Wspomniana zasada nie ma jednak zastosowania do działań władzy państwowej wobec obywateli. W tej kwestii mechanizm jest odwrotny. Zgodnie z art. 7. Konstytucji RP „organy władzy publicznej działają na podstawie i w granicach prawa”. Z tego z kolei wynika, że organy państwowe mogą podejmować działania władcze wobec obywateli tylko wtedy jeśli przepis prawny wyraźnie na to pozwala. Nie można też rozszerzać takich uprawnień ponad granice ustawowe. To jest fundament prawa konstytucyjnego nie tylko w Polsce, ale w całej zachodniej kulturze prawnej.
Z drugiej strony dowodem w sprawie może być wszystko co nie zostało wyłączone przez ustawę z katalogu dowodów (np. tajemnica spowiedzi). Zasady prawne niekiedy ze sobą kolidują.
Media społecznościowe jako dowód, że ktoś nie choruje
Pracownik, który uzyskuje zwolnienie lekarskie w celach wypoczynkowych, a nie zdrowotnych może sam nieświadomie ujawnić stworzoną przez siebie iluzję. Jedno zdjęcie z wakacji wrzucone na wirtualny profil w czasie udawanej choroby to potencjalny dowód nieuczciwości wobec pracodawcy i ZUS-u. Z tego powodu niektórzy urzędnicy szukają dowodów w mediach społecznościowych.
Czy takie działanie ZUS-u jest dopuszczalne? Nie ma żadnego przepisu prawnego, który pozwala tej instytucji na przeglądanie prywatnych profili w Internecie. Z drugiej strony takie informacje z wirtualnej rzeczywistości nie zostały objęte zakazem dowodowym przez ustawę.
Sprawa wydaje się kontrowersyjna jednak do tej pory więcej argumentów prawnych wydawało się przemawiać na korzyść ZUS-u. Niektórzy mieli nadzieję, że pomoc dla ochrony naszej prywatności przyjdzie z Brukseli wraz z wejściem w życie regulacji dotyczących ochrony danych osobowych (rozporządzenie RODO).
Unijne rozporządzenie RODO powinno dać nową jakość
Rozporządzenie RODO jest aktem prawnym wyznaczającym standardy ochrony danych osobowych w UE. Podstawowy cel tych regulacji to więcej gwarancji prywatności. RODO zakłada, że przetwarzanie danych osobowych odbywa się za wyraźną zgodą konkretnej osoby. Prywatne firmy i organy państwowe nie mogą dowolnie pozyskiwać danych pozwalających na identyfikację czyjejś tożsamości.
Wydawało się, że wejście w życie unijnych przepisów sprawi, że ZUS porzuci metodę weryfikacji obywateli przy użyciu mediów społecznościowych. Niestety wszystko wskazuje na to, że nikt nie zamierza rezygnować z kontrowersyjnej praktyki postępowania.
Wykrywanie nierzetelnych zwolnień lekarskich przy użyciu zdjęć z wakacji może wydawać się błahostką jednak to tylko wycinek większej całości. Chodzi o wyważenie granic pomiędzy interesem państwa i ochroną prywatności.
Źródło: https://www.forbes.pl/praca/czy-zus-moze-sprawdzac-na-profile-w-mediach-spolecznosciowych/x4rvl1q
Autor:
Andrzej Dmowski
Partner Zarządzający Russell Bedford, Doktor Nauk Prawnych, Adwokat, Doradca Podatkowy, Doradca Restrukturyzacyjny, Certified Public Accountant – Biegły Rewident w Irlandii, Certified Fraud Examiner - Biegły ds. Wykrywania Przestępstw i Nadużyć Gospodarczych, Certified Internal Controls Auditor - Międzynarodowy Audytor Wewnętrzny. Absolwent University of Cambridge - British Centre for English and European Legal Studies - Faculty of Law and Administration, absolwent i stypendysta Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego. Specjalizuje się w rozliczeniach transakcji między podmiotami powiązanymi - transfer pricing, aspektach prawno-podatkowych M&A oraz zagadnieniach dotyczących pochodnych instrumentów finansowych.
