Regulacje kapitału zakładowego wg prawa polskiego
Kapitał zakładowy spółki z ograniczoną odpowiedzialnością powinien wynosić co najmniej 5000 złotych, a wartość nominalna udziału nie może być niższa niż 50 złotych. Wysokość kapitału zakładowego, jak i wartość nominalna udziałów objętych przez poszczególnych wspólników muszą być określone w umowie spółki. W przypadku spółki z ograniczoną odpowiedzialnością nie ma obowiązku dokonywania odpisów na kapitał zapasowy w celu tworzenia rezerw na pokrycie strat. Udziały nie mogą być obejmowane poniżej ich wartości nominalnej. Jeżeli udział jest obejmowany po cenie wyższej od wartości nominalnej, nadwyżkę przelewa się do kapitału zapasowego. Jeżeli w spółce z o.o. nie wystąpiło agio lub też nie były nałożone dopłaty do udziałów, w spółce może w ogóle nie występować kapitał zapasowy.
Stała wysokość kapitału zakładowego
Udział, podobnie jak i kapitał zakładowy, musi być wyrażony w odpowiedniej kwocie pieniężnej, w walucie polskiej, ponieważ kapitał zakładowy, jako wielkość liczbowa, powinna mieć stałą wysokość, aby możliwe było ujęcie określonej liczbowo wielkości w pasywach bilansu spółki. Niedopuszczalne jest określenie wysokości kapitału zakładowego w walucie obcej jako równowartość w złotych kwoty wyrażonej w obcej walucie, np. wg kursu średniego ogłaszanego przez NBP, bowiem zmienny kurs waluty naruszyłby obowiązek określenia kapitału zakładowego w stałej kwocie. Zmienny kurs waluty naruszałby bowiem wymóg określenia kapitału zakładowego w stałej kwocie, jedynie waluta polska zapewnia zasadę stałości.
Zastosowanie art. 30 ust o rachunkowości
Dlatego także, wkład pieniężny wspólnika wnoszony do spółki z o.o. musi być wyrażony w walucie polskiej. Możliwe jednak jest wykonanie zobowiązania wniesienia wkładu w walucie obcej i przeliczenie kwoty na walutę polską zgodnie z dyspozycją z art. 30 ust. 2 pkt 2 ustawy o rachunkowości („UoR”).
Przepis ten mówi, iż wyrażone w walutach obcych operacje gospodarcze ujmuje się w księgach rachunkowych na dzień ich przeprowadzenia – o ile odrębne przepisy dotyczące środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej i innych krajów Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz środków niepodlegających zwrotowi, pochodzących ze źródeł zagranicznych nie stanowią inaczej - odpowiednio po kursie: faktycznie zastosowanym w tym dniu, wynikającym z charakteru operacji – w przypadku sprzedaży lub kupna walut oraz zapłaty należności lub zobowiązań lub średnim ogłoszonym dla danej waluty przez Narodowy Bank Polski z dnia poprzedzającego ten dzień - w przypadku zapłaty należności lub zobowiązań, jeżeli nie jest zasadne zastosowanie kursu, o którym mowa w pkt 1, a także w przypadku pozostałych operacji. Reasumując, w sytuacji potrzeby określenia wysokości kapitału zakładowego, który ma być pokryty wkładem wniesionym w walucie obcej, zastosować należy średni kurs ogłoszony dla rzeczonej waluty przez Narodowy Bank Polski z dnia poprzedzającego podjęcie uchwały podwyższenia kapitału zakładowego. Uchwała w sprawie podwyższenia kapitału może zawierać kwotę w złotych i przewidywać, że jej płatność nastąpi w walucie obcej. W takiej sytuacji, w związku z wahaniami kursów walut może powstać różnica między wartością uchwalonych wkładów a wartością wkładów wpłaconych. Na zasadzie art. 154 § 3 k.s.h. udziały w spółkach z o.o. nie mogą być obejmowane poniżej ich wartości nominalnej, w związku z czym w sytuacji powstania niedopłaty zaktualizuje się konieczność uzupełnienia środków. Warto wskazać , iż kodeks spółek handlowych nie przewiduje określonego postępowania w przypadku zaistnienia nadpłaty.
Decyzja o wniesieniu wkładów na pokrycie kapitału zakładowego w walucie obcej niesie za sobą ryzyko powstania różnic kursowych. W sytuacji powstania ujemnych różnic kursowych w związku z wniesieniem wkładu w walucie obcej, wskazanym rozwiązaniem jest uzupełnienie przez wspólnika brakującej kwoty wartości wkładu.
Autor: Barbara Figas, adwokat Russell Bedford Poland
