 25 października 2017 r., Polbud-Wykonawstwo sp. z o.o. w likwidacji, C-106/16, EU:C:2017:804.
24 Dz.U. 2019 poz. 505.
25 Wniosek KE w sprawie dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającej dyrektywę (UE) 2017/1132 w odniesieniu do transgranicznego przekształcania, łączenia i podziału spółek (COM(2018) 241 final.
26 Rezolucja ustawodawcza Parlamentu Europejskiego z 18 kwietnia 2019 r. w sprawie wniosku dotyczącego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającej dyrektywę (UE) 2017/1132 w odniesieniu do transgranicznego przekształcania, łączenia i podziału spółek (COM(2018)0241 – C8-0167/2018 – 2018/0114(COD)), dalej jako dyrektywa zmieniająca.
27 A. Mucha, K. Oplustil, Transgraniczne przekształcenie i przeniesienie siedziby polskiej spółki kapitałowej po wyroku Trybunału Sprawiedliwości C-106/16, PPH 2018/11/10-21, s. 12.
28 Ibidem.

Ernest Bucior

Radca prawny, członek Okręgowej Izby Radców Prawnych w Warszawie. Z kancelarią Russell Bedford Dmowski i Wspólnicy Kancelaria Adwokacka Sp. k. związany od 2019 r. Posiada doświadczenie zawodowe w zakresie obsługi korporacyjnej spółek, transakcji M&A oraz restrukturyzacji. W Kancelarii zajmuje się bieżącą obsługą podmiotów gospodarczych. Absolwent Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie.

Nasze publikacje

rbiuletyn

 

lipiec-wrzesień 2023

RB Biuletyn numer 44

pobierz magazyn

Nasze publikacje

rb restrukturyzacje             russellbedford             rbdombrokersi