Zgodnie z art. 5 ust. 3b ustawy z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów, jeżeli decyzja o uznaniu dłużnika alimentacyjnego za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych stanie się ostateczna, organ właściwy dłużnika składa wniosek o ściganie za przestępstwo określone w art. 209 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny oraz po uzyskaniu z centralnej ewidencji kierowców informacji, że dłużnik alimentacyjny posiada uprawnienie do kierowania pojazdami, kieruje wniosek do starosty o zatrzymanie prawa jazdy dłużnika alimentacyjnego wraz z odpisem tej decyzji. Z kolei art. 5 ust. 5 ustawy stanowi, że na podstawie wniosku, o którym mowa w ust. 3b, starosta wydaje decyzję o zatrzymaniu prawa jazdy.
W przypadku, kiedy decyzja o uznaniu dłużnika alimentacyjnego za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych stanie się ostateczna, organ właściwy dłużnika kieruje wniosek do starosty o zatrzymanie prawa jazdy dłużnika alimentacyjnego
Powyższe rozstrzygnięcia nie mają zatem charakteru uznaniowego, co prowadzi do uznania, że w przypadku kumulatywnego spełnienia wskazanych w przepisach przesłanek, właściwe organy administracji publicznej są zobligowanie do wydania decyzji. (wyrok WSA w Białymstoku z dnia 28 lutego 2019 r., sygn. akt II SA/Bk 757/2018). Należy również wskazać, że organ nie dokonuje oceny spełnienia przesłanek określonych w art. 5 ust. 3 ustawy. W postępowaniu w sprawie zatrzymania prawa jazdy nie mogą być więc podnoszone zarzuty dotyczące postępowania o uznanie dłużnika alimentacyjnego za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych, prowadzonego na podstawie art. 5 ust. 3 ustawy. Starosta poprzestaje jedynie na stwierdzeniu, że w obrocie prawnym pozostaje ostateczna decyzja w tym przedmiocie (por. wyrok WSA w Poznaniu z dnia 22 sierpnia 2019 r., sygn. akt IV SA/Po 1191/18).
W ocenie sądu przepis art. 5 ust. 3b pkt 2 ustawy jest jednoznaczny i nie budzi wątpliwości interpretacyjnych. W przypadku, kiedy decyzja o uznaniu dłużnika alimentacyjnego za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych stanie się ostateczna, organ właściwy dłużnika kieruje wniosek do starosty o zatrzymanie prawa jazdy dłużnika alimentacyjnego, dołączając odpis tej decyzji. Na podstawie wniosku, o którym mowa w ust. 3b, starosta wydaje decyzję o zatrzymaniu prawa jazdy (art. 5 ust. 5 ustawy). Organ orzekający o zatrzymaniu prawa jazdy nie może natomiast ponownie weryfikować sytuacji materialnej i osobistej dłużnika, skoro tego rodzaju okoliczności powinny być uprzednio ustalone w odrębnym postępowaniu, dotyczącym uznania za dłużnika alimentacyjnego (tak m.in. NSA w wyroku z dnia 14 października 2016 r., sygn. akt I OSK 287/15).
Źródło, WSA Białystok, sygn. II SA/Bk 242/19
Autor: Michał Wasilenko
Adwokat, Senior Associate w Departamencie Prawnym, członek Izby Adwokackiej w Lublinie, absolwent Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Specjalizuje się w prawie spółek handlowych oraz w prawie cywilnym.
