languageRU      languageEN      internationalInternational        phoneZadzwoń do nas: 22 276 61 80

Nasze usługi

Nasze usługi

W znowelizowanej ustawie o rachunkowości katalog jednostek, których sprawozdania finansowe podlegają corocznie obowiązkowemu badaniu przez biegłego rewidenta, został rozszerzony o krajowe instytucje płatnicze i instytucje pieniądza elektronicznego (art. 64 ust. 1 pkt 2b znowelizowanej UoR).

Wraz ze zbliżającym się końcem roku kalendarzowego po raz kolejny nastąpi okres wytężonej pracy dla działów finansowo księgowych. W wielu firmach w najbliższych miesiącach rozpoczną się badania wstępne sprawozdań finansowych, których ostatecznym efektem na początku przyszłego roku będzie wyrażenie przez biegłych rewidentów opinii o rzetelności ksiąg rachunkowych i sporządzonych na ich podstawie sprawozdań finansowych.

Nieprawidłowości związane z inwentaryzacją rozrachunków. Stosunkowo powszechnie spotykane są również uchybienia występujące w procesie uzgodnienia sald rozrachunków. Prawne regulacje rachunkowe obowiązujące w Polsce nakładają na wierzycieli obowiązek wystąpienia z inicjatywą uzgodnienia sald należności. W praktyce jednak często inicjatywa uzgodnienia nie spotyka się z odzewem.

Przechodząc do błędów, które mogą, ale nie zawsze muszą, być wynikiem omówionych powyżej czynników ryzyka, znowu należy podkreślić, że wszystkich możliwych błędów i sytuacji jest niezliczona ilość. Poniżej wymienione zostały wyłącznie te najpowszechniej spotykane. Są to:

Po prześledzeniu użyteczności informacji finansowej uwarunkowanej w dużej mierze typem odbiorcy, czas na rozważenie kwestii wiarygodności. Wiarygodność jest powiązana z użytecznością. Dla swojej użyteczności informacja finansowa bezwzględnie powinna być wiarygodna. Jest to warunek sine qua non.

sobota, 16 czerwiec 2018 09:51

Czym jest użyteczna informacja finansowa?

Ogólnie rzecz biorąc użyteczna informacja pozwala jej odbiorcy poznać finanse spółki na tyle, aby dostarczyć wystarczających przesłanek do podjęcia racjonalnych decyzji dotyczących zamierzeń użytkownika wobec spółki, które to zamierzenia wynikają z jego relacji w stosunku do niej. Ta nieco trudna w odbiorze definicja sporządzona na użytek artykułu, ma bardzo praktyczny wymiar. Wskazuje ona, że użyteczność może być rozpatrywana wyłącznie na poziomie odbiorcy i że ta sama informacja finansowa będzie bardziej lub mniej użyteczna dla różnych typów odbiorców. Aby zrozumieć użyteczność informacji dla danego typu odbiorcy, należy poznać i zrozumieć charakter jego relacji ze spółką i cel jaki mu przyświeca przy zgłębianiu informacji. Spróbujmy użyteczność przenieść na grunt praktyczny i prześledzić jej charakter dla jednego z podstawowych typów użytkowników jakim jest inwestor.

Celem inwestora jest podjęcie decyzji, czy zainwestować w spółkę swoje środki finansowe. Dla inwestora obecnego pytaniem będzie, czy kontynuować zaangażowanie, a może je zwiększyć, czy też wycofać się z inwestycji. Dla nowego, czy zakupić akcje spółki i w jakiej ilości. Aby podjąć racjonalną decyzję w tym zakresie każdy, obecny, czy też nowy, inwestor będzie chciał z pomocą informacji finansowej ocenić kondycję finansową spółki. W tym kontekście sytuacyjnym za użyteczne uzna takie sprawozdanie finansowe, które pozwoli mu ocenić stan majątkowy spółki, jej zyskowność i płynność obecną, jak również perspektywy w tych względach na przyszłość.

Niemniej jednak, wychodząc naprzeciw oczekiwaniom rynku, najnowsze standardy rachunkowe starają się odpowiadać na niedosyt informacji odbiorców zewnętrznych i nawiązują czasami do rachunkowości zarządczej.

Według najbardziej powszechnej typologii stosowanej w literaturze fachowej, która stosunkowo poprawnie odzwierciedla praktykę w tym względzie wyróżniamy 2 główne typy odbiorców sprawozdań finansowych: wewnętrznych i zewnętrznych. Do inwestorów wewnętrznych możemy zaliczyć: zarządy, kadrę kierowniczą, rady nadzorcze, a do zewnętrznych wspomnianych powyżej inwestorów (obecnych i potencjalnych, indywidualnych i instytucjonalnych) oraz banki, kontrahentów, czy też konkurencję.

W kontekście wymienionych powyżej typów odbiorców możemy wyróżnić 2 główne cele informacji finansowej, tj. cel zarządczy oraz cel inwestorski. Gdzieś w tle obydwu tych celów mieści się cel weryfikacyjno-oceniający, wypełniany w różnych zakresach przez każdą z grup inwestorów, ale najpełniej pewnie przez analityków, którzy interpretują dane finansowe, aby dostarczyć, głównie odbiorcom zewnętrznym, dodatkowych, gotowych przesłanek i argumentów do podjęcia ich decyzji.

Warto w tym miejscu zaznaczyć specyfikę poszczególnych osób, czytelników informacji finansowych. Dla niektórych najważniejszy będzie bilans, dla innych rachunek zysków strat, a dla jeszcze innych rachunek przepływów pieniężnych. Osoby bardziej wnikliwe nie czytają danych liczbowych bez polityki rachunkowości, która przecież, jak wiadomo, umożliwia różny, często skrajny sposób podejścia do pewnych specyficznych transakcji i tym samym może spowodować istotnie różne ujęcie i wynik tych transakcji w sprawozdaniu.

Często słyszy się narzekania odbiorców sprawozdań finansowych na niepełną, niezrozumiałą informację finansową. Narzekania te związane są między innymi z niedostosowaniem informacji finansowej do typu odbiorcy, co często wynika z niedostatecznego przystosowania systemów sprawozdawczych funkcjonujących w firmach do zapewnienia odpowiedniej użyteczności na poziomie poszczególnego odbiorcy. W szczególności odbiorcy wewnętrzni otrzymują informacje finansowe bardzo zbliżone do odbiorców zewnętrznych. Jest to wynik „ułatwiania sobie życia” przez służby księgowo-finansowe, które w stosunkowo prosty sposób mogą sporządzić informację dla odbiorców wewnętrznych korzystając z danych i sprawozdań finansowych, których przygotowywanie dla odbiorców zewnętrznych jest, tak czy inaczej, obowiązkowe.

Odbiorcy zewnętrzni (w szczególności inwestorzy instytucjonalni i grupy analityków) chcieliby posiadać informacje jak najbardziej zbliżone do informacji finansowych dostępnych dla zarządu. Na to nie pozwalają z kolei systemy prawne i regulacje, które dość ściśle normują zakres informacji przygotowywanych dla otoczenia spółki, co ma na celu zapewnienie równości dostępu do informacji i obronę przed uprzywilejowaniem pewnych grup użytkowników, które mogłyby wykorzystać informacje tajne do przeprowadzenia spekulacyjnych, krótkoterminowych transakcji akcjami spółki.

Niemniej jednak, wychodząc naprzeciw oczekiwaniom rynku, najnowsze standardy rachunkowe starają się odpowiadać na niedosyt informacji odbiorców zewnętrznych i nawiązują czasami do rachunkowości zarządczej. Taka sytuacja wystąpiła chociażby w przypadku międzynarodowego standardu rachunkowości dotyczącego sprawozdawczości segmentowej (ang. segmental reporting), którego zapisy wymagają, żeby segmenty zostały przedstawione z perspektywy kierownictwa spółki (ang „in the eyes of the management”).

Z drugiej strony wiele jednostek widzi zagrożenie w przekazywaniu informacji na zewnątrz, nawet tej obowiązkowej i często świadomie łamie obowiązek publikacji narażając się na sankcje karne. Tak jest w branżach najbardziej konkurencyjnych tj.: marketing, transport, budownictwo, media.

Omawiając użyteczność sprawozdań finansowych, nie można nie wspomnieć o zdarzających się przypadkach, szczególnie często występujących w warunkach kryzysu, kiedy pewne zainteresowane osoby lub grupy osób celowo wpływają na obniżenie użyteczności i zrozumiałości informacji finansowych. Motywem takich działań może być tuszowanie popełnionych przez wspomniane osoby błędów zamierzonych i defraudacji. W praktyce do tego typu „matactw” obniżających użyteczność i zrozumiałość zarazem można chociażby zaliczyć: kompensowanie sald kontrahentów, niepełne ujawnienia, czy też rozbicia, w wyniku których zestawienia zawierają istotne pozycje liczbowe opisane jako: „pozostałe”.

Użyteczność

informacji finansowych wychodzących z jednostki warunkuje sprawność służb finansowo-księgowych i ich systemów raportowania oraz systemów kontroli wewnętrznych. Niemniej jednak w wielu spółkach występują one w niedostatku. Wówczas w poprawie użyteczności informacji finansowych może i powinien pomóc sprawny biegły rewident, który zadba o to zarówno na poziomie sprawozdań finansowych przygotowywanych dla odbiorców zewnętrznych, jak też doradzi, jak poprawić efektywność wewnętrznych systemów raportowania dla potrzeb Zarządu i innych odbiorców wewnętrznych. Wyrazem staranności zawodowej biegłego rewidenta w tym zakresie jest przede wszystkim identyfikacja i wyeliminowanie wspomnianych powyżej „matactw” obniżających użyteczność. Ale jest nim także zwrócenie uwagi na niedostateczne dopasowanie istniejących w spółce systemów sprawozdawczych do jej głównych grup odbiorców sprawozdań finansowych. Świadome kierownictwo spółki powinno uzyskać stanowisko biegłego rewidenta dotyczące jakości systemów raportowania w zakresie przygotowywania użytecznych informacji finansowych.

W czasach niepewności i kryzysu na znaczeniu zyskuje wiarygodność informacji finansowych. Wiarygodne sprawozdanie finansowe nie tylko pozwala na rzetelną oceną spółki przez obecnych i potencjalnych inwestorów, ale także zmniejsza asymetrię informacji pomiędzy kierownictwem spółki, a jej otoczeniem zewnętrznym. Zyskujemy dzięki temu wzrost zaufania do spółki i osób nią zarządzających, co w konsekwencji podwyższa wycenę rynkową jej akcji.

Warto zatem zastanowić się, co w tych, jak to zwykli mawiać Chińczycy, „ciekawych czasach”, może poprawić wiarygodność informacji finansowych.

Warto zatem zastanowić się, co w tych, jak to zwykli mawiać Chińczycy, „ciekawych czasach”, może poprawić wiarygodność informacji finansowych.

Mechanizmem, który został wynaleziony między innymi na użytek zwiększania zaufania do sprawozdań finansowych w czasach kryzysów występujących w przeszłości, szczególnie Wielkiego Kryzysu lat-30 tych XX w., było badanie sprawozdań finansowych przez zewnętrznych, niezależnych biegłych rewidentów.

Rozważmy zatem, w jaki sposób biegły rewident może pomóc w tym zakresie i dziś.

Prześledźmy to poprzez omówienie w kolejnych artykułach poniższych zagadnień:

  • czym jest użyteczna informacja finansowa,

  • kiedy i dlaczego informacja finansowa może nie być użyteczna i wiarygodna,

  • jakie najczęstsze błędy spotykane są na co dzień w sprawozdaniach finansowych,

  • w jaki sposób w praktyce wykorzystać wiedzę, doświadczenie i kompetencje biegłego rewidenta do poprawy wiarygodności sprawozdań finansowych;

Zapraszamy do odwiedzin naszej strony i lektury najbliższych artykułów z zakresu rachunkowości.

Controlling stanowi system informacyjny wspierający podejmowanie decyzji w firmie. To określony styl zarządzania przedsiębiorstwem. Oczywiście wiele firm wykorzystuje poszczególne narzędzia controllingowe, takie jak: analiza sprzedaży w podziale na klientów/ rynek /kanały dystrybucji, porównywanie kosztów w poszczególnych okresach, opracowywanie planów inwestycyjnych, sporządzanie okresowych budżetów itd. Pracownicy przygotowują liczne raporty i zestawienia dla kierownictwa i zarządu. Działania te, w wielu przypadkach, nie stanowią jednak kompleksowego i opracowanego specjalnie dla danej firmy systemu zarządzania poprzez controlling.

Szybki rozwój firm oraz zmiany zachodzące w świecie biznesu często wręcz wymuszają wdrożenie controllingu nawet w małych firmach chcących utrzymać się na rynku oraz zyskiwać i budować trwałe przewagi konkurencyjne.

Wiele osób uważa wielkość przedsiębiorstwa za nadrzędne kryterium podjęcia decyzji odnośnie wdrożenia systemu controllingowego twierdząc, że system ten ma sens i uzasadnienie jedynie w dużych jednostkach. Doświadczenia przedsiębiorstw pokazują jednak, że kryterium wielkości firmy nie powinno być jedynym wyznacznikiem wprowadzenia systemu controllingu.

Warto decyzję o implementacji controllingu w przedsiębiorstwie uzależnić nie tylko od skali prowadzonej działalności gospodarczej (mierzonej wielkością obrotów czy liczbą zatrudnionych osób), ale także uwzględnić:

  • specyfikę działalności firmy,
  • liczbę i rodzaj klientów,
  • zakres prowadzonej działalności (lokalna, regionalna, globalna),
  • zróżnicowanie sprzedawanych produktów / usług,
  • ilość punktów sprzedaży,
  • organizację sieci dystrybucyjnej (płaskie, czy szerokie kanały dystrybucji),
  • stopień skomplikowania produkowanych wyrobów,
  • źródła zaopatrzenia w materiały do produkcji (krajowe, zagraniczne)

Można znaleźć wiele firm, których obroty sięgają kilkudziesięciu milionów złotych natomiast charakter prowadzonej działalności nie wymusza wdrażania zaawansowanych rozwiązań controllingowych. Z drugiej strony są też mniejsze podmioty gospodarcze z obrotami nieprzekraczającymi kilku lub kilkunastu milionów złotych, w których wartość dodana z implementacji controllingu jest znacząca.

Jakie sygnały powinny, zatem skłaniać przedsiębiorstwa (także te mniejszej i średniej wielkości) do wdrożenia systemu controllingu? Najbardziej powszechne spotykane w praktyce, na które warto zwrócić uwagę to:

  • brak wiarygodnych i bieżących danych do podejmowania decyzji biznesowych,
  • brak monitoringu przychodów i kosztów według ustalonych kryteriów gwarantujących powodzenie przedsiębiorstwa na rynku,
  • niski poziom zaangażowania pracowników w realizację osiągania wyznaczonych celów operacyjnych w firmie,
  • brak procesu planowania, a tym samym zabezpieczenia funkcjonowania przedsiębiorstwa w krótkim oraz długim okresie.

Nowoczesne i skuteczne wdrożenie controllingu jest związane przede wszystkim z wprowadzeniem centrów odpowiedzialności. U podstaw koncepcji „centrów odpowiedzialności” leży założenie, że koszty i przychody nie mogą być żywiołem, nie mogą istnieć koszty „niczyje”. Na koszty i przychody trzeba świadomie oddziaływać, za każdy ich składnik musi odpowiadać określona komórka lub dział. Rozwiązanie takie skłania pracowników do rzetelnej analizy danych wprowadzanych do budżetów. Przypisanie dodatkowo kompetencji do podejmowania decyzji i odpowiedzialności za nie zwiększa zaangażowanie kadry w wypracowywanie zaplanowanego wyniku. Wdrożenie controllingu to zmiana stylu zarządzania polegającego na jego decentralizacji.

Praktyka wskazuje, że wartość dodana dla przedsiębiorstw wdrażających controlling obejmuje:

  • większe zaangażowanie pracowników w realizację planów poprzez wdrożenie systemu motywacyjnego związanego także z większą odpowiedzialnością,
  • samodzielność kierowników ośrodków odpowiedzialności w zakresie planowania, weryfikacji i analizy odchyleń,
  • jednolity i uporządkowany sposób zapisywania danych w systemie oraz dostęp do bieżącej informacji w postaci użytecznych raportów,
  • „skrojony na miarę” proces planowania dostosowany do charakteru jednostki i specyfiki branży jej działania,
  • wykorzystanie systemu wczesnego ostrzegania przed zagrożeniami,
  • analizę odchyleń pozwalającą na elastyczne dostosowywanie do zmieniających się warunków otoczenia

Szybki rozwój firm oraz zmiany zachodzące w świecie biznesu często wręcz wymuszają wdrożenie controllingu nawet w małych firmach chcących utrzymać się na rynku oraz zyskiwać i budować trwałe przewagi konkurencyjne.

Zaprojektowanie i wdrożenie koncepcji systemu controllingu w danej firmie może zostać zrealizowane we własnym zakresie poprzez powołanie zespołu wdrożeniowego z określonymi zadaniami, przy jednoczesnym poparciu ze strony zarządu, albo przy pomocy zewnętrznego doradcy/ konsultanta, który może często wdrożyć controlling szybciej i lepiej. Osobie/ firmie zewnętrznej łatwiej jest, bowiem zdyscyplinować pracowników do współpracy, przekonać do koniecznych zmian, uzasadnić nowe rozwiązania i sprawnie przeprowadzić cały proces implementacji. Warto przy tym podkreślić, że wdrożenie controllingu w małej firmie nie musi wiązać się z zakupem specjalnego i często drogiego oprogramowania. Implementacja systemu może opierać się na istniejących już w firmie rozwiązaniach informatycznych i wymaga jedynie ich wykorzystania w większym niż do tej pory stopniu (np. zaprojektowanie raportów/ analiz z wykorzystaniem zaawansowanego programu Excel w oparciu o dostosowane dane z istniejącego systemu księgowego).

Zatem przełamując stereotypy warto na koniec jeszcze raz podkreślić, że system controllingu nie jest i nie powinien być jedynie domeną dużych firm. Przy odpowiednim jego zaprojektowaniu i wdrożeniu może stanowić nieocenioną pomoc w zarządzaniu każdym, nawet niewielkim przedsiębiorstwem, które dzięki niemu ma szansę sprawniej działać oraz szybciej identyfikować i wykorzystywać szanse rozwoju i budowania trwałych przewag konkurencyjnych.

sobota, 16 czerwiec 2018 09:44

Zakres prac audytorów ulegnie zmianie

W najbliższym czasie wchodzą w życie regulacje Unii Europejskie w znaczący sposób rozszerzające obowiązki biegłego rewidenta.

Co konkretnie ulegnie zmianie?

Zmiany będą szczególnie rewolucyjne dla podmiotów, którym bardzo zależy na transparentności. Forma jednostronicowej opinie audytora zostanie znacząco rozbudowana. Pojawi się kilka elementów spośród których jednym z najważniejszych będzie opis najbardziej znaczących rodzajów ryzyka i najważniejsze spostrzeżenia z nimi związane.

Rozporządzenie dotyczy jednostek zainteresowania publicznego, czyli spółek publicznych, których akcje są notowane na rynku regulowanym, oraz instytucji finansowych, takich jak banki, ubezpieczyciele, biura maklerskie itd.

sobota, 16 czerwiec 2018 09:35

Zmiany w zawodzie biegłego rewidenta

Zgodnie z II ustawą deregulacyjną 1 stycznia 2015 roku wchodzą w życie zmiany, które zakładają częściową deregulację zawodu, w ustawie o biegłych rewidentach i ich samorządzie, podmiotach uprawnionych do badania sprawozdań finansowych oraz nadzorze publicznym z dnia 7 maja 2009 roku.

Proponowane rozwiązania obniżają warunki uzyskiwania dostępu do zawodu do minimalnych wymagań zawartych w Dyrektywie 2006/43/WE, która reguluje zasady wykonywania zawodu biegłego rewidenta na terenie Unii Europejskiej.

Deregulacja ta przyjmuje, częściowe zaliczenie postępowania kwalifikacyjnego na podstawie ukończonych studiów wyższych oraz uwzględnienie postępowania kwalifikacyjnego przeprowadzonego w innym państwie Unii Europejskiej.

Ustawa upraszcza system obligatoryjnego doskonalenia zawodowego biegłych rewidentów (dopuszczenie możliwości kształcenia zawodowego) i spłaszcza zróżnicowanie uprawnień biegłych uzależnione od formy prawnej wykonywania zawodu.

Ponadto ustawa uelastycznia zasady odbywania praktyki i aplikacji przez umożliwienie łączenia różnych form jej odbywania oraz wprowadzenia dodatkowej ścieżki uzyskania zaliczenia na podstawie 15-letniego doświadczenia zawodowego w zakresie rachunkowości, prawa i finansów.

Do tej pory przyjęte zostały dwie transze deregulacji: ułatwiające dostęp do 51 zawodów ustawa z dnia 13 czerwca 2013 r. o zmianie ustaw regulujących wykonywanie niektórych zawodów oraz obejmująca 96 profesji ustawa z dnia 9 maja 2014 r. o ułatwieniu dostępu wykonywania niektórych zawodów regulowanych.

Obecnie w Sejmie procedowany jest projekt ustawy o zmianie ustaw regulujących warunki dostępu do wykonywania niektórych zawodów, który obejmuje 101 profesji, w tym rzecznika patentowego, maklera giełd towarowych i papierów wartościowych, tłumacza przysięgłego, czy zawody geologiczne i górnicze.

Nasze publikacje

rbiuletyn

 

lipiec-wrzesień 2023

RB Biuletyn numer 44

pobierz magazyn

Nasze publikacje

rb restrukturyzacje             russellbedford             rbdombrokersi