Podwyższenie wynagrodzeń pełnomocników z urzędu?

Z uzasadnienia omawianego projektu wynika, że zainicjowanie omawianych zmian ma na celu uczynienie zadość standardom wyłożonym w dwóch orzeczeniach Trybunału Konstytucyjnego: wyroku z dnia 23 kwietnia 2020 r. (sygn. akt SK 66/19) oraz postanowieniu z dnia 29 kwietnia 2020 r. (sygn. akt S 1/20). W obu wzmiankowanych sprawach Trybunał rozpatrywał kwestię zgodności zasady równości wynikającej z art. 32 ust. 1 Konstytucji oraz związanej z nią zasady równej ochrony własności i innych praw majątkowych, zawartej w art. 64 ust. 2 Konstytucji, w kontekście treści rozporządzeń Ministra Sprawiedliwości różnicujących zasady ustalania wysokości opłat za czynności adwokatów i radców prawnych działających z urzędu od zasad ustalania wynagrodzeń pełnomocników z wyboru. Należy przy tym przypomnieć, że w stanie prawnym, który legł u podstaw obu orzeczeń, adwokatom i radcom prawnym działającym z urzędu przysługiwało wynagrodzenie w wysokości nie wyższej, niż połowa wynagrodzenia maksymalnego, a jednocześnie nie wyższej niż wartość przedmiotu sprawy.

Trybunał Konstytucyjny doszedł do wniosku, że brak jest wystarczających podstaw do różnicowania sytuacji prawnej obu grup pełnomocników, w związku z czym analizowane przepisy prowadziły do dyskryminacji pełnomocników działających na polecenie państwa. W ocenie Senatu owej dyskryminacji nie zniwelowała nowa treść rozporządzeń ministerialnych z 2016 r., w związku z czym omawiana nowelizacja była niezbędna do wdrożenia standardów konstytucyjnych wyklarowanych w orzeczeniach Trybunału Konstytucyjnego z 2020 r.

Jeżeli chodzi o kwestie „techniczne”, należy zauważyć, że nowe zasady ustalania wynagrodzeń mają być stosowane do spraw wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie nowego brzmienia przepisów.

Na koniec należy podkreślić, że przedstawiona zmiana przepisów stanowi krok w stronę urealnienia wynagrodzeń, których wysokość od dawna poddawana była ustawicznej krytyce środowiska prawniczego.