Dnia 18 września br. w życie weszła pierwsza część przepisów ustawy z dnia 19 lipca 2019 roku o przeciwdziałaniu marnowaniu żywności (Dz.U. z 2019 r., poz. 1680). Ustawodawca przewidział konsekwencje finansowe nieprzestrzegania przepisów ustawy, z tym zastrzeżeniem, że wejdą w życie dopiero z dniem 1 marca 2020 roku wraz z drugą częścią przepisów tj. art. 5 – 14 ustawy.
Kolejnym zobowiązaniem ciążącym na sprzedawcy żywności na podstawie przepisów ustawy o przeciwdziałaniu marnowaniu żywności jest prowadzenie w jednostce handlu wszelkiego rodzaju kampanii edukacyjno-informacyjnych w zakresie racjonalnego gospodarowania żywnością oraz przeciwdziałaniu marnowaniu żywności
Zacieśnianie więzi między biznesem a III sektorem
Zgodnie z nową ustawą każdy sprzedawca żywności zobowiązany jest zawrzeć umowę z wybraną przez siebie organizacją pozarządową. Porozumienie w formie pisemnej lub elektronicznej dotyczyć ma nieodpłatnego przekazywania żywności spełniającej wymogi prawa żywnościowego, jednakże jednocześnie nieprzeznaczonej z jakiś względów do sprzedaży. Powodem, dla których produkty nie mogły zostać zakwalifikowane do normalnej sprzedaży, jest między innymi wada wyglądu produktu, w tym także wady opakowań, z wyjątkiem określonej w ustawie części napojów alkoholowych i bezalkoholowych.
Umowa zawarta między sprzedawcą żywności, a organizacją pozarządową powinna zawierać w szczególności postanowienia dotyczące:
- czasu i sposobu przekazywania żywności organizacji pozarządowej oraz rodzaju przekazywanej żywności organizacji pozarządowej, z przeznaczeniem jej na wykonywanie przez tę organizację zadań w zakresie określonym w innych przepisach ustawy;
- podziału kosztów odbioru i dystrybucji żywności pomiędzy stronami umowy;
- przypadków, w których organizacja pozarządowa może zrezygnować lub odmówić odbioru żywności;
- okresu obowiązywania umowy oraz odpowiedzialności stron za niedotrzymanie warunków umowy, w tym warunków wypowiedzenia.
W przypadku wypowiedzenia umowy sprzedawca żywności zobowiązany jest zawrzeć nową umowę z inną wybraną dowolnie organizacją pozarządową, w terminie 14 dni od dnia rozwiązania umowy. Stanowi to swoistą motywację dla sprzedawcy żywności, aby w jak najkrótszym czasie wywiązał się z ustawowego obowiązku, bez konieczności zwiększenia ilości żywności niezdatnej do sprzedaży, a gotowej do przekazania.
Obowiązek prowadzenia kampanii informacyjnej
Kolejnym zobowiązaniem ciążącym na sprzedawcy żywności na podstawie przepisów ustawy o przeciwdziałaniu marnowaniu żywności jest prowadzenie w jednostce handlu wszelkiego rodzaju kampanii edukacyjno-informacyjnych w zakresie racjonalnego gospodarowania żywnością oraz przeciwdziałaniu marnowaniu żywności. Kampanie muszą być organizowanie co najmniej raz w roku przez dwa kolejne tygodnie, przy jednoczesnej współpracy wybranej przez sprzedawcę żywności organizacji pozarządowej.
Mimo tak skonstruowanej nowej ustawy, która nakłada na sprzedawcę żywności szereg nowych, nieznanych mu dotąd obowiązków, ustawodawca zaproponował rozwiązanie przejściowe, tak, aby każdy obowiązany mógł bez pośpiechu wprowadzić w życie nowe regulacje.
Mowa przede wszystkim o rozumieniu pojęcia „sprzedawca żywności”, a mianowicie, przez pierwsze dwa lata od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy przez „sprzedawcę żywności” rozumie się podmiot prowadzący detaliczny lub hurtowy handel produktami spożywczymi na powierzchni powyżej 400 m2, w której przychody ze sprzedaży środków spożywczych stanowią nie mniej niż 50% przychodów ze sprzedaży wszystkich oferowanych towarów. Niniejsza definicja różni się od tej wskazanej na początku ustawy, która to będzie obowiązywała po upływie wskazanych dwóch lat od dnia wejścia w życie ustawy.
Ponadto na zawarcie pierwszej umowy z organizacją pozarządową sprzedawca żywności zyskał pięć miesięcy od wejścia w życie ustawy.
Zasadności i skuteczności rozwiązań zawartych w niniejszej ustawie na ten moment nie da się wykazać, jednakże tym zajmie się Główny Inspektor Ochrony Środowiska, po upływie 18 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy.
Autor: Nikol Małaszewska-Dąbrowska
Manager w Departamencie Prawnym. Od 2011 roku zajmuje się doradztwem dla wiodących firm z różnych sektorów gospodarki. Wieloletni praktyk, posiada bogate doświadczenie w prowadzeniu kompleksowych projektów z zakresu prawa krajowego i międzynarodowego. Uczestniczy w przeglądach prawnych i podatkowych prowadzonych pod kątem identyfikacji ryzyka. Jest także autorem licznych artykułów o tematyce podatkowej, publikowanych w prasie branżowej.
