W Irlandii prawnicy przed założeniem sprawy mają obowiązek powiadomić klienta o możliwości mediacji lub innych alternatywnych sposobach rozwiązania sporu – ADR (ang. Alternative dispute resolution). W Polsce nie jest to wymogiem. Tymczasem pojawiają si e głosy, że tego typu obowiązek powinien zostać wpisany do kodeksu etyki zawodowej prawników.
Potrzeba edukacji
Jak, pisze Konfederacja Lewiatan prawnicy w czasie edukacji prawniczej nie uzyskują wiedzy na temat takich dyscyplin jak „Conflict management”, ADR, psychologia konfliktu etc. Gdyby taką wiedzę pozyskali, to z pewnością częściej by z niej korzystali, a ich klienci rzadziej byliby w sądzie.
Jednym z kompleksowych kompendiów wiedzy na temat mediacji i ADR jest „Poradnik o mediacji dla prawników” przygotowano w ramach prac CCBE i CEPEJ europejskiej komisji na rzecz skutecznego wymiaru sprawiedliwości.
Poradnik o mediacji
Poradnik ma na celu podniesienie świadomości prawników w zakresie mediacji oraz opisanie różnych wyzwań zawodowych, możliwości i zachęt dla prawników, które wynikają z korzystania z mediacji, oraz przedstawienie korzyści dla klientów. Opisano w nim główne cechy mediacji, role prawnika w procesie, role adwokatur i stowarzyszeń prawniczych w tworzeniu środowiska przyjaznego mediacjom. Jak zauważono, mediacja ułatwia dostęp do wymiaru sprawiedliwości i daje stronom większą autonomię, tak że spór ma szansę zostać zażegnany bez narażania skarbu państwa na koszty sądowe. Prawnik mający wiedzę na temat sposobów przedsądowego rozwiązania sporów zyskuje zaufanie i w żaden sposób nie traci finansowo, ponieważ korzystając w narzędzi mediacji może obsłużyć więcej klientów.
Umiejętności prawnika mediatora
Prawnicy w roli mediatorów powinni mieć pewien zestaw umiejętności. Mianowicie powinni być komunikatywni, umieć aktywnie słuchać, prowadzić negocjacje i analizować. Przyda się również:
- rozumienie pojęć prawnych, między innymi takich jak działanie w dobrej wierze, poufność, prywatność, przywilej, bez uszczerbku, kontrakt, wykonalny, wiążący, upoważnienie, dobrowolny, samostanowienie, niezależność, neutralność, konflikt interesów, etyka, naruszenie etyki zawodowej itd.;
- rozumienie sprzecznych argumentów prawnych;
- analiza kosztów i korzyści;
- ocena ryzyka;
- sporządzanie projektów dokumentów;
- pozycja w społeczności;
- reputacja zawodowa;
- doświadczenie oraz zagrożenia związane z postępowaniem sądowym.
