Podatek estoński jest jednym z rozwiązań, jakie było zapowiadane w Krajowy Programie Reform do wprowadzenia w 2020 r., z planowanym wejściem w życie od 2021 roku. Dzisiaj w połowie 2020 roku, projekt przepisów nie został jeszcze przedstawiony do dyskusji, ale Ministerstwo Finansów podtrzymuje zamiar wprowadzenia takiej formy opodatkowania od początku 2021 roku. Pomimo braku formalnego projektu ustawy, MF proponuje podatnikom rozwiązanie ankiety, z której mogą się dowiedzieć, czy ten zapowiadany system opodatkowania dochodów będzie mogło znaleźć zastosowanie do ich firmy. Ankieta jest prosta składa się z kilkunastu pytań, opartych na znanych na chwilą obecną planowanych przesłankach zastosowania opodatkowania w formule estońskiego CIT-u. Już na pierwszej stronie ankiety wyświetla się zastrzeżenie, że „w toku prac nad projektem wskazane kryteria mogą ulec zmianie”. Po wypełnieniu ankiety ukazuje się podsumowanie, na którym zaznaczone są odpowiedzi respondenta ze wskazaniem, czy spełnia on przewidywane warunki (odpowiedzi, w przypadku których warunek jest spełniony są zaznaczone kolorem zielonym, pozostałe czerwonym) i właściwie jest to cała ankieta, wynik można sobie jeszcze wydrukować.
Pozostaje pytanie jaki jest cel wprowadzania narzędzia, które pozwala na zbadanie potencjalnej możliwości zastosowania rozwiązania prawnego, dla którego nie opublikowano jeszcze nawet projektu ustawy. Tego rodzaju działanie mogłoby być podyktowane zamiarem zbadania zasięgu działania projektowanego rozwiązania, ale to raczej nie ma miejsca w tym przypadku, ponieważ ten zasięg jest łatwy do ustalenia i znany ustawodawcy, szczególnie, że na tym samym portalu rządowym publikowane są materiały informacyjne, zgodnie z którymi estoński CIT ma dotyczyć 200 tysięcy spółek w Polsce. Ankieta nie zbiera też żadnych danych, które można byłoby wykorzystać w toku prac nad projektem przepisów, ponieważ nie zawiera pytań dotyczących zapotrzebowania respondentów na przedstawione czy też wariantowe rozwiązania. Formalnie nie są to konsultacje społeczne, ponieważ takie można prowadzić dopiero w trakcie procesu legislacyjnego i mogą dotyczyć projektów podanych do publicznej wiadomości.
A zatem ankieta przedstawiona przez MF służy jedynie celom informacyjnym i promocyjnym – MF informuje o tym, że pracuje nad nowym rozwiązaniem i przedstawia jakie są najbardziej prawdopodobne warunki tego rozwiązania a wykorzystanie do tego celu ankiety być może zwiększy zakres adresatów, do których taka informacja dotrze akurat na początku lipca, dla wielu osób tuż przed rozpoczynającym się sezonem urlopowym. Być może dzięki temu niektórzy spędzą urlop w przyjemniejszym nastroju mając na uwadze korzystne rozwiązania opodatkowania dochodu jakie na nich czeka (prawdopodobnie) już w 2021 roku.
Na czym ma polegać nowe rozwiązanie
W modelu „estońskim” mikro i mali przedsiębiorcy zobowiązani byliby do zapłaty podatku dopiero w momencie wypłaty zysku, np. w postaci dywidendy. Tym samym do czasu, gdy przedsiębiorca dokonuje ciągłej reinwestycji zysków, nie płaciłby podatku. Na ten moment w obowiązującym stanie prawnym podatek CIT regulowany jest od wypracowanego w danym roku zysku. W modelu „estońskim” nie będzie obowiązku wpłaty zaliczek w trakcie roku ani wpłaty podatku na podstawie rocznej deklaracji, do momentu w którym spółka nie zdecyduje o dokonaniu wypłaty zysku na rzecz wspólników.
Dla kogo przewidywana jest możliwość tego typu rozliczenia
Estoński CIT skierowany jest do spółek z ograniczoną odpowiedzialnością i spółek akcyjnych, które jednocześnie zaliczają się ze względu na wysokość przychodów do spółek małych lub średnich, czyli ich roczny przychód nie przekracza 50 mln złotych. Ponadto spółki te muszą spełnić łącznie poniższe warunki:
- nie posiadają udziałów w innych podmiotach,
- zatrudniają co najmniej 3 pracowników - oprócz udziałowców,
- ich przychody pasywne nie przewyższają przychodów z działalności operacyjnej,
- wykazują nakłady inwestycyjne.
Przedstawione rozwiązanie wygląda atrakcyjnie – w Polsce większość spółek zalicza się do kategorii spółek małych lub średnich a konieczność odprowadzenia podatku od nawet niewielkich dochodów, które często udaje się wypracować po wielu miesiącach a czasem latach nakładów jest czynnikiem zarówno spowalniającym rozwój jak i mogącym działać zniechęcająco do tej formy działalności.
Po drugie – od momentu zapowiedzi wprowadzenia takiego rozwiązania pod koniec 2019 roku do chwili obecnej niewiele się zmieniło jeśli chodzi o podstawy do wprowadzenia tego rozwiązania – jeżeli ten system opodatkowania ma obowiązywać od 2021 roku - aktualnie kluczowym aspektem jest przedstawienie konkretnego projektu przepisów, który będzie poddany procesowi legislacyjnemu, w tym konsultacjom społecznym, co może pozwolić na wprowadzenie skutecznego i dobrze funkcjonującego narzędzia.
Ankieta jest w chwili obecnej dostępna pod linkiem:
https://www.podatki.gov.pl/estonski-cit/
Autor:
Leszek Dutkiewicz, partner Russell Bedford Poland. Związany z firmą od 2011 roku. Dyrektor biura RBP w Katowicach. W latach 2008 – 2011 pracował dla czołowych firm doradczych (Ernst&Young, KPMG, BDO) świadcząc usługi z zakresu doradztwa podatkowego. Specjalizuje się w prawie podatkowym i gospodarczym, przede wszystkim w zakresie prawa podatkowego międzynarodowego, postępowań podatkowych, podatku VAT oraz cen transakcyjnych. Autor publikacji o tematyce związanej z prawem podatkowym, cywilnym i międzynarodowym. Wykładowca na szkoleniach z zakresu prawa podatkowego. Posiada wykształcenie prawnicze, w 2008 roku ukończył studia na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego.
