Wprowadzenie w planowanym kształcie od 1 stycznia 2015 r. nowych przepisów o kontrolowanych spółkach zależnych (CFC – Controlled Foreign Companies) nie wywoła planowanego efektu fiskalnego . W znaczącej części przypadków przepisy te w ogóle nie będą miały zastosowania. Nowe regulacje zakładają, że polscy podatnicy – spółki kapitałowe oraz spółki komandytowo akcyjne – mają obowiązek doliczyć dochód uzyskany przez „zagraniczną spółkę kontrolowaną” do swoich dochodów i opodatkować go stawką 19 proc.
Transfer zysków należy do najbardziej popularnych metod planowania podatkowego w odniesieniu do obrotu towarowego, w mniejszym zaś stopniu dotyczy usług. Metoda ta polega wykorzystaniu kilku spółek zlokalizowanych w jurysdykcjach o preferencyjnych systemach podatkowych, które wykorzystywane są kolejno w łańcuchu sprzedaży. Niekiedy metoda ta polega na zaniżaniu lub zawyżaniu cen sprzedaży towarów lub świadczonych usług, co w niektórych przypadkach może wykraczać poza unikanie opodatkowania mieszczące się w ramach polityki finansowej przedsiębiorstw.
Wielka Brytania stanowi połączenie jednej z najbardziej prestiżowych lokalizacji biznesu z możliwościami uważanymi za typowe dla jurysdykcji offshore, takich jak Seszele, Bahama czy Brytyjskie Wyspy Dziewicze. Do najczęściej wykorzystywanych struktur brytyjskich należą spółki osobowe z ograniczoną odpowiedzialnością (ang. limited liability partnership), które pomimo posiadania siedziby na terytorium Wielkiej Brytanii, są uważane za transparentne podatkowo, a co za tym idzie płacą podatki na poziomie swych udziałowców. Co do zasady, udziałowcami tego typu spółek brytyjskich są dwie spółki offshore, mające swe siedziby np. na Seszelach. Spółki te są bezwzględnie zwolnione z jakichkolwiek podatków, dzięki czemu cała działalność biznesowa firmowana przez spółkę brytyjską, jest wolna od jakiegokolwiek opodatkowania.
Ustawodawstwo Zjednoczonych Emiratów Arabskich (dalej „ZEA”) przewiduje istnienie 2 kategorii spółek. Spółki krajowe (ang. onshore companies) podlegają opodatkowaniu wedle regulacji prawa krajowego, podczas gdy spółki międzynarodowe (ang. international companies lub offshore companies) są zwolnione z wszelkich podatków, nie tylko dochodowych. Co więcej, w odniesieniu do spółek międzynarodowych prawo ZEA nie przewiduje żadnych wymogów dotyczących ewidencjonowania transakcji, audytu czy księgowości. Regulacje prawa poszczególnych Emiratów są bardzo podobne, choć wykazują pewne różnice lokalne.
Ustawodawstwo podatkowe Republiki Cypru należy do najbardziej atrakcyjnych systemów prawnych państw Unii Europejskiej. Szczególnie efektywne są struktury wykorzystujące spółki cypryjskie w zakresie zysków kapitałowych, działalności holdingów, optymalizacji podatkowej wynagrodzeń członków zarządów, rad nadzorczych oraz wszelkich transakcji dotyczących papierów wartościowych. Najniższy w Unii Europejskiej poziom opodatkowania przedsiębiorstw – 10% oraz zaledwie 17% stawka podatku VAT nie oddają całokształtu „oferty legislacyjnej” Cypru.
Dynamiczny rozwój przedsiębiorstw na arenie międzynarodowej, penetracja zagranicznych rynków przez polskich przedsiębiorców oraz transgraniczna działalności inwestorów z innych państw, a także postępujące procesy globalizacyjne sprawiają, że obciążenia fiskalne wynikające z danego modelu biznesowego z reguły nie są optymalne. Tymczasem odpowiednie ukształtowanie struktury prowadzonego biznesu pozwala na optymalizację obciążeń fiskalnych wynikających z ustawodawstw poszczególnych państw, na terenie których prowadzona jest działalność danej jednostki.
Raje podatkowe nie mają jednolitego charakteru i mogą się między sobą znacząco różnić. Wyodrębnienie ich poszczególnych rodzajów jest w znacznej mierze dorobkiem doktrynalnym i w ustawodawstwach większości państw nie ma charakteru normatywnego. Stosując różnorodne kryteria można wyodrębnić różne rodzaje rajów podatkowych. Kryteria pozwalające zaliczyć określone państwa bądź terytoria do takiej czy innej kategorii mają zazwyczaj ekonomiczno-fiskalny bądź geograficzny charakter. Prawo polskie nigdy nie posiadało ani nie posiada jakiejkolwiek klasyfikacji państw i terytoriów stosujących szkodliwą konkurencję podatkową wedle kryterium stopnia ich szkodliwości dla celów takiej czy innej grupy podatków bądź określonego podatku.
Optymalizacja opodatkowania prowadzonego w Polsce biznesu przy wykorzystaniu spółek osobowych pozwala na uniknięcie podwójnego opodatkowania, które wystąpiłoby na etapie wypłaty dywidendy ze spółki kapitałowej. Posłużenie ęsi zagraniczną spółką osobową pozwala niekiedy na całkowitą redukcję podatku dochodowego na etapie repatriacji wypracowanych zysków do Polski, z reguły bezpośrednio do rzeczywistego beneficjenta, będącego wspólnikiem takiej spółki. Uczestnictwo w zagracnzienej spółce osobowej stanowi zakład (and. permanent establichment) w rozumieniu art. 5 większości umów o unikaniu podwójnego opodatkowania. Zyski zakładu mogą być natomiast opodatkowane wyłącznie w tym państwie, w którym zakład ten jest położony, co jest równoznaczne z siedzibą zagranicznej spółki osobowej.
Artykuł opublikowany w Gazecie Prawnej nr 185 (3323 W2) z dnia 24 września 2012 r.
Wyspa, choć nieco straci, pozostanie ważnym elementem w mechanizmach optymalizacji. Podatnicy zwrócą z pewnością uwagę na ZEA, z którą Polska posiada umowę o unikaniu podwójnego opodatkowania. Ratyfikacja protokołu zmieniającego umowę o unikaniu podwójnego opodatkowania z Cyprem dobiega końca. W efekcie stosowanie najbardziej rozpowszechnionych w ostatnich latach metod międzynarodowej optymalizacji podatkowej nie będzie możliwe. Nieopodatkowane zarówno w Polsce, jak i na Cyprze wynagrodzenia dyrektorów cypryjskich spółek oraz wypłacane przez nie dywidendy (opodatkowane na poziomie 9 proc. dzięki zastosowaniu fikcyjnego odliczenia podatku cypryjskiego) odchodzą do lamusa.