W dniu 07.06. Sejm uchwalił kolejne prawo, przygotowane w ramach pakietu „100 zmian dla firm”. Ustawa o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej reguluje wiele kwestii, które dotychczas leżały odłogiem, czekając na legislacyjnych półkach. Niemniej potrzeba nam kolejnych zmian, które uregulują w pełni kwestię sukcesji np. w przypadku spółek.
Płynne przekazanie
Potrzeba prawnego uregulowania kwestii przenoszenia własności przedsiębiorstwa po śmierci jego właściciela stała się paląca ze względu na problem starzejącego się społeczeństwa. Kiedy do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG) zaczęło co miesiąc spływać około 100 zgłoszeń śmierci właścicieli firm, a statystyki pokazały, że liczba ta będzie wzrastać, Rząd postanowił w końcu zareagować. Przegłosowana ustawa uprościła sprawę dziedziczenia firmy zarządzanej przez osobę fizyczną. Obecnie firma po śmierci właściciela zachowuje NIP, ciągłość rozliczeń podatkowych. Osoba dziedzicząca może wykonywać koncesję, pozyskuje zezwolenia uzyskane przez poprzednika i jego kontrakty handlowe.
Powołanie zarządcy sukcesyjnego
Ustawa wprowadziła też możliwość ustanowienia tzw. zarządcy sukcesyjnego, który ma za zadanie zająć się postępowaniem spadkowym. Może go powołać przedsiębiorca jeszcze za życia (w formie pisemnej pod rygorem nieważności oraz poprzez zgłoszenie do CEIDG) lub jego następca prawny (wymagana jest forma aktu notarialnego, zgoda zarządcy oraz wpis do CEIDG). KRDP zwraca uwagę na to, że w tej roli świetnie sprawdzą się doradcy podatkowi. Osoba, która zna przedsiębiorstwo, a jednocześnie nie jest związana emocjonalnie z właścicielem, może sprawniej pokierować sukcesją niż członek czy przyjaciel rodziny. Ponadto doradcy nie podlegają obowiązkowi ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej, co znacznie obniża koszty zarządu sukcesyjnego. Specjaliści podkreślają, że potrzeba rozbudowania tej instytucji, ponieważ sukcesja to często skomplikowany proces, wymagający uwzględnienia stanu finansowego, prawnego i podatkowego. Wzorem np. Austrii czy Luksemburga rozwiązaniem z pewnością bardziej pomocnym niż zarządca, byłaby możliwość tworzenia fundacji rodzinnych lub trustów, które pilnowałyby zasad funkcjonowania firmy, określonych przez przekazującego firmę.
Wyzwania dla rządu
Biznes rodzinny, na którym stoi polska przedsiębiorczość, to nie tylko przedsiębiorstwa osób fizycznych, ale też te będące pod zarządem osób prawnych, które również wymagają legislacyjnych rozwiązań na wypadek śmierci głównego lub też jednego z zarządzających. Nadal jest tu mnóstwo do zrobienia, a zmiany mogłyby obejmować m.in. ułatwienia w przekształcaniu formy spółek, jak też preferencyjne podatki w zakresie przenoszenia kapitału,
Autor:
Katarzyna Kołbuś - Redaktor prowadząca RB Magazine. Od ponad 10 lat związana z prasą branżową, m.in. Gazetą Finansową i portalem ipip.com.pl, który poświęcony jest finansom, podatkom, prawu, polityce i gospodarce. Ukończyła filologię polską na UMCS oraz językową redakcję tekstu na UW.
